Enerji ve Çevre Dünyası 187. Sayı | Doğalgaz Dergisi 244. Sayı(Ocak 2024)

41 DOĞALGAZ VE ENERJİ • Ocak / 2024 yolar, elektrikli araç sayısının gelişimine yönelik öngörüler içermektedir. Karayollarında faaliyet gösteren araçlar için fosil yakıtların biyoyakıt karışım oranı, baz yılda sabit kabul edilmiştir. Havayollarında faaliyet gösteren araçlarda ise yeni nesil biyoyakıtların karışım içindeki payı, literatürdeki çalışmalar doğrultusunda artmaktadır. 1.4. Mesken, Hizmetler ve Tarım Sektörleri Emisyon azaltımını hedefleyen bir strateji kapsamında, mesken, hizmetler ve tarım sektörlerinde ısıtma amaçlı kulla- nılan kazanlarda belirli bir tarihten itibaren belirli fosil yakıt- ların kullanımının sona ermesi öngörülmüştür. Bu önlem, sektörel emisyonların azaltılması ve sürdürülebilir enerji kaynaklarına geçişin teşvik edilmesi amacını taşımaktadır. 1.5. Yenilenebilir Enerji Ülkemizin elektrik sisteminde mevcut ve potansiyel esneklik imkanları ile yenilenebilir enerji potansiyeli göz önüne alınarak, rüzgar ve güneş gibi kesintili yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam elektrik üretimi içindeki payla- rının artırılması hedeflenmektedir. 1.6. Kömür ve Nükleer 1.6.1. Kömür Santralleri Mevcut planlanan sahaların rezerv geliştirme sürecindeki sorunlar ve güçlükler göz önüne alındığında, yerli kömür santrallerinin sisteme 1,7 GW kapasite ekleyeceği öngörül- mektedir. İthal kömür santralleri açısından, 2022'de devreye giren 1,3 GW kurulu gücünde yeni bir ithal kömür santrali bulunmaktadır. 1.6.2. Nükleer Santraller Türkiye Enerji Modeli, toplam sistem maliyetini mini- mize edecek şekilde yeni nükleer enerji santrali yatırım karar- ları almaktadır. Bu çerçevede, sistemdeki toplam nükleer enerji santrali kurulu gücünün 7,2 GW’a ulaşması plan- lanmaktadır. 1.7. Doğal Gaz Türkiye’de mevcut durumda inşa halinde olan büyük güçte herhangi bir doğal gaz santrali bulunmamaktadır. 2030 yılına kadar devam eden süreçler sonucunda 2,4 GW kurulu gücünde yeni doğal gaz santralinin devreye gireceği öngörülmektedir. Kesintili yenilenebilir enerji santrallerinin olası dengesizliklerini yönetmek ve enerji arz güvenliğini sürdürülebilir kılmak amacıyla, bu yatırımlara yaklaşık 10 GW yeni doğal gaz kombine çevrim santrali yatırımının devreye alınabileceği öngörülmektedir. 1.8. Hidrojen ve Sentetik Metan Üretimi Türkiye Enerji Modeli, emisyon azaltımını hedefleyerek nihai sektörlerde kullanılan doğal gazın hidrojen ve sentetik metan gibi temiz yakıtlarla karıştırılmasını öngörmektedir. Hidrojen enerjisinin başlangıçta yerinde tüketim ve sanayinin ihtiyaçlarını karşılamak üzere kullanılması öngörülmektedir. Ayrıca, temiz kaynaklardan üretilen elektrik ile elde edilen hidrojen ve karbon yakalama teknolojileri aracılığıyla tutulan karbon, sentetik metan (CH4) üretimi için kullanılacaktır. Ancak Türkiye Enerji Modeli, sentetik metanın 2035'ten sonraki yıllarda devreye alınabileceğini değerlendirmektedir. 2. ENERJI TÜKETIMLERI 2.1. Birincil Enerji Tüketimi Ülkemizin 2020 yılı birincil enerji tüketimi 147,2 Mtep olarak gerçekleşmiştir. Bu değer, 2035 yılına kadar 205,3 Mtep'e yükselmesi öngörülmektedir. Yıllık ortalama %3,1 oranında artış gösteren birincil enerji tüketimi, 2020-2035 döneminde %2,2 oranında artış kaydetmektedir. Kişi başı birincil enerji tüketimi, 2020 yılında 1,7 tep/kişi iken, 2035 yılında 2,1 tep/kişi düzeyine çıkmaktadır. 2020 yılında %16,7 olan birincil enerji tüketimi içindeki yenilenebilir enerji kaynaklarının payı, 2035 yılına kadar %23,7'ye yüksel- mektedir. Nükleer enerji ise aynı dönemde %5,9'luk bir paya ulaşmaktadır. Fosil kaynakların payı, 2020 yılında %83,3 iken, 2035 yılına kadar %70,4 olarak gerçekleşmektedir. Kömürün payı %21,4'e inerken, petrol %26,5'e, doğal gaz ise %22,5'e gerilemektedir. 2.2. Nihai Enerji Tüketimi 2020 yılında 105,5 Mtep olan nihai enerji tüketimi, 2035 yılına kadar 148,5 Mtep'e yükselmektedir. Sanayi sektörü, 2020 yılında %34,4'lük pay ile nihai enerji tüketimi içinde en yüksek paya sahiptir. Bu payın 2035 yılına kadar %38,7'ye yükselmesi öngörülmektedir. Diğer yandan, mesken ve hiz- metler sektörünün toplam içindeki %40,1'lik payı, 2035 yılına kadar %34,9'a gerilemektedir. 2.3. Elektrik Tüketimi 2000-2020 döneminde yılda ortalama %4,4 oranında artarak 128 TWh'ten 306,1 TWh'e yükselen elektrik tüke- timi, 2035 yılına kadar yıllık ortalama %3,5 oranında arta- rak 510,5 TWh seviyesine ulaşmaktadır. Tahmin dönemi boyunca yıllık bazda sanayi sektöründe %3,7, meskenlerde %2,3, hizmetler sektöründe %2,2 yıllık ortalama elektrik tüketim artışı öngörülmektedir. 3. ELEKTRIK ÜRETIMI MAKALE