Türkiye'de zırhlı muharebe araçları üreten ve geliştiren FNSS Genel Müdürü Hüseyin Esenergül de, Elit-1 Hibrid Elekrikli Araç projesiyle yakından ilgilendiklerini belirtti ve zırhlı muharebe araçlarının hibrid elektrikli modelleri konusunda TÜBITAK'la ortak olarak çalıştıklarını ve yakın bir zamanda mini tank tabir edilen aracın hibrid elektrikli modelinin tamamlanacağını umduklarını ifade etti. "Bilim ve teknolojinin önemini kavramamış ülkeler, ya tarihin k h aranlık sayfaları içine gömülmüşlerdir; ya da itilip, kakılan, orlanan toplumlar olmuşlardır" diyen TÜBİTAK MAM Başkanı Prof. Dr. Naci Görür, dünyada doğu ve batı arasındaki sınırı coğrafi olarak görmediğini, bilim ve teknolojiyi günlük yaşamına ve düşüncesine özümsemiş toplumlar ile bunu taklit eden ya da bu dünyanın değerlerini sadece kullanan ülkeler olarak gördüğünü kaydetti. Görür, konuşmasına şöyle devam etti: "Elit-1 projesi, yeni bor türevleri teknolojileri, yakıt pili gibi bir seri projenin entegrasyonu halinde, özellikle İstanbul gibi büyük kentlerimizde, çevre sorunlarına, hava kirliliğine, gürültü kirliliğine engel olabilecek, aynı zamanda önemli ölçüde yakıt tasarrufu yapabilecek bir projenin çok daha yaygınlaştırılıp uygulanması a d ş ü a ş m ün a ü s y ına yakın zamanda gelineceğini orum. Bu projeyle ilgili İstanbul pBüyjeüyklşeeçhir Belediyesi ile görüştük ve bu ro ok yakından ilgilenebileceklerini, özellikle egzoz gazından oluşan hava kirliliğinin yaşandığı bölgelerde bu projenin uygulanabileceğini belirtmişlerdir." TÜBİTAK-MAM Başkanı Prof Dı: Naci Göriir tarcıfıııdc111, İtalya FIAT Ulııs/ararası İş Geliştirme Başkaııı Jc111 Ncılııım'cı, TOFAŞ Dış İlişkiler Grup Direktörii Nezih Olcay'a ve FNSS Geııel Miidiirii Hüseyin Esenergf;/'e ıeşekkiir amacıyla birer plaket verildi. Doç. Dr. Mustafa Tırıs ise konuşmasında hidrojen enerjisinin dünyanın geleceğindeki yeri ve önemi, hidrojen ekonomisine geçişte elektrikli araçların rolü, elektrikli araçların avantajları konularına değindi. Türkiye'deki otomotiv sektörünün ilk 5 aylık ihracat verileri baz alındığında 2. sırada yer aldığını belirten Tırıs, 2002 yılında 4.3 milyar dolar olarak gerçekleşen ihracatın, bu yıl 6 milyar dolara ulaşması beklendiğini kaydetti. 201 O yılı ve sonrasında dünyayı şekillendirecek kararlar alındığına dikkati çeken Tırıs, ABD'nin 3 milyar dolarlık bir program başlattığını ve bu programın 1.2 milyar dolarlık kısmının elektrik araçlar ve yakıt piline ayrıldığını söyledi. Hidrojen ekonomisine geçişte, elektrikli araçların rolü konusuna da değinen Doç. Dr. Mustafa Tırıs, elektrikli ya da hibrid araçların ara çözüm olduğunu, ikinci adımın hidrojenden elektrik üretimi olacağını kaydetti. Aracın sessiz oluşu, egzozda termal iz oluşumunun olmayışı, daha önemlisi geleceğin silahları (elektrikli-elektromanyetik silahlar: laser ve rail gun) için uygun platform sağlaması, aracı askeri açıdan da önemli hale getiriyor. Elektrikli araçların avantajları şöyle sıralanabilir: O Sessiz sürüş kabiliyeti O Emisyonsuz çalışma kabiliyeti O Enerji tasarrufu O Periyodik motor bakımına gerek olmaması O Enerji geri kazanımlı frenleme O Durma süresince enerji tüketiminin olmaması O Elektrik üretim kaynağının farklı olabilmesi O Uzaktan kumanda edilme kolaylığı. Milli Savunma Bakanlığı Ar-Ge ve Teknoloji Daire Başkanlığı'nın TÜBİTAK-MAM ile yapılan işbirliği sonucunda ilk adımları atılan projeyle üretilen taşıt, 100 km sürate çıkabiliyor. Araç, şehir içi sürüş modunda, elektrik motoru sadece bataryalar tarafından sürülerek sessiz ve emisyonsuz bir sürüş imkanı yaratıyor. Aynı zamanda günümüz araçlarında frenleme sırasında kaybolan enerji, ELİT-1 Hibrid Elektrikli Taşıt'taki elektrik motorunun rejeneratiffrenleme yapması sayesinde geri kazanılarak akülerde depolanıyor. Bir başka önemli özelliği de şehir içindeki trafik sıkışıklıklarındaki bekleme anında, elektrik motorunun çalışmasına ihtiyaç duyulmaması. Ayrıca prototipe hibrid özelliğini veren içten yanmalı motor ve jeneratör, prototipin şarj istasyonlarına bağımlılığını ortadan kaldırıyor ve prototipin sürekli kullanımına fırsat sunuyor. Özellikle büyük ve kalabalık şehirlerdeki ulaşım için önemli bir alternatif olabilecek hibrid elektrikli taşıtlar, 150 metre uzaktan kumanda edilebilecek şekilde de dizayn ediliyor. Yine kameralar sayesinde 1 kilometre mesafeden de kumanda etme imkanına sahip olabilecek. Bu özelliğinin yanı sıra sessiz yürüyüş ve sıcaklık yaymama gibi olumlu özellikleri nedeniyle askeri uygulamalar açısından da önemli üstünlüklere sahip. TÜBİTAK-MAM, askeri araç üreticisi bir kuruluşla aynı konuda bir başka projeye de başlamış bulunuyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile elektrikli taşıt projesi kapsamında bir işbirliği sözkonusu olabilecek. İETT'nin bünyesinde mevcut 7200 otobüs, günde 50 ton mazot tüketiyor. Bu 50 ton mazottan çıkan emisyonlar da İstanbul havasını olumsuz etkileyen unsurlar arasında yer alıyor. Belediyeler enerji üretimine de başladılar. İstanbul Belediyesi'nin çöpten ürettiği elektriği, iç bünyede tüketmek suretiyle finansmanın da kendi şirketleri içinde kalması cazip olarak görülüyor. Hava kirliliğini n önlenmesi ve enerji tasarrufu konusu da göz önüne alındığında özellikle büyük şehirler için ideal bir çözüm olarak öne sürülüyor. ENERJi & KOJENERASYON DÜNYASI 43
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=