noktaları na rağmen, belli y b a ir seviyeye gelmiş olan pı , uzun vadede Türkiye için kaçınılmaz görünüyor. Sieme11s 'i11 SÖYLEŞİ/ INTERVIEW Liberal piyasa mevzuat olarak var. Kağıt üzerinde var. Birtakı m şeyleri yap kağaıtbüilziyeorrinsduenubzu. nAl anrcak, ı k B u u r g m ü a n k d l e a n i ş y l a e r r h a l l o l muyor. ı na mevzuatı yayı nladı k, artı k liberal piyasamı z var demekle de olmuyor. Bugün özellikle en ağırlıklı olarak üzerinde çalıştığı, yenilenebilir ya da ileri teknolojiler kapsamıııda yer alan konuyakıt lıiicreleridiı: Tvaürrkmiye'nin böyle bir lüksü ı ? Bütün hesaplara baktığı nızda, en iyimseri ddiiyy oo rr kkii 22000057',dkeöbt üumg üs en kr iü kapasitesiyle enerji açığı y ka aşanacak. Bugünkü pmevacsuittelardı esrakyemn de sadece ı yorum. s sH a ö a n y le t lü r n a y lo l i e n r r ş u i a m d . e h Ö a d l n i a n ü d h m e il ü e o z d l d a e e n r k e i k Siemens, dünyada araştırma seviyesi eıı ileri olan şirketlerden biri. A lmanya 'da ticari anlamda ilk enerji üretebilecek 2,5 MW gücünde yakıt hücresi santrali kuruluyor. Yakıt hücresinde ciddi bir gelecek görüyoruz. devletin elindeki bir piyasadan serbest piyasaya, herkesin istediği gibi enerjisini al ı p satabileceği bir piyasaya sadece mevzuat hazı rlamakla geçilemez. Bunun başka koşulları var. Bir kere bir piyasadan söz edebilmek için, birilerinin bir şeyleri satmak istiyor, birilerinin de almak istiyor olması lazı m. Satacak olanı n üretmesi, bunun i çin de yatı rım yapması lazım. Yatı rı mcı ne zaman yatı rı m yapar? Bu yatırımdan beklediği karı n yada satışı n gerçekleşebileceğine güvendiği zaman. Yatı rımcını n bir güvencesinin olması lazım. Satı cı nı n bunu satabilmesi için uzun vadeli satı ş anlaşması na gitmesi lazım. Bu ille de 30 yıll ık olmak zorunda değil, ama alı cı ya güvenmesi lazım. Ortada güçlü, finansal olarak da güçlü, bugün taahhüt ettiği alımları yarın da gerçekleştirebilecek, ödemesini yapabilecek alıcının olması lazı m. Al ı cı tarafından da baktığınızda, 1-2 belki de 10-15 senelik a a n lm la a ş y malara giriyorsunuz, burada belli şartlarda enerjinizi ı bekliyorsunuz. Güvendiğiniz satıcı lar olması gerekiyor. Burada yeni piyasadaki rollerle toptan satı cılardan, perakende satı cılardan, serbest tüketicilerden söz ediyoruz. Bunları oluşturmanı n yolu, alı cı tarafını güçlendirmekten geçiyor. Piyasada önce güçlü alıcı lar yaratmak lazı m. Bu al ı cı ları n oluşması nı sağlamadan herhangi bir piyasadan söz edemezsiniz. Bu alıcıları n serbest davranıyor olabilmesi lazım. Bugün Türkiye'de ciddi bir problem var. Bu da bu sektöre özel yatı rı mı çekebilmek için, gerekli olarak yapılmı ş olan uzun vadeli alı m anlaşmaları . Bunlar da TETAŞ'ın elinde bir sorun olarak duruyor. Bunları n bir çözüme ulaşabilmesi lazı m. Benim gördüğüm, bugün Türkiye'de bütün adı mları doğru atsanız bile, ki bu mümkün değil, piyasayı bugünden yarı na oturtamazsı nız. Yanl ı ş adı m atılı yor diye kimseyi de kınamamak lazı m. Dünyada bütün adı mları n doğru atı ldı ğı hiçbir örnek yok. Çok zor, engebeli bir süreç. Birtakı m yerlerde ileri gideceksiniz, ister istemez birtakı m geri dönüşler olacak. Birtakı m düşüşler olacak. g B e ü r tün bu süreci önümüze koyduğumuz zaman, Türkiye'de çekten liberal bir piyasa var, işliyor diyebilmek için en azından 10 yıll ı k bir süre lazı m. Biz Türkiye olarak 10 yıl bütün adı mlarımızı atalım, doğru-yanlı ş ilerleyelim, ondan sonra bu piyasa oluşunca yatı rı mcı gelir diye bekleyebilir miyiz? süre, bugün karar verilse, yeni santralleri devreye almak için ancak yetecek bir süre. Bu sürede Türkiye'nin birtakı m modeller geliştirerek, yatı rımcı lara güven verecek modeller geliştirerek, liberal piyasa oturana kadar geçecek 10-15 yı llı k süreyi enerji sıkı ntısı yaşamadan geçirebilmenin yolları nı araması lazı m. Bunun için çeşitli modeller düşünülebilir. Gerçekten işleyebilecek birden fazla model var. Yine yerli/yabancı sermayeyi çekerek, onlara gerekli güvenceleri verecek, öte yandan da liberal piyasa gf eel sl i şetfier ms i neem ikzagl ı ceır eokl iayroark. Tt eürrsk i dy üe ş' nmi ne öy encüenkd ebki ir tma keı my d amnood keul l emra bu. Türkiye bununla başa çıkmak zorunda. Türkiye liberal pazar için, devletin elindeki enerji KİT'lerinin özelleştirilmesi hamlesini başlattı. Bunları nasıl değerlendiriyorsunuz? Siemens'in özellikle dağıtım konusunda yaklaşımı ne olacak? Dağıtı m konusu benim sorumlu olduğum bir alan değil. Ama Siemens geçmişte bu konuda bir girişimde bulundu. Bundan sonra da prensi p olarak ortaya çı kacak projelerde (mutlaka kendisi bir dağıtı m bölgesini almak değil, ama ortak olarak çalı şmak üzere) fizible bulunacak, iyi tanımlanacak bir projeye girmeye hazı r. Burada da Siemens'in Türkiye'deki en büyük dağıtı m firması olmak gibi bir hedefi yok. Ama bu işe girmemizin altı ndaki stratejik düşünce şu: Siemens'in enerji üretimi konusunda olduğu gibi, dağıtı m konusunda da çok d g a e ğ niş bir deneyimi var. Çok modern sistemlerle, böyle bir ı tı m işletmeciliğinin nasıl optimize edilebileceğini; gerek tüketici tarafından fiyatları düşürmek, gerek yatı rımcı nın karl ı lığı nı artı rmak için ne gibi önlemler alı nabileceğini çok iyi biliyor. Bunu da bu pazara göstermek, tanıtmak istiyor. Bu amaçla da bir örnek yaratıp, bu iş böyle yapı lı rsa, herkes için en faydal ı yatı rı ma dönüşürü gösterebilmek için bir ya da iki projeye ortak olmak söz konusu olabilir. Dediğim gibi bu projelerin fizibilitesini detayl ı incelenmesi lazı m. Onun dışı nda, enerji üretimi tarafı na dönersek, madem ki Türkiye'nin uzun vadede liberal piyasadan başka çözümü yok, bu tesislerin özelleştirilmesinden başka çare de görünmüyor. Bu arada liberal piyasa derken, mutlak surette kontrollü ve denetim mekanizmaları nı n çok iyi işlediği piyasadan söz ediyoruz. Liberal piyasa herkes istediğini yapsı n demek değil. Liberal piyasaları n eğilimleri maalesef biraz kısa vadeli bakış açıları oluyor. Kararlar sadece kısa vadeli hedeflere yönelik verildiği zaman istenmeyen durumlarla karşı laşı labiliyor. California bu konuda sektöre ciddi bir ders oldu. Oradan çıkarı lacak derslerin iyi değerlendirilmesi ENERJi & KOJENERASYON DÜNYASI 39
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=