Özkan AĞIŞ Türkiye Kojenerasyon Derneği Başkanı TÜRKİYE ELEKTRİK PAZARINDA HAREKETLİ GÜNLERE DOĞRU O Elektrik üretim kapasitesi bolluğu ve serbest tüketici uygulaması aynı zaman dilimine denk düştü. Toptan satışta özel sektörün pazar payı büyük olsaydı, liberal elektrik fiyatları düşecek ve sanayicimizin yüzü gülecekti. EÜAŞ üretimde ve TETAŞ da toptan satışta % 60'Iarın üzerinde pazar payına sahip olduğu için, tüketici fiyatlarının serbest rekabet ortamı içinde oluşması, yani düşmesi, mümkün olamıyor. Sayın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımız ve EPDK'nın Sayın Başkanı fiyatları düşürmek için çok uğraşıyorlar, ama bu tekellerin dominant etkisi sürdüğü müddetçe fiyatların düşmesi hayal. O 2001 yılında%4 gerileyen, 2002'de%4,5 artan toplam elektrik tüketiminde 2003'ün ilk yarısında%9,1 artış olmuş. Artış hızı yükselmeye devam ediyor. Ekonomimizdeki canlanma ve çok sıcak geçen 2003 yazında klimaların getirdiği artış, yıllık tüketimin büyümesinde son yılların rekorunun kırılacağını ve %11'Iere yükseleceğini gösteriyor. Artış hızının 2004 ve 2005 yıllarında da böyle sürmesi durumunda bugün fazlalığından bahsedilen üretim kapasitesinin 2006 yılında zorlanacağını görür gibi oluyorum. Zira üç yıl üst üste% 10 tüketim artışı elektrikte 40 milyar kWh'lık yeni talep getirecek demektir. Bugünkü kapasite fazlalığı 25 milyar kWh, 2003 sonunda ve 2004 yılı içinde işletmeye açılacak 1400 MW'lık Afşin-Elbistan (B), 1200 MW'lık Sugözü ithal kömür santrali, 770 MW'lık Ankara Baymina Santralinin ve 320 MW'lık Çan akışkan yataklı kömür santralinin üretimleri toplamı olan 25 milyar kWh'i de dikkate alırsak, 2006 yılı kış puantında ihtiyacı karşılamada zorlanacağız. O Bugün için fazla gibi duran üretim kapasitesi, iyi değerlendirebilirsek esasında güzel fırsatları da beraberinde getiriyor. Bu güzel fırsat süresince barajlarımızı suyla doldurabilir, kurak ve sıkıntılı geçecek yıllar için hazırlık yapabiliriz. Yaşlı ve bakımsızlıktan yıpranmış toplam 4000 MW kapasiteli linyit santrallerimizin yenileme ve kapasite arttırma yatırımlarını 2006'ya kadar tamamlayabiliriz. Üçüncü bir fırsat da lrak'a elektrik satmak. lrak'ın çok kötü bir elektrik altyapısı var. Üretim kapasiteleri de yeterli değil. lrak'a elektrik bağlantımızı güçlendirebilirsek, hatta Irak içinde büyük tüketim merkezlerine kadar enerji nakil hattı çekebilirsek yılda 8-10 milyar kWh elektrik satabiliriz. Karşılığında da petrol alırız. Tehlikeli coğrafyamız beraberinde böyle fırsatları da getiriyor. Yeter ki zamanında görelim ve iyi değerlendirelim. O Elektrik üretiminde kapasite artışını fırsat bilen TEDAŞ 2002 yılı Nisan ayında Otoprodüktörden elektrik alış fiyatını 45 000 TL'ye düşürdü. KWh başına 45 000 TL kojenerasyon tesislerinin yakıt maliyetini bile karşılamıyordu. Bu nedenle Otoprodüktörler üretim kapasitelerini, kendi fabrikalarının elektrik ihtiyacı seviyesine kadar düşürdüler. Yani 1992 yılından beri kojenerasyon teknolojisi sayesinde ülkemizin yakaladığı üretimde büyük enerji tasarrufu yükselme trendi 2002 yılından itibaren düşüşe geçti. 2001 yılında 1,8 milyon TEP olarak hesapladığımız kojenerasyon bazlı primer enerji kaynağı tasarrufu 2002'de 1,6 milyon TEP'e 2003 yılında, ilk 8 ayın üretim rakamlarına göre, yıl sonu itibariyle 1,4 milyon TEP'e gerileyeceğini hesaplıyoruz.1 Mart 2003'ten itibaren uygulanmaya konulan ikili anlaşmaların soluğu olmasa, primer enerji tasarrufu 1,0 milyon TEP'e kadar düşebilecekti. Enerji bolluğu sanrısı, anti-Otoprodüktörlük sendromuyla örtüşünce ilahlar kurban aradı ve Otoprodüktörler seçildi. Fakat sonuçta olan kojenerasyona oldu. SayınEnerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımıza sunduğumuz brifingde kojenerasyon teknolojisinin yaşatılması gereğini anlattık ve Sayın Bakanımızın konuyu iyi anladığına ve bu teknolojinin yaşatılması için çalışacağına inandık. Hep birlikte, parlak, esenlikli ve sağlıklı günlere. ETONWERAGRDYSMAAMORE ACTIVE RKET iN TURKEY Swplııs electricity prodııctioıı capacity syııc/ıronized ıvitlı tlıe liberal coıısıııııer sysıem. Howeveı; afal/ iıı prices seeıııs iıııpossible witlı EUAŞ aııd TETAŞ lıaviııg over 60% slıare iıı eııergy prodııctioıı wu/ retail markets. iEııtelıregy coıısıımptioıı iııcreased by 9,1% ıı fırsı lıa(fof tlıe year 2003. Tlıe ecocoııısııoımmpictioreııvidvael ıaoııwd itdlıee iısıceroeaf saeirof ıı ıı sceoaıısdoiıtıiofoııreersseaess atlıraeısıılı o f lıot sıımıııer iıı tlıefııtııre, tlıe aııııııal eııergy coıısımıptioıı wi/1 reaclı il%, wlıiclı wi/1 be a record breakiııg iııcrease. Tlıe cıırreııt sıııp/ııs eııerg capacity wi/1 briııg ıııany opportııniyties if ıı p r eı vpeapr eı ı totılııresme / vt oe sgıoooddı ya cacıoı d ıdı ti satı ı d tsleı ıdı s res ds eaams so,ı ırsetı ıl oı rvoaı ıtgi ılııgpar oı ıvdi di ıiııcı gr ewa saitı eı gr ıf loı er o ı ı r capacity o f oıır 4000 MW capacity of old aıı 2006. d ııeglecıed ligııite ıııiııes ııııtil A tlıiı-d opportııııity is selliııg e/ectricity to lraq aııd pıırclıasiııg oil iıı retıırıı. Dııe to tlıe iııcrease iıı electricity pelroecdtırıicctiioıısceaflp ty iıaıgcipr,icTeEoDf AŞ cııt tlıe ty aııtoprodııcers mtoe4e5ı e0v0e0ııfTıLıe. l4c5o0st0s0oTf L per kW/ı did ııot cogeııeratioıı plaııts. Tlıis /ead to a decrease iıı eııergy saviııgs ofoıır coııııtıy, w/ıic/ı /ıad beeıı gradııafly iııcreasiııg, tlıaııks to cogeııeratioıı teclıııology siııce 1992. aWı ıedeNx paltauirnae/ dRıeos ot l ı er cMe si ı ıiiı ıs lae rbor ifeE nı ı egr g y ıı fı tbhea sı ı cı rovgi ve eı ıde raaı ıt di owı ı et ebce/ ıl iı ıeovleodg yı l ıhaaı so ıt ıor Miııister woııld work oıı tlıe sıı of ılıis teclıııology. rvival Hope to lıave s/ıiny, lıopefıı healıhy days ıogether l aııd ENERGY & ECOGENWTlON """1D 3
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=