52 MAKALE/ ARTICLE HİDROJENİN ENERJİ AÇISINDAN ÖNEMİ i k D d e e iğ n a e d l r in b b e ir i r e h t an a e s ş r ı j y ö i ı z c ta e ı ş l s li ı k e y le ç ıc e rı i d n y ı e r a : ğ ni ıinsdeahei dl erokjter inkdei r .n eHrijdi srio ji leen ibni rbl i katzeı O Oü rl ed ut i kmçi nadyeü kksuel l ka nvıel ar bi mi l il er . r l eD oeğl er uk dt rai knl e güürneet şi l eeb ni l ier rvj ies i nedl eeknt r i k hü ri dertoi mj e) n pür or estei ms lie (rfi oyt oo ğeul en k tbrior kşi me kyi al dsea l avr eayşat ı rfı lomtoabkityaodl oı rj. i k OO GE naezr, jisıüvrıevtiemyiandmeestaolnhüidrrüünrlesrudhuarl i.n d e depolanabilir. OO AB ol ervul i hyaat nt ı mvae ,y ak at taanl ikt ei kr lyear lnemçao, keul ezkatkr omk iemsyaaf es lael r ed öt na üş şı nüamb i lvi re. hüirdertüimrleinşdmeekguilblai npıelakbçilior.k yöntemle etkin bir şekilde enerji O çYeevnri el eynee bh ei l irrh kaan ygni abki rl aer md ai sny oü rneut i ol el mn aezl e. kÇt rei kvtreend üorset tui dl dui ğr i n d e (sadece havada alevli yanmada bir miktar NOx oluşur). çAönzcüamk lbeinr me en emr ji şi tdaeşzı yaı vcaı snı t aojl laarraı kd ah i dv raorjdeınr . kBuul nl al an rı m; ı n ı n h e n ü z OO YMaayligyeınt,kullanım için alt yapı, O Taşıma, depolama ve kullanım emniyetidir. sHai dhri potjeirn. Feonseirl jiytaakşı tı yl aı cr ıın oklaurlal akn bı l di rı ğçıotkü mu y gaul al anml aardaa l a n ı n a kh ui dl rl aonj eı l an bi ni l ier .n eKrej intdai nşeı y ıöczı goül aör azke l lki kul el l ar iny ıl em bael an zn el arrsı i za şoal ağnı d a v1e. rEilmleektkrtikedeirn:erjisi üretimi 2. Taşımacılık ab )) DKaernai zt at aşşı tıltal ar ır ı c d ) ) U Y ç ö a rü k n la g r e araçları e) Uzay programları 3. Hidrür Uygulamaları 4. Katalitik yanma Bb üi ryyüak kaı tvvaenyt aaj ı ean ğe ırrj li ı kt aç aş ı yyıückı ssıeokl aernaekr jhi i yd or oğj uennl ukğuul l adni ğı me rı nbı ni r e n ddeü şyüi şkl ebbirirgimaza ğoılrml ıak siçı i(n83ı s.8ı l dge/Nğemr3id)irh. aAcnimcaskelyeonğeurnjliu ğ u çok yd oe ğp ou nl al un ğmuansuı çh oi dkr odjüeşnüi nr meenketrej i vt ea şkı yuı lcl aı noı llaacr aakğ ı k yuel l radneı m ı n d a e n dk rei tpi ko l as omrau nyoö lnatreamk l eorritasyeakiçz ı kgmruapkttaa dtıor .p lEasnaasb i ol i rl a: r a k h i d rojen 1) dNeoprmolaal-nomrtaasbı,asınçlarda yer altı boşluklarında gaz olarak 2) Adeğpıroçlaenlikmkaaspı,larda yüksek basınç altında gaz olarak 3) oKlraiyraojkendiek pkoolşaunlmlaradsaı, ısıl olarak yalıtılmış kaplarda sıvı 4) lsıl bozunmayla hidrojen üreten metanol, hidrokarbonlar ve ENERJi & KOJENERASYON DÜNYASI 5 amonyak gibi kimyasal bileşikler halinde depolanması, ) 6 Metal hidrürler halinde depolanması, ) gKirbi yi omjeanl zi kekmoeşl uelrl aer daad saokrtpi fl aknaar br ao kn vdeeypao lkaanrmb oans ı ,n a n o t ü p l e r 7 8 ) Organik sıvılarda taşınması, ) kCoanmulamri.krokürecikler ve zeolitlerde depolama gibi yeni YD eö np tae mm en en t ool uf r Es an eor lgsyu-nD, OAEm) ehr ei kdaenf Eonl aerraj ik Bsai sktaenml ı iğn ı e{ Tn eh er j i U . S . rt y H o 2 / ğ m unluğunu % 6,5 (ağırlık) ve hacimsel yoğunluğunu 62 kg 3 olarak açıklamıştır (Dillon vd., 2000). Şekil 1'de öö zn ee tr liel ennmsi şi st itre. mŞ lue ra ni çdi na au ğl aı rşl ıı mk vi çei nh ahcaifmi f sveel yk oomğ upnal ku!k lbairr s i s t e m a mB n O e a v R h c t O u a t L r d t ç e e ö k ğ z n il e o d lt i lo r is . j i i s B d i u d e i r y . i l ü a Ş z v e d e k e l en e d h i % l i m d r 4 iş o 4 t j i e r s . n o dd ey up mo l abmoar hgi derlüerc ei çğei rne n Dk uülnl aynaadraakki yaar ak ıbt ap iül ir ei l tei cçi l earl ıi ş ba un tper ok nt ootl oi pj i laerradçelna r büarzeıtl amreı nl eı r i n e rkauğl l amneı nl mbaul a rsı i si çt ienmzl earmi na nk i şgiesreel kuml aeşk tı me d iar .r aÇçül anrkı ün dhae r y ö n t e m ui sltaeşnı me n abr aaczıı nöd zaegl lei krl ee rkel i oslaahni pe toklimn l iaks, ı bn oa yruat ,ğ amğeı nr l ı kh,i çmb iar il i ykei şt i vs ee l gh iüdvr oejnel ink dgei bpi opl aamr aamdeat rgeül enr i nb ohyeupnsci an ek as ya nh ai pmdae iğl ei l doi rl.u şSaı vnı h a l d e dk üa zy eı pyl ai nrd %e d1 i r .v eA ydroı cl da u sr mı v aı dseı rpaosl aı nmd aa doal uhşi da rno jkeanyi ı -p2l a5 r3 % 3 0 °C da tr ui stkal be irl mi deek i il ya ivbei rbi izr osl aosr yu on dn ugr e. rDeakitmi r ml eer kCt ehdr yi rsvl eer gNüevceanrl i kd e n e m e as er aççml ai şr ıtni r.ı nAbnac za ıkl ayr ıentdear l i bbaassı nı nçc ıanl t sı nadğal adnempaosl aı my üak sy eö kn t eb mi r i en ni e r j i tpürkoebtl ei mmi l eg er i r emketvi rci r uvt teu rs. ı vHı i dhriüd rr loejrei nn dkeukl li agniıbmi ıggü av ze nyl ai k d a s ı v ı eh inder orj ji emn idket ak ri ı rni sı nk l ye ür ik sa ez ka l toı rl .mAans cı naı nk dyea sn oı rspı rsai y oa nğ ı ri çl ı ki n vgee rüer ek tei mn dmaahliayeatzi gçiebki icdei kzıalmvaankttaajdlaırr.ı bu yöntemi otomobil sanayi için 200 100 10 Karbon nanotupı,, •1.44 NaBH, Dızel .,,,,. " '� � o • _rA ıtnı,n DOE'n,n hedefi 9\.JIJ Sıvı hldrojerı ™ Metal hıdrürler a Mevcu karb t onlar ve sıkıştırılmış hidrojen 5 ________..._ _______._ _...., 0,5 5 10 20 Gravlmotrlk yoğunluk (%Hidrojen) Şekil 1. Hidrojen depolama yöntemlerinin mevcut kapasiteleri (Atkinson vd. Fueı Cells Bülten No:38).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=