t/ Giriş havası sıcaklığı gerekli türbin kapasitesine uygun olarak kontrol edilebilir. Bu sayede kontrol amaçlı olan giriş yönlendirici vanası %1 00 açık tutularak basınç kaybından dolayı ortaya çıkan zarardan kurtulunur. Dezavantajları : t/ Ek yer ihtiyacı ortaya çıkar ve sistemin ek bakım ihtiyacı olmaktadır. t/ Giriş havasına konan batarya ya da evaporatif media basınç kaybına yol açar. CTIAC Sistem Kurulmasına Karar Verilirken İrdelenmesi Gerekli Konular: O Türbin tipi: lndustrial single shaft, aeroderivative O Bölge iklim özellikleri O Hava debisinin üretilen enerjiye oranı O Sıcaklık düşümü ile elde edilecek üretim miktarı artış oranı O Hava soğutma metodu O Soğutma bataryaları ya da evaporatif media vasıtası ile oluşan basınç kaybı O Kontrol sistemi O Yakıt bulunabilirliği ve maliyeti O Bakım onarım giderleri O Pompalama ihtiyacı O Enerji depolama tipi ve şarj/deşarj stratejisi O Elde edilen elektrik enerjisi satış değeri O Elde edilen elektrik enerjisi maliyeti Sistemin fayda ve maliyetine ilişkin genel bir fikir vermesi amacıyla aşağıdaki Tablo 1 ve 2'den yararlanılabilir. Tablo 1. Yeni Sistem Üretim Maliyetinin Giriş Havası Soğutması ile Elde Edilene Oranı SİSTEM Basit Çevrimli CT Kombine evrimli CT Pulverize Kömür Pulverized Coal Sıvılaştırılmış kömür (Fluidized Bed Coal) Relatif Maliyet 200%275% 700%800% MAKALE/ ARTICLE Giriş Havası Soğutma Yöntemleri ve Sistem Seçimini Etkileyen Faktörler Soğutma uygulaması dışında su/buhar püskürtme uygulaması da izafi nemi düşük iklim şartlarında uygulanabilmektedir. Üç ana soğutma yöntemi uygulanmaktadır O Evaporatif soğutma O Direk soğutucu akışkanlı soğutma O İkincil soğutucu akışkanlı (Soğuk su-buz/salamuralı) soğutma - Enerji depolamalı sistem - Direk ehiller grubundan beslemeli sistem Temel sistem seçimi için öncelikle türbinin çalışma saati irdelenmelidir. Eğer sadece talebin zirveye çıktığı sınırlı sürelerle bir anlamda yedek bir ünite gibi türbin çalıştırılıyorsa evaporatif soğutma ve enerji depolamalı sistemler tercih edilmelidir. Bu durumda türbin çalışması sırasında pompalama kayıpları dışında ek parazit güç kaybı olmayacaktır. Ancak türbin temel bir ünite olarak hatırı sayılır bir süre çalıştırılıyorsa bu durumda sürekli bir soğutma ve enerji depolamalı sistem somut koşullara göre iyi irdelenmelidir. Evaporatif soğutma: Kuruluş ve işletme masraflarının düşüklüğü nedeniyle öncelikle değerlendirilen bir sistem olmaktadır. Ancak ideal evaporatif soğutma yaş termometre sıcaklığında olmaktadır. Pratikte ise Kuru Termometre ve Yaş Termometre sıcaklık farkının %85-95'i kadar yaş termometre sıcaklığına yaklaşılabilmektedir. Bu da sistemden elde edilecek faydayı sınırlamaktadır. Bu sistem ikincil soğutucu akışkanlı (SFC) sistemle birlikte de kullanılabilmektedir. Bu durumda önce duyulur ısı soğutma bataryası ile alınmalı sonra evaporatif soğutma uygulanmalıdır. Böylece soğutma bataryası ile gizli ısı alınmadan minimum sıcaklığa ulaşılmış olur. Soğutma bataryası ya da DX soğutmada çiğ noktası sıcaklığına kadar havadaki nem miktarı sabit kalır. Soğutma devam ettiğinde yoğuşma başlar ve hava yaklaşık %100 neme ulaşır. DX Soğutma: Tablo 2. Her Ton Soğutma İçin Gerekli Soğutma Ekipmanı Relatif Maliyeti ve Harcanan Güç Hava soğutma bataryalarında direk olarak soğutucu akışkan dolaşır. Absorbsiyonlu ya da buhar sıkıştırmalı bir çevrim kullanılabilir. Bu sistem tam yükteki kapasiteyi karşılayacak bir güce sahip olmalıdır. Soğutucu bataryada ve grup ile batarya arası tesisatta direk soğutucu akışkan dolaşımı nedeniyle kaçak vb. riskleri vardır, sıkça tercih edilmez. Güç Relatif ___ Ma !!.y,_e c..::t -+_ Evaporatif Soğutma 1 0.1 kW/ton LiBrTek Etkili 8 18 lb./h/ton 103,4 kPa buhar. LiBr Çift etkili Absorbsiyonlu Amonyak Amonyaklı Mekanik Chiller Santrifüj Chille _r__ 10 30 9,5 8 0 0,454 kg'-/lb____ _____ _ 12 lb/h/ton , 758,4 kPa buhar. 18 lb/h/ton, 103,4 kPa -344,7 kPa buhar 0,6 kW/ton 0,7 kW/ton ENERJİ & KOJENERASYON DÜNYASI 59
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=