60 MAKALE / ARTICLE Teknik Kurul heyeti oluşturacaktır. Teknik kurulun görevleri aşağıda verilmektedir: a) Jeotermal Enerji İşleri Genel Müdürlüğüne danışmanlık yapmak, b) T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı için Jeotermal Enerji Politikası ve Bölgesel Jeotermal Enerji Planı oluşturulmasında Jeotermal Enerji işleri Genel Müdürlüğüne yardımcı olmak, c) Ruhsat taleplerini değerlendirmek, jeotermal kaynakların aranması ve işletilmesi konusundaki faaliyetleri teknik açıdan izlemek, DSI ile işbirliği yaparak yeraltı su kaynaklarının korunmasını sağlamak, izleme faaliyet raporlarını yayınlamak, korozyon ve çökelmeyi önlemek için jeotermal akışkanların tabi tutulacağı işlemler konusunda önerilerde bulunmak, meskun bölgeler ve yakınlarında göçme olayını araştırmak, izlemek ve önlenmesi için gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak, d) Jeotermal enerji alanında AR-GE çalışmalarını teşvik etmek ve desteklemek, toplum ve jeotermal projelerde çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlamaktır. 3.2. Jeotermal Veri Toplama Merkezi Yasa taslağı Jeotermal İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde, Jaudin et al., (1995) [6] tarafından önerilen bir "Jeotermal Veri Toplama Merkezi" kurulmasını öngörmektedir. Ülkemizdeki jeotermal kaynaklarla ilgili varolan ve gelecekte üretilecek tüm teknik bilgiler bu merkezde toplanacak ve paylaşılacaktır. Bu veri merkezi, araştırma yapan kurumlara ve üniversitelere açık olacaktır. 3.3. Jeotermal Enerji Gelişme Politikası ve Bölgesel Jeotermal Enerji Planı Bölgesel Jeotermal Enerji Planının amacı, jeotermal kaynakların sağlıklı ve doğru değerlendirilmesi için, Jeotermal Enerji işleri Genel Müdürlüğüne yardımcı olurken, jeotermal kaynakların işletilmesi konusunda kurallar getirmektir. Bu plan aşağıdaki konuları içerir: a) Jeotermal Bölgelerdeki jeotermal sistemler hakkında bilgi toplanarak, bunların önce gelişme halinde, korunan, ve açık sistemler olarak ve daha sonra da bu sistemler düşük, orta ve yüksek entalpili alt gruplar halinde olmak üzere sınıflandırılması [7]. b) Varolan jeotermal sistemlerin jeolojik oluşumları da dikkate alınarak, bu açıdan farklı bir sınıflandırma yapılması. c) Sistemlerin sınırlarının jeofizik ve diğer yöntemlerle belirlenmesi. d) Sınıflandırma ve sınırların gerekirse elde edilen yeni kanıtlar ve Teknik Kurul'un kararıyla güncelleştirilmesi. e) Bölgesel Plan, eldeki bilgiler ışığında, jeotermal sistemlerin kullanımı konusunda elektrik, ısıtma, endüstriyel ve entegre kullanım ve optimum işletme gibi konularda yol gösterici ve yönlendiricidir. f) Bölgesel Jeotermal Enerji Gelişme Politikası ve Planın belirlenmesi süreci aşağıdaki şekilde oluşur: Teknik Kurul tarafından bir taslak hazırlanır, taslak Jeotermal Enerji İşleri Genel Müdürünün onayına sunulur ve ön onayı alınır; taslak Enerji Bakanlığınca MTA, DSİ, Çevre Bakanlığı gibi ilgili yerlere gönderilerek, en geç bir ay içinde önerilerinin veya görüşlerinin sunulması talep edilir, Jeotermal Enerji İşleri Genel Müdürü ile Teknik Kurul'un birlikte yaptığı toplantıda görüşülerek, Bölgesel Jeotermal Enerji Gelişme Politikası ve Planı'na son durumu verilip, Enerji Bakanının onayı ile yürürlüğe girer ve ilan edilir. IENERJi & K°'-ENERASYON DÜNYA� 3.4. Çalışma ve İşletme İzinleri Yasa taslağı, jeotermal kaynakların arama ve işletmesiyle ilgili işlemlerini Castaldo et. al., (1995) tarafından da önerildiği gibi [8]; yüzey araması, derin arama ve geliştirmeişletme aşamalarına ayırmaktadır. Yüzey araması jeolojik, jeofizik ve jeokimyasal çalışmaları kapsamaktadır. Derin arama ise, birkaç arama kuyusu delinmesi ve bunların sonuçlarının değerlendirilerek, bir jeotermal rezervuarın varlığının kanıtlanmasını içermektedir. Geliştirme ve işletme safhası ise, sahadan maksimum verimi alabilmek için, üretimi uzun dönemde korumayı hedefleyen bir seri işlemi kapsamaktadır. Çalışma izni süreleri çalışmaları hızlandırmak için kısa tutulmaktadır. Yasa taslağına göre, uygun bir proje sunulması halinde, 2.5 km2'den az 10 km2'den fazla olmamak kaydıyla [9], iki yıl için yüzey arama ruhsatı verilmektedir. Tek bir aramacı, herhangi bir jeotermal bölge sınırları 200 km2'den fazla alanda ruhsat sahibi olamamaktadır. Ruhsat sahibi gerekli çalışmayı hüsnüniyetle yapmış, ancak zorunlu nedenlerle tamamlayamamışsa süre bir yıl daha uzatılabilmektedir. Yüzey aramasını tamamlayan hak sahiplerine sahanın potansiyelini belirleme amacıyla 3 kuyudan az olmamak kaydıyla derin kuyu delmek, test etmek ve değerlendirmek için, derin arama ruhsatı verilmektedir. Yüzey ve derin arama işlemlerini başarıyla tamamlayan ve raporlarını teslim eden kurumlar uygulama ve işletme ruhsatına hak kazanırlar. Ancak, bu ruhsatı alabilmek için, bir "Jeotermal işletme Uygulama Projesi" sunulması [1O) ve bunun da Teknik Kurul tarafından onaylanması gerekmektedir. Uygulama ve İşletme ruhsatı 15 yıldan az ve 30 yıldan fazla olamaz. Ruhsat süresi işletmede teknolojik iyileştirmeler ve yenilemeler yapmak kaydıyla 20 yılı geçmemek üzere uzatılabilir. Ruhsatlar 150 milyon TL. karşılığında ve ruhsat harçları da 750 bin TL/hektar/yıl ödenerek elde edilebilir. İhale ile kazanılan ruhsat için harç 1.5 milyon TL./hektar/yıl'dır. Ruhsat harcı beşinci yıldan sonra 3 milyon TL./hektar/yıl ve onuncu yıldan itibaren 9 milyon TL./hektar/yıl olmaktadır. Sahadan jeotermal enerji üretimi başladıktan sonra gelirlerinin % 12.5'u devlet hissesi olarak ödenecektir. Bunun dışında, jeotermal enerji üretimi yapılırken üretilebilecek yan ürünler için de %5 devlet hissesi ödenecektir [1). 3.5. Araştırma, Arama ve İşletmeyi Teşvik Yasa taslağına göre, Jeotermal İşleri Genel Müdürlüğü ulusal kaynaklarımızla ilgili sorunların çözümü için fon ve krediler tahsis ederek araştırmacıları teşvik edecektir. Yasa tasarısı jeotermal enerji yatırımlarını cesaretlendirmek için, jeotermal enerji işlemlerinin riskli olanlarına teşvik getirmektedir. Özellikle, jeotermal proje maliyetlerinin önemli bir oranını kapsayan ve sonuçları risk taşıyan, arama ve geliştirme aşamasında delinen jeotermal kuyular, bu taslağa göre teşvik edilmektedir. Arama aşamasında ve geliştirme aşamasında ruhsat sahiplerine özellikle sondajlar için destek olmak amacıyla düşük faizli kredi verilebilecek ve bunların bir kısmı hibe edilecektir. 3.6. Özel Durumlar Yasa taslağı daha geliştirilmemiş bir kaynaktan kaplıca turizmi, ufak çapta seracılık ve küçük endüstriyel kullanım gibi, fazla ısı üretimi gerektirmeyen kullanımlarla yararlanmak isteyen kurumlara, yasanın tüm yönleriyle uygulanmasının maliyetinin çok yüksek olacağını da dikkate alarak,
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=