Teknik Kurulun daha düşük maliyetli bir program hazırlamasını öngörmektedir. Bu program çerçevesinde tesis kurup, üretim yapan kurumlar, daha sonra bu kaynağın tam kapasiteyle üretim ruhsatının bir başka hak sahibine verilmesiyle, bu haklarını kaybetmeyecek ve kendileri için gerekli ısı veya akışkan miktarını almaya devam edebileceklerdir. 3.7. Yasayla İlgili Yönetmelikler Bu yasa taslağı kanun haline geldiğinde, 3 ay içersinde Jeotermal işleri Genel Müdürlüğü tarafından bu yasa taslağı ile ilgili, bu yasanın felsefesiyle uyumlu Çevre, Arama, Sondaj, Formasyon Değerlendirmesi, Üretim Ölçmeleri, Rezervuar ve Reenjeksiyon Değerlendirmesi ve Jeotermal Enerji Uygulama-İşletme yönetmelikleri yayınlanacaktır. 5. TARTIŞMA VE SONUÇLAR Yasa tasarısı, yönlendirme ve talimat verme yoluyla, yatırımcıların maliyeti düşürme adına veya bilgisizlik ve deneyimsizlik nedeniyle uzun zamandan beri ihmal ettikleri jeotermal enerji kaynaklarını doğru ve sağlıklı arama, formasyon değerlendirme, test, rezervuar mühendisliği ve işletme çal ışmalarıyla bu kaynakların uygun yöntemlerle işletilmesinde önemli bir rol oynayacaktır. Böylece, uzun dönemde, bu yasa taslağının ve ilgili yönetmeliklerin de uygulanmasıyla, jeotermal kaynaklar sürdürülebilir bir biçimde (kaynak ve çevre korunarak) yönetilecek ve bu kaynakların yakınındaki insanlar her anlamda bundan yararlanırken, tüm ülke insanları da zengin [1] jeotermal kaynakların ülkenin enerji sorunlarına integratif katkıda bulunmasının faydalarını göreceklerdir. ,--- 1 1 1 ' Kullanılıt . ıi lir Jıotırmal Enoıjlnln v,a,;, 17 Yük Arıı!lı:I ı H �-------- ------------ E 2 Su Hılı.lan 1---------+I YOııy Aramı izni (il Ôul kıa�leril Alınması . Toprak Hakları 20 ÇEO vt Atık Su Deoertendlrmeıl " Oreılm Kuyı.ılarırıı n Açı lmu, ' Kamu MOlklytıl • Ouı MOlkl ytt H • idari Kararlar 7 Kamulaşıırma " Jeolojik, Jtoflzlk, >----+ı Jtoklmyasal, " Jtotermal Bölge lsılma Slsıem l nln Yapılması 32 Test " Kabul 33 )ılııtme .. izl eme HklroloJlk lnctlemtler 23 Re.Enjeksiyon Kuyul.ırırıın Açılması 25 Kuyu Tuı l eri .. oeoerlendlrme 31 Bina l arda ısı1ma Slslemlerlnl n Yapılması Vl)'I Modi!lkaıyonu MAKALE/ ARTICLE Şimdiye dek, ülkemizin jeotermal kaynakları kamu kurumları tarafından aranmış ve onlar tarafından işletilmiştir. Bu gelişme biçimi, kurulan bazı işletmelerin ekonomik olmaması sonucunu da beraberinde getirmiş, yasa eksikliği de bazı kamu yöneticilerini, tamamlanamamış bazı tesislerle zor durumda bırakmıştır. Bunun yanında, üretimleriyle halka gerçekten yararlı olan, ancak ekonomisi doğru çizilmemiş jeotermal projeler toplanan vergilerle gerçekleştirildiği için, ülke ekonomisine tam bir katkıda bulunamamakta ve toplumun bir kısmını mutlu ederken, yükü vergi ödeyenlerin üstünde bırakmaktadır. Globalleşmenin etkisiyle birlikte başlayan özelleştirme ve özel sektörün bu riskli projelere yatırım yapma olanağı, bu projelerin ekonomik olarak çalışmasını sağlayacaktır. Bu konuda yatırımcılar bu projelere ilgi duyma yanında, yatırım da yapmaya başlamışlardır. Bu yasa taslağı onların da geleceği görmelerini ve riskleri hesap edebilmelerini sağlaması yanında, onları riskli yatırımlarda teşvik te edecektir. Öte yandan, yasa taslağı ülkemiz jeotermal kaynakları hakkında oluşturacağı veri tabanı ve teşviklerle jeotermal enerji kaynakları üzerindeki araştırmayı da yoğunlaştıracak ve ülkemiz de bunun yararlarını uzun dönemde görecektir. Bu yasa taslağının öngördüğü yönetmelikler vasıtasıyla, toplumun danışma mekanizmaları yoluyla çevre ve proje planlama konularında katıl ımı sağlanacaktır. öte yandan, Türkiye'de yerel toplumun çeşitli endüstriyel projelerde çevre konusunda giderek bilinçlendiği gözlenmektedir. Gönüllü sivil toplum kuruluşlarının da katkısıyla toplumla kurulacak ilişki, bu projelerin daha sağlam temeller üzerine oturmasını sağlayacaktır. öte yandan, mevcut hükümetimiz tarafından TBMM'e gönderilen yasa taslağı, eski kanunun biraz değiştirilmiş bir versiyonu olup, maalesef jeotermal enerjinin 1926 yılından itibaren olan gelişimini dikkate alan yeni konseptler geliştirememiştir. Her ilin ortaya koyacağı gelişigüzel yaklaşımlar ve vereceği kararlarla, ülkede bu konuda karmaşa yaratacak ve birçok sorunu yargıya taşıyacak nitelikte bir kanun taslağıdır. Tüm bunların nedeni de, kanun taslağının Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından değil de, bu bu enerji bilgisi ve birikimi olmayan içişleri Bakanlığı tarafından hazırlanmış olmasıdır. KAYNAKÇA [1] Serpen, U., ve Mıhçakan M., 1 999. HeatFlowand Related Geothermal Potential ofTurl<ey, GRC Annual Meeting, GRC Transactions Vol. 23, pp.48�90. [2] Geothermal SteamAct, 1970. Public Law 91-581, 91 stCongress, S. 368, Dec 24. [3] Rulesand Regulations, 1998. Federal Register DocumentofUS Env i ronmental Protection Agency(EPA)Vol. 63, No.189, Sept. 30, pp. 52355-52391. [4] Califomia Laws for Conservation of Geothermal Resources, 2001. Caliomia Departnıentof Conservation Division of Oil, Gas and Geothermal Resources, Jan., Sacremento. [5] Luketina, K.M., (2000). New Zealand Geothermal Resource Management-A Regulatory Perspective, Proceedings WGC 2000, Kyushu Tohuku, Japan, pp. 751-756. [6] Jaudin, F. and Lemale, J., (1995). Low Enthalpy Geothermics in France: Organization and Role of the State, ProceedingsWGC 1995, Florence, ltaly, pp. 503-506. [7] Godwin, L.H., Haigler, R.L. Rioux, D.E., White, D.E., Muffler, L.J.P. and Wayland, R.G., 1971. Clasification of Public Lands Valuable for Geothermal Steam and Associated Geothermal Resources. Geoloogical Survey Circular 647, Washington. [8] Castaldo, G., Martini, A., Trivella, (1995). Environmental Safeguard in Geothermal Activ i ties: The ltalian Experience, Proceedings WGC 1995, F l orence, ltaly, pp. 2741-2745. [9] Reed, M. and Bloomquist, R.G., (1995). National Geothermal Policy and Regulations inthe United States, Proceedings WGC 1995, F l orence, ltaly pp. 629-633. [10]Toksoy M., Günaydın, M.. Serpen, U.. 2001. Jeotermal Proje Geliştirme, V. Ulusal TesisatMüh. Kongre ve Sergisi, Jeotermal Enerji Doğrudan ısıtma Sistemleri: Temelleri ve Tasarımı Semineri Kitabı, 3-6 Ekim, lzmir, s. 306-328. ENERJi & KOJENERASYON DÜNYASI 61
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=