MISIR AFRiKA Erltro Dolphin Boru Hattı SUUDi ARABiSTAN KIZIL DENiZ ◄S E Afganistan PAKiSTAN � !lrfoz -:::5, 4umm"llmman B.A.E. _ ı KOrf.,zl [DOLPHINl GÜ.N.EY YEMEN 400 kl!I Katar'ın kıyıdaki Kuzey Doğal Gaz Sahası gazını, öncelikle Birleşik Arap Emirlikleri'ne (Abu Dabi ve Dubai) ve Umman'a, ikinci aşamada da Pakistan'a bağlayacak boru hattının ortakları, BAE (%51 ), TotalFinaElf (%24,5) ve Enron'un hisselerini 31 O milyon dolara satın alan Occidental Petroleum (%24,5). Günlük kapasitesi 6 milyar metreküp olacak hattın maliyetinin 11-14 milyar dolar olacağı düşünülüyor. Yapım aşamasının başarılı olması durumunda, hattın 2005'te devreye girmesinden hemen sonra, hattın kuzey bölümünün, yani, Katar-Bahreyn-Kuveyt ayağının yapımına başlanması planlanıyor. Uzun vadede, bu kuzey hattı aracılığı ile Katar gazının, Irak ve Türkiye üzerinden Avrupa'ya ulaştırılması düşünülüyor. IJIP (/raq-Jordan-lsrail Pipeline) Petrol Boru Hattı lrak'ın Musul petrol sahalarından başlayıp, Ürdün üzerinden geçerek İ srail'in Hayfa limanına uzanan 360 mil uzunluğundaki petrol boru hattı 1936 yılında yapıldı. 1948'de, İ ngilizlerin Filistin işgali sona erip, bu topraklarda İsrail Devleti kurulduğunda petrol akışı kesildi. Aynı yıl, boru hattı İsrail yerine Suriye'ye kaydırıldı. Son bulduğu Golan Tepeleri, şimdi İ srail tarafından işgal edilmiş durumda. Hattın yeniden hayata geçmesi, Suriye'ye bağlı. İ srail'in Altyapıdan Sorumlu Bakanı Yosef Paritzky, bu hattın durumunu inceletmeye başladı. Dolayısı ile, ya Suriye'de "rejim" değişecek, yani ABD Suriye'ye saldıracak, ya da bu hat Ürdün'e kayacak. Paritzky, hattın Ürdün'e kaydırılmasından hiç bahsetmediğine göre, Suriye'ye ABD saldırısı daha gerçekçi görülüyor. ISLP/IJP (/raq-Syria-Lebanon veya lraq-Jordan Pipeline) Boru Hattı 1980'Ierin ortalarında Ronald Reagan'ın başkanlığında, Güney lrak'taki Fırat Nehri petrol sahalarından batıya Ürdün'e, oradan da Ürdün'ün Akabe Körfezi limanına ulaşacak bir petrol boru hattı yapımı için büyük çaba harcandı. 2 milyar $ maliyetli ve günde 1 milyon varil petrol taşıma kapasiteli olarak düşünülen hattı ABD devi Bechtel firması yapacaktı. Anahtar oyuncu, şimdiki Savunma Bakanı, o zamanki Searle Drugs kimya şirketi başkanı, daha önce de Bechtel'in başkanlığını yapmış olan Donald Rumsfeld idi. Zamanın Dışişleri Bakanı George Schultz, şimdiki Başkan Yardımcısı Dick Cheney, 1970'Ierin Savunma Bakanı ve eski CIA başkanlarından James Schlesinger, bir başka eski CIA Başkanı George Tenet, Reagan'ın Milli Savunma Müsteşarı GÖRÜŞ/ OPINION William Clark, yine Reagan'ın Savunma Bakanı Caspar Weinberger, eski İ sveç ve Almaya Büyükelçisi Chuck Redman, o sıralar Bechtel'in bu boru hattı işi için çok ter döktüler. Rumsfeld 1983'te, yani lrak'ın İ ran'ı kimyasal silahlarla bombaladığı sırada, 2 kez lrak'a gidip, Saddam'a bu boru hattını kabul ettirmeye çalıştı. ABD'nin Saddam ile bu büyük dostluğu, Saddam'ın bu projeyi 1985'te reddetmesiyle sona erdi. Doğuracakları Sonuçlar TAP Petrol Boru Hattı ✓ Suudi petrolünü batıya kolayca ulaştıracak. ✓ lrak'ın Kerkük-Yumurtalık hattına rakip olarak, batı pazarındaki tekelini kıracak. ✓ Rusya'nın pahalıya ürettiği petrolünü batıdan silecek. ✓ Bakü-Ceyhan hattını tamamen gereksiz kılacak. TİP Petrol Boru Hattı ✓ Rus petrolünü Asya'ya açacak. ✓ Rus petrolünü Asya'da, başta Suudi Arabistan olmak üzere, Irak ve İ ran'a rakip yapacak. ✓ Boğazların yükünü arttıracak. ✓ İsrail'in Arap petrolüne bağımlılığını büyük ölçüde azaltacak. ✓ Türk Cumhuriyetlerinin Afganistan veya İ ran üzerinden Asya'ya geçirecekleri petrollerin pazarlarını sınırlayacak. POP Gaz Boru Hattı ✓ Türkiye'nin Rus, İ ran, Türkmen gazına bağımlılığını azaltacak. ✓ Azeri, İ ran/Türkmen gazlarının Türkiye üzerinden batıya çıkışını engelleyecek. Dol phin Boru Hattı ✓ Katar gazını Pakistan'a taşıyacak. ✓ Türkmenistan-Afganistan-Pakistan doğal gaz boru hattı yapımını gereksiz kılacak. Böylece, Türkmen gazının sadece Rusya üzerinden Avrupa'ya geçişini kolaylaştıracak. ✓ Kuveyt, Bahreyn, Katar ve BAE'nin daha fazla petrol satabilmelerini sağlayacak. ✓ İ ran'ın Güney Pars Sahası'ndan ileride çıkartacağı gazın güneyde pazarlanmasını önleyecek. IJIP Petrol Boru Hattı ISLP/IJP Boru Hattı ✓ 3-4 yılda devreye girebileceği ve her birinin günde yaklaşık 1 milyon varil petrol taşıyabileceği düşünülen hatlar yapıldığı taktirde, Irak petrolü İ srail'in Rusya'dan pahalıya alabildiği petrole alternatif olacak. ✓ İsrail'in petrol faturası %25 azalabilecek. ✓ Irak petrolü, İran Körfezi'ni by-pass edip, doğrudan Akdeniz'e açılabilecek. ✓ Kerkük-Yumurtalık hattına alternatif olacağından, ABD ve İsrail'in ellerinde, Türkiye'ye karşı iyi bir koz olacak. ENERJi & KOJENERASYON DÜNYASI 59
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=