Seçilmiş Ülkelerde Dağıtım Bölgesi Sayısı lngiltere 12 Dağıtım bölgesi lrlanda 6 Dağıtım bölgesi Çek Cunhuriyeti 8 Dağıtım şirketi ve bölgesi Slovenya 5 Dağıtım şirketi ve bölgesi Bulgaristan 7 Dağıtım şirket i ve bölgesi Arjantin 17 Bölgesel dağıtım şirketi Kaynak: IEA / Competftion in E/ectricity Markels 2001 OFGEM O Bu ülkelerde atılan bir diğer adım ise kurumsal iyi yönetişim ilkelerinin hayata geçirilmesidir. Bu çerçevede ülkeler, reform sürecinde şeffaflık, öngörülebilirlik, hesap verebilme ve katılımcılık ilkelerini hayata geçirmişlerdir. O Reform sürecinde atılan diğer adımlar ise; "faaliyetlerin ve hesapların ayrıştırılması" ve "maliyet esaslı tarifelere geçilmesi"dir. Reform sürecinde gerekli teknik altyapının kurulması da bir başka ihtiyaçtır. İncelenen ülkeler reform sürecinde ihtiyaç duyulan fiziki ve teknik altyapı ihtiyaçlarını aşamalı olarak tamamlamışlardır. O Elektrik piyasasının liberalleşmesi sürecinde atılan adımlar arasında en önemlisi özelleştirmenin başarıyla tamamlanabilmesidir. Rekabetin tesis edilmesi ve piyasada özel sektör ağırlığının hissedilmesi için, özelleştirmenin başarılı bir şekilde tamamlanması gereklidir. Başarılı olarak piyasalarını serbestleştirmiş ülkeler incelendiğinde, bunların özelleştirme konusunda kararlı ve başarılı adımlar attıklarını görmekteyiz. Bazı Ülkelerdeki İletim ve Dağıtım Kayıpları Ülke 1980 1990 1999 2000 Finlandiya 6,2 4,8 3,6 3,7 Hollanda 4,7 4,2 4,2 4,2 Belçika 6,5 6 5,5 4,8 Almanya 5,3 5,2 5 5,1 ltalya 10,4 7,5 7,1 7 Danimarka 9,3 8,8 5,9 7, 1 ABD 10,5 10,5 7,1 7, 1 lsviçre 9,1 7 7,5 7,4 Fransa 6,9 9 8 7,8 Avusturya 7,9 6,9 7,9 7,8 lsveç 9,8 7,6 8,4 9, 1 Avustralya 1 1 ,6 8,4 9,2 9,1 lngiltere 9,2 8,9 9,2 9,4 Portekiz 13,3 9,8 10 9,4 Norveç 9,5 7,1 8,2 9,8 lrlanda 12,8 10,9 9,6 9,9 Kanada 10,6 8,2 9,2 9,9 ispanya 1 1 , 1 1 1 , 1 1 1 ,2 10,6 Yeni Zelanda 14,4 13,3 13, 1 1 1 ,5 Ortalama 9,5 9,1 7,5 7,5 Avrupa Birliği 7,9 7,3 7,3 7,3 Türkiye 12,2 12,3 19, 1 19,4 Serbestleşen piyasalarda kayıp ve kaçaklar gerilemektedir. Kaynak : OFGEM TEDAŞ yıllıkları MAKALE / ARTICLE Tablo 1. Refonn Uygulayan Bazı Ülkelerde Elektrik Fiyatlarındaki Düşüşler Sanayi* Mesken* İngiltere 1992- 2001 %36,8 %25, 1 Finlandiya 1 995 - 2001 %36,6 %29,3 Almanya 1998 -2000 %38,8 %23,8 Danimarka 1998 - 2001 % 11,7 %8,4 Portekiz 1999 - 2001 % 15,3 % 16,3 Ort.** Avustralya 1993 - 1999 %38 Arjantin 1992 - 1998 %57 Kaynak :*IEA statistics - Energy Prices and Taxes - 1rd Quarter 2001 IEA / OECD Energy Prices and Taxes **ABD DOE - EIA Reform süreci Yaptığımız incelemelerde gördük ki, bu ülkelerin bir kısmı reform sürecini 1990'11 yılların başlarında başlatmışlar. Belli bir sürecin ardından bu ülkeler elektrik piyasalarını tam olarak rekabete açmışlar ve herkes serbest tüketici olmuş. Yani her bir tüketici kendine elektrik temin eden tedarikçisini serbestçe seçme hakkını elde etmiştir. Bu ülkeler arasında İngiltere, Almanya, Danimarka, Finlandiya, İspanya, İsveç ve Avusturya bulunmaktadır. Ulaşılan bilgiler bu ülkelerin reform süreçlerini ortalama beş yılda tamamladıklarını göstermektedir. Türkiye de dahil olmak üzere, diğer bir grup ülke (İrlanda, Polonya, Çek Cumhuriyeti) ise reform sürecini 1990'11 yılların sonlarında ya da 2000'Ii yılların başlarında başlatmışlar ve halen bu süreci devam etttirmektedirler. İncelenen ülkeler gösteriyor ki, reform süreci kararlılıkla ve başarılı bir şeki lde yürütülürse, atılması gereken adımlar zamanında atılır ve reforma gereken destek verilirse, diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye'de de hedeflerin başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesi ve ulusal refah seviyesinin yükseltilmesi mümkün olacaktır. Dolayısıyla, eşgüdümlü gayretlerle Türkiye'de de bu sürecin 2006 yılına kadar tamamlanması zor olmayacaktır. Uygulama sonuçları a) Dağıtım Bölgeleri Ülkemiz açısından önemli bir husus dağıtım bölgelerinin sayısı ve yeniden yapılandırılmasıdır. Işık tutması için bazı ülkelerin dağıtım bölgesi sayısı incelenmiştir. İncelenen ülkeler rekabeti geliştirmek, verimliliği ve hizmet kalitesini arttırmak, aynı zamanda çapraz sübvansiyonları da önlemek amaçlarıyla dağıtım bölgelerinin sayısını ve büyüklüğünü belirlemişlerdir. incelenen örneklerde ülkelerin dağıtım bölgelerinin sayıları 5 ile 17 arasında değişmektedir. Arjantin'de 17, İngiltere'de 12, İrlanda'da 6, Bulgaristan'da 7 ve Slovenya'da 5 dağıtım bölgesi bulunmaktadır. ENERJi & KOJENERASYON DÜNYASI 55
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=