32 GÜNCEL / AGENDA Azerbaycan'ın dünya pazarlarına çıkışı, Rusya ile yaptığı BaküNovorossisk, Gürcistan ile yaptığı Bakü-Supsa boru hatları aracılığıyla olmakta. Azerbaycan'ın Türkiye ile Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı ile Bakü-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı anlaşmaları bulunmakta. Cumhuriyetin hidrokarbon ihracatından elde ettiği gelirin 40-65 milyar dolar civarında olduğunu belirten konuk Bakan, "aynı zamanda gelişmiş petrol çıkarma teknolojilerinin yeni deniz sahalarının araştırılmasında kul/anılması, takiben petrol çıkarma alanlarının tespiti, uluslararası standartlardan yararlanma, bölgede petrol ve gaz üretiminin gelişmesine hizmet edecektir. Bu anlaşmaların gerçekleşmesi Azerbaycan Cumhuriyeti'nin sürekli gündemindedir" dedi. Rusya Federasyonu Dışişleri Bakan Yardımcısı Victor Kaluzhny de konuşmasında Hazar bölgesindeki çalışmalarla açımızdan Güney Kafkasya Gaz boru hattının köprüleri yakmamak için bir fırsat olduğunu düşünüyorum. Daha ekonomik bir yararı olabilir. Türkiye ve Yunanistan kendi aralarında anlaşarak bir boru hattı projesi geliştirdiler. Güneydoğu Avrupa'ya gaz satmak üzere. Şimdi de Avusturya boru hattı söz konusu. Burada birçok belirsizlik var. Doğal gaz temini konusunda karşılıklı görüşmeler yeterli ölçüde yapılmış değil. Türkiye ve Yunanistan çok hızlı davrandılar. Arabayı atın önüne koştular. Bu proje yanlış, ekonomik değil demiyoruz ama detaylı hesaplara ve mutabakata ihtiyaç var. Bunlarla beraber fiyat konusu da iyi değerlendirilmeli. Ortak bir temel oluşturmak üzere görüşülmeli, bu görüşmeler içinde reexport konusu da değerlendirilebilir. BOTAŞ ile Gazexport arasında reexport anlaşması yok, bu da görüşmede ele alınabilir. Rusya, Hazar devleti olarak bölgedeki çıkarlarını reddetmiyor. Biz barış, iyi komşuluk, enerji işbirliğini geliştirmek istiyoruz. " Konuşmasında boğazlar konusuna da değinen Kaluzhny, sert mesajlar verdi: "Petrol taşıma konusunda tehlikesizliği temin etmek zorundayız. Türk boğazlarının L.ı:;;:;;;;.;:.;...__;...;ıı::;;., -■ güvenliği konusunda suni bir endişe yaratıldığını düşünüyoruz. Rusya Taşıma Bakanlığı, Novorossisk Deniz Akademisi'yle beraber boğazların geçiş kapasitesiyle ilgili araştırma yaptı. Bu araştırmaya göre boğazların ilgili bilgi verdi ve Rusya'nın, Hazar petrolünün taşınmasında birinci sırada olduğunu söyledi. Dünya pazarına enerji sevkıyatının aksamaması için politika inşa edeceklerini belirten Kaluzhny, anahtarlardan birinin Hazar Boru Hattı Konsorsiyumu olduğunu --�---------.... kapasitesinin yarısı kullanılmakta. Gemi ifade etti. Rusya'nın enerji işbirlikleri içinde Türkiye'nin önemli bir konuma sahip olduğunu söyleyen Kaluzhny, yine de Türkiye'nin enerji politikalarını eleştirmekten geri kalmadı. "Doğu-Batı Enerji Koridoru çalışmalarının analizinde ENERJi & KOJENERASYON DÜNYASI ekonomiklik değil, politika gözetilmektedir. BTC projesi herkesin çok sevindiği bir proje. Umarım bu proje sorun yaratmaz. BTC'de de bazı sorunlar var. Kimin haklı olduğunu zaman gösterecektir. Bizim geçişlerinin güvensizliği yeterli bir teknik donanımın eksikliğinden kaynaklanmakta. Boğazlardan geçiş güvenliği için tek taraflı bir eylem yapmamak gerekiyor. Birlikte çalışmak gerekiyor. Böyle bir olumsuz kamuoyu oluşturulması çok tehlikeli olur. Ortak çalışma grubu oluşturulup, boğazlar konusu incelenebilir. Yasak koymayalım, ortak iş yapalım." 4 Kasım'da Tahran'da imzalanan Hazar Çerçeve Konvansiyonu anlaşmasını memnuniyetle karşıladıklarını, bunun bölgenin ortak başarısı olduğunu belirten İran Petrol Bakan Yardımcısı HE Mohammed Nejad ise, Hazar'daki arama çalışmalarında İran ve Türkiye'nin özel bir yeri olduğunu söyledi. Hazar'daki iktisadi kalkınmanın hızlı ve ciddi bir şekilde olacağını ifade eden Nejad, "İran, Hazar'daki ülkeler ve Ortadoğu ülkeleriyle işbirliği için çok iyi bir zemin oluşturmuştur" dedi. Kazakistan Hazar Temsilcisi Ravil Cherdabaev, Kazakistan'ın bağımsızlığını elde etmesinin ardından petrol üretimini ikiye
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=