Enerji ve Çevre Dünyası 24. Sayı (Mart 2004) / Energy & Cogeneration World - Enerji & Kojenerasyon Dünyası

Akışkan Yataklı Kazanlar Enerji santralleri, birçok sistem ve ekipmanın bir araya gelmesiyle oluşan yapılardır. Ancak, bu sistemin en önemli bölümünü, yanma odası ve buhar üretimi ile ilgili bir grup boru sistemi ve ekipmanları kapsayan kazan oluşturmaktadır. Değişik yakıtlara dayalı kazanlarda dahi buhar/su çevriminde benzer mekanizmalar hakimken, yakıtın ısıl enerjisinin açığa çıktığı yanma odaları, hem yakıt cinsine göre hem de yakma teknolojisine göre büyük farklılıklar göstermektedir. Bu farklılıklarda belirleyici olan bir numaralı unsur kullanılan yakıtolmaktadır. Dünya genelinde endüstriyel enerji üretiminin dayandığı bir numaralı yakıt kömürdür. Ekonomik ve stratejik açıdan kararlı bir yapıya sahip olan kömür, geleceğe yönelik projeksiyonlarda da vazgeçilmez birüstünlüğe sahiptir. Her ne kadarTürkkamuoyunda kömür kullanımı konusunda büyük bir tedirginlik ve bilgi eksikliği bulunsa da, dünya genelinde katı yakıtların değerlendirilmesi konusunda atılımlar devam etmektedir. Kömür gibi katı yakıtların değerlendirilmesi için, çağın gereklerini yakalamış yakma teknolojileri uygulanmakta ve geliştirilmektedir. Günümüzde, endüstriyel kojenerasyon tesislerinden termik santrallere kadar, kömüre dayalı her türlü enerji üretimi uygulamasında gördüğümüz akışkan yataklı kazan teknolojisinin dünya çapında uygulama alanı bulduğu sektörlerden örnekler aşağıdadır: O Kağıt ve diğer ağaç ürünleri üretimi O Maden işleme tesisleri, O Kimya, tekstil, ilaç sanayii gibi buhar/elektriktüketen diğer endüstri dalları O Merkezi ısıtma uygulamaları O Elektrik santralleri O Atık yakma tesisleri Bütün bu uygulamalarda enerji talebini karşılamakta akışkan yataklı kazan teknolojisinden yararlanılmasının altında ucuz, güvenilir ve sürekli enerjiyi temiz olarak elde etme gereği yatmaktadır. Bu teknolojinin sağladığı avantajlar, enerji maliyetlerini en aza indirerek sanayicilere karlılık ve rekabet gücü getirmektedir. Akışkan Yataklı Kazanlar (AYK) Akışkan yataklı kazan teknolojisinin, katı yakıtların yakılmasıyla buhar üretilmesinde belirgin avantajları bulunmaktadır. Bu sistemlerin anahtar noktası, yakıt esnekliği ve düşük emisyonlardır. Bu özellikler, yıllar içinde teknolojinin geliştirilmesi ve uygulamaya geçirilişine büyük bir hız kazandırmıştır. Akışkan Yatak Teknolojisinin Gelişimi 1 930'Iu yıllar ve 1 940'Iarın başında geniş çaplı araştırma ve geliştirme çalışmaları sonucunda akışkan yataklı reaktörlerin katı-gazteması gerektiren uygulamalardaki avantajlarının saptanması, ilk olarak benzin ve diğer petrol bazlı ürünlerin üretiminde kullanılmasını sağlamış olup, bugün akışkan yataklı reaktörler dünya çapında birçok endüstride çeşitli proseslerde kullanılmaktadır. 1960'Iarın başlarında, termik santrallerden kaynaklanan kükürt dioksit (S0 2 ) ve azot oksit (NO,) emisyonlarının, yarattıkları çevre etkileri sonucunda dikkat çekmeye başlaması ve akışkan yatakta yakma prosesinin bu emisyonları düşük seviyelerde tutabileceği düşüncesi, akışkan yatak teknolojisine dayalı kömür kazanlarının geliştirilmesi çalışmalarını başlatmıştır. Bu çalışmalar sonucunda, 1 970'Ii yıllarda kabarcıklı akışkan yataklı kazan teknolojisi geliştirildikten sonra 1 980'Ierde uygulamalar dolaşımlı akışkan yataklı kazanlara yönelmiş ve o tarihlerden bugüne sayıları hızla artan başarılı santral uygulamaları gerçekleştirilmiştir. Akışkan yataklı yakma teknolojileri, sanayide sıcak su, buhar, kurutma amaçlı sıcak gaz (örnek olarak; çimento sektöründe hammadde kurutma) eldesinde kullanıldığı gibi termik santrallerde de elektrik enerjisi üretiminde kullanılmaktadır.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=