48 SÖYLEŞİ / INTERVIEW 5,25 cent/kWh'e kadar çıkmıştır) elektrik alıyorken, bundan böyle yaklaşık 3,25 cent/kWh'e, yani 45.000 TL/kWh'e elektrik alabileceğini bildirdi. Bu fiyat, o günkü yakıt fiyatını bile karşılamıyordu. Bu nedenle, otoprodüktörler ve otoprodüktör grupları, kendi fabrikalarının ihtiyacı olan elektriği üretmekle yetindiler. Dolayısıyla nakit akışları bozuldu ve yatırımın geri ödeme süresi uzadı. Derken 3 Mart 2003'te, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'na dayanarak Serbest Tüketici uygulaması başlatıldı. Serbest tüketici uygulamasının başlaması, başlangıçta otoprodüktör üretimine yeni müşteri potansiyeli yaratıyor gibi göründü. Ancak bu uygulama, ümit edildiği gibi gelişmedi. Önceleri otoprodüktör grubu ortaklarından bazıları, serbest piyasada daha ucuz fiyatla tedarikçi bulma umudu ile ortaklık anlaşmasını bozmak için otoprodüktör grubu yönetimlerini zorladılar. Diğer taraftan, TEDAŞ'a yukarda anlattığımız nedenlerle satılamayan elektriğin yeni Elektrik Piyasası Kanunu'na göre sadece %30'unun serbest tüketicilere satılabiliyor olması, bu tesislerin kapasite kullanımlarını sınırladı ve üretimlerini azalttı. Bunlara şimdi de tüketim fazlası elektriğin anlaşmalı serbest tüketicilere naklinde satış fiyatının neredeyse %29'unu bulan, enerji nakil ve dağıtım payları, %3.5'a varan TRT payı eklenince, otoprodüktör grupları büyük bir mağduriyete uğradılar. Diğer taraftan, bölgesel elektrik tarifelerinin yarattığı tedirginlik de serbest tüketicilerin tedarikçilerle yapacağı ikili anlaşmaları geciktirdi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve EPDK, otoprodüktör gruplarının sorunlarına çözüm bulamazsa, Türkiye'de elektrik sıkıntıları yeniden belirinceye kadar kojenerasyon enerji üretimi, bütün bu nedenlerle frenlenecek demektir. İşte bu nedenlerle otoprodüktörler ve otoprodüktör grupları mutsuzdur. Otoprodüktör ve otoprodüktör gruplarının sıkıntılarının aşılması nasıl mümkün olabilir? Bazı yetkililerde, otoprodüktör gruplarının yasayı kar amaçlı olarak zorladığı veya genişlettiği kanaati var. Bu kanaat, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu yürürlüğe girmeden önce de vardı. Otoprodüklük kararnamesinin (85/9799), fabrika sahibine, ihtiyacı olan kaliteli elektriği üretim imtiyazı olarak verdiği, bu imtiyazın kar maksatlı olarak genişletilmesinin doğru olmayacağı anlayışı vardı. Ben, hem otoprodüktörleri hem de kojenerasyon teknolojisini temsil eden sivil toplum örgütünün başkanı olarak, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile yaptığım toplantılarda, bazı yetkililerin "kar amaçlı kurulan otoprodüktörlere müsaade etmeyeceğiz" sözlerine üzülerek muhatap olmuştum. 9799 sayılı Kararnameyi, özel sektöre kendi tesisini kurma kapısını aralayan bir yasal altyapı olarak görme yerine, yatırımcısına verilmiş sınırlı bir imtiyaz gibi algılayan ve otoprodüktörleri bir şirket olarak değil de, vakıf veya hayır kurumu gibi (non profil center) gören bu yetkililerin müdahaleleri 4628 sayılı Kanunun hazırlıklarına da yansıdı ve Serbest Tüketici uygulaması başlatıldı. Serbest tüketici uygulamasının başlaması, başlangıçta ENERJİ & KOJENERASYON DÜNYASI otoprodüktör üretimine yeni müşteripotansiyeli -... yaratıyor gibi göründü. Ancak bu uygulama, ümit edildiği gibi gelişmedi. Önceleri otoprodüktör grubu ortaklarından bazıları, serbest piyasada daha ucuz.fiyatla tedarikçi bulma umudu ile ortaklık anlaşmasını bozmak için otoprodüktör grubu yönetimlerini zorladılar. Diğer taraftan, TEDAŞ'a yukarda anlattığımız nedenlerle satılamayan elektriğin yeni Elektrik Piyasası Kanunu 'na göre sadece %30'unun serbest tüketicilere satılabiliyor olması, bu tesislerin kapasite kullanımlarını sınırladı ve üretimlerini azalttı.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=