66 ARAŞTIRMA/ RESEARCH Hazırlanan tasarı, bu haliyle yasalaştığı takdirde yenilenebilir enerji yatırımlarını teşvik edecek mi? Mutlaka edecek. Ama limitli kalacak. Örneğin güneşin fizible olması mümkün değil. Bu güneşin doğal kaderi. Güneşin kapasite faktörü rüzgarın yarısı, yatırımı rüzgarın 4 misli. Rüzgarın 7 cent ise, güneşin 56 cent fiyatı olması lazım. Güneş çok küçük megawatlarda teşvik edilmeli. 5-10 MW'lık yatırımlarda, güneş enerjisi teknolojisinin gelişmesi için yapılmalı. Rüzgar ve küçük hidroliklerde kapasite faktörlerinin yüksek olduğu yerlerde fizible olacak. Bunlarda atılım olacak. Yasayla getirilecek olan bu alım garantileri ve teşviklerle kredi bulma imkanı daha mı yüksek olacak? Yoksa bankaların hala tereddütleri var mı? Eski yap-işlet-devret sistemine göre kredi bulma imkanı çok daha az. Eskiden TEDAŞ vardı, TEDAŞ'ı bile yeterli görmeyip Hazine garantisi istiyorlardı . Şimdi TEDAŞ da yok ortada, Hazine de. Bu risk faktörü büyük bir soru işareti. Fiyat yapısı eskiden YİD'lerde ilk seneler daha yüksek, son senelerde çok daha düşüktü. Aslında her anlamda projenin 20 yıllık, 30 yıllık fiyatı daha yüksek. Ama bunu döndürecek nefes olması lazım. Türkiye'de sermaye birikimi son derece yetersiz. Dış krediler limitli. Çok büyük bir patlama beklemek hayal olur. Ama hiç yoktan iyidir. Kanunun bu seviyeye gelmesi, Türkiye şartlarına göre bence iyidir. Bir yatırımcı olarak Kanunda neyi görmek isterdiniz? Bu 6 yıllık fiyat mekanizmasının 10 yıla çıkmasını, daha uzun vadeye yayılmasını isterdik. Bu fiyat yapısıyla 6 yıllık borçlanmayla projeyi gerçekleştirmek mümkün değil. 10 yıl olmasını isterdik. Fiyatlarda alt limit konuldu, 5 Euro cent'ten aşağı olamaz, 6 Euro cent'ten yukarı olamaz diye. Biz hiçbir zaman 5 Euro cent'in altına düşeceğine inanmıyoruz. Ama bankacıya güven açısından 5.5, 5.75 gibi alt limit konulsaydı daha iyi olurdu. Zaten devletin bir zararı olmayacaktı. Ama bankacıya bunun altına düşmez diye bir güvence verilmiş olurdu. Bu devlete bir yük getirmiyor. Dağıtım şirketlerine yük getirecekti. Aslında fiiliyatta dağıtım şirketlerine de hiçbir yük getirmeyecekti. 1O yıl bu rakamın altına düşüş beklenmiyor. Ama bankacıyı ikna etmek zor. Kanunda yazsaydı, işimiz daha kolay olabilirdi. Ama Enerji Komisyonu'nda ve Meclis'te bu durumun değiştirilmesi söz konusu olabilir. Bir de 1 Ocak 2006 tarihi yerine, 1 Ocak 2005 olsaydı daha iyi olurdu. 1 yıl daha kaybetmiş olacağız. Çünkü bu durum serbest piyasaya ve rekabete de aykırı. TEDAŞ'ı siz özel şirketlerden nasıl muaf tutuyorsunuz? En azından bu haliyle çıkarsa yine de önemli bir adım olacaktır. HESİAD Genel Sekreteri ve TÜREB Başkanı Dr. Atilla Akalın, HESİAD adına Yenilenebilir Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımı'na İlişkin Kanun Tasarısı (YEK Kanun Tasarısı) ile ilgili değerlendirmede bulundu. ENERJİ & KOJENERASYON OÜNYASI J Bu 6 yıllıkfiyat mekanizmasının 1O yıla çıkmasını, daha uzun vadeye yayılmasını isterdik. Bu fiyat yapısıyla 6 yıllık borçlanmayla projeyi gerçekleştirmek mümkün değil. 1 O yıl olmasını isterdik. Fiyatlarda alt limit konuldu, 5 Eııro cent'ten aşağı olamaz, 6 Euro cent'ten yukarı olamaz diye. Biz hiçbir zaman 5 Euro cent'in altına düşeceğine inanmıyoruz. Ama bankacıya güven açısından 5.5, 5. 75 gibi alt limit konulsaydı daha iyi olurdu. Zaten devletin bir zararı olmayacaktı. Ama bankacıya bunun altına düşmez diye bir güvence verilmiş olurdu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın hazırlamış olduğu Yenilenebilir Enerji Kanun Tasarısı'nı genel olarak değerlendirebilir misiniz? Mevcut Taslak, çok genel çizgilerde (olması gerektiğinden çok dar biçimde) bir çerçeve kanun olarak düzenlenmiştir. Mevcut Taslak, bir çok belirlemeyi, yönetmelik ve benzeri ikincil mevzuata bırakmıştır. Projeksiyonda, kaynak kullanımının (seneler itibari ile) miktarları ve dağılımı, ETKB'nin uhdesine bırakılmıştır. Bu nedenlerle Kanun Taslağı, ziyadesi ile zamanın siyasi ve bürokratik tercihlerin etkisine çok açık bir görünüm vermektedir. Caydırıcılıktan uzak ve uygulanması çok zor müeyyide yapısına sahiptir. Diğer taraftan, (ilave bir sistem getirilmez ise) özellikle alım garantisi ile destekleme ve zorunluluk taşıyan aktörlerin kontrolü çok zor görünmektedir. Çok gayeli hidrolik rezervuarlarda oluşturulacak (genellikle ufak olan) hidroelektrik santrallar, dikkate alınmamış ve sanki gözden kaçırılmış görünmektedir. Yenilenebilir (özellikle rüzgar) kaynaklı kapasitelerin devreye alınmasında önem arz eden teknik iyileştirmeler için TEİAŞ'ın üstlenmesi gereken çalışmalar için herhangi bir madde ve ibare (taslakta mutlak yer alması gerektiği halde) mevcut değildir. Bu eksiklik, mevcut ülke YEK Kaynakları'nın devreye alınmasında ve projeksiyon yapımında, yenilenebilir kaynak kullanımını artırıcı yönde tavır konabilmesinin önünde ciddi bir engel teşkil edebilecek niteliktedir. Yenilenebilir kaynakların desteklenme nedenleri nelerdir? Rüzgar, Güneş, Jeotermal, Dalga, Gelgit, Biyokütle, Biyogaz, Hidro enerjisine dayalı kaynaklar, [belki hidroelektrik hariç] halen teknolojik olarak gelişme sürecindedir. Bunlardan ancak, Hidrolik ve Rüzgar, -çok kısıtlı olan jeotermal- enerjisi
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=