74 MAKALE / ARTICLE Türkive'de Ener// Verimliliği ve Kalkınma Endüstrileşmenin, ekonomileri etkisi altına almaya başladığı 18. yüzyıl sonlarında ortaya çıkan verimlilik kavramının enerji sektörünün gündemine girmesi, 1970'li yıllarda ortaya çıkan petrol krizleriyle birlikte olmuştur. Ancak, enerji verimliliği ile kalkınma arasındaki ilişkinin, enerji uzmanları, sektör temsilci/eri ve ülke yöneticileri tarafından hala eksik ya da yanlış algılandığı görülmektedir. Ülkelerin kalkınmışlık düzeyinin sadece kişi başına düşen enerji tüketimiyle ölçmenin doğru olmayacağı genelde kabul görmektedir. "Ne kadar enerji?" yerine "Ne kadar etkin enerji?" sorgulamasının daha makul olduğuna da itiraz edilmemektedir. Buna rağmen, özellikle kalkınmakta olan ülke insanlarının, sadece tasarruf önlemleriyle enerji verimliliğinde iyileştirmenin mümkün olduğuna inanmaları, enerjinin verimli kullanılması ile kalkınma arasındaki ilişkinin yeterince anlaşılamadığını ortaya koymaktadır. Aslında, enerji ile ekonomi arasındaki ilişki sanıldığından çok daha karmaşıktır. Bu ilişkiyi daha iyi anlayabilmek için önerilen gösterge/erden en önemlilerinden bir tanesi de "enerji yoğunluğu "dur. "Bir birim ekonomik üretim karşılığında tüketilen enerji miktarı" olarak tarif edebileceğimiz enerji yoğunluğu, enerji verimliliğinin tam tersi olması bakımİndan oldukça önemli bir göstergedir. Ülkelerin kalkınma evrimleri incelendiğinde, enerji yoğunluğunun sanayileşme aşamasında arttığı, daha sonra belirli bir düzeyde zirveye erişmesinin ardından, düşüşe geçtiği görülmektedir. Sözkonusu "belirli düzey", sanayileşme ya da kalkınmanın sınırına karşılık ENERJi & KOJENERASYON DlJNYASI Energy Pıaaaductivity and Develapınent; Turlcey' 1J ın Although the concept of productivity has become popular with the dominance of the industrial sector over economies since the lale 18th century, its fully expansion in the energy sector was not complete until the oil crises of the Doç. Dr. Volkan Ş. Ediger 1953 yılında Konya-Ereğli'de doğdu. fen kolu üçüncüsü olarak aldığı lise diplomasının ardından ODTÜ'deki jeoloji mühendisliği öğrenimini 1976'da bölüm ikincisi olarak bitirdi. Aynı bölümde yürüttüğü master çalışmasından sonra, Pennsylvania ltate University'de başladığı doktora çalıımasını, 1986'da birincilikle tamamladı. Burada aynı zamanda araştırma ve öğretim asistanlığı ile laboratuar koordinatörlüğü görevlerinde de bulundu. 1992'de doçentlik diplomasını hak kazandı. Mesleki yaıamına 1976 yılında ODTÜ jeoloji Mühendisliği Bölümü'nde asistan olarak baıladı. 1977'de Türkiye PetrolleriA.0.'da baıladığı endüstri deneyimi aralıklarla 1998'e kadar sürdü. Burada sırasıyla, servis ıefi, başjeolog, müdür, grup baıkan yardımcısı ve proje danıımanı görevlerinde bulundu. 1998'den itibaren Cumhurbaşkanlığı Enerji Danıımanlığı görevini sürdüren Dr.Ediger, 1987'den beri ODTÜ'de petrol ve kömür jeolojisi ile enerji kaynakları ekonomisi konularında derslervererek, lisansüstü tez danıımanlığı görevlerinde bulunmaktadır. Dr. Ediger, 1990'da TPJD Özel Katkı Ödülü'ne, 199S'de Bakü'de gerçekleştirilen Geological Aspects of Reservoir Characteristics Conference'ın Konferans Özel Ödülü'ne layık görüldü. 2000'de Günümüz Türkiye'sinde Kim Kimdir'e dahil edildi. Aynı yıl, Cumhurbaıkanlığı Genel lekreterliği'nden Takdirname aldı. 2001 'de ODTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğrenci Değerlendirme Anketi'nde En İyi Öğretim Üyesi seçildi. Dr. Ediger, Türkiye Jeoloji Kurumu, Türkiye jeoloji Mühendisleri Odası, Türkiye Petrol Jeologları Derneği, American Association of ltratigraphic Palynologists, lnternational federation of Palynological locieties, Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi gibi mesleki siv i l toplum kuruluılarının üyesidir. Çeıitli bilimsel-teknik kurul üyeliği görevlerini de üstlenen Dr. Ediger'in enerji jeolojisi ve ekonomisi konularıyla ilgili olarak çok sayıda tebliğ, makale ve kitapları bulunmaktadır. 1970's. Since then, scientists have spent a considerable time and effort on searching ways to increase production by using the minimum amount of energy. This paper aims to reveal the misperception of worldwide energy specialists and policy-makers regarding productivity. in spite of the common rhetoric stating that "it is not imporlant how much energy is used but how efficiently is used'', only a few are aware of the difference between "productivity" and "efficiency", which is a simple input-output analysis of some specific systems.(3) The evolutionary progress of productivity during various stages of economic development is also often confused. it is currently accepted that the development level of countries cannot be measured only by their per capita energy consumption because of several reasons ranging from social to economic and technological structures of the countries. Nevertheless, debates on which should replace the energy consumption per capita, have not yet reached to a conclusion. it is also rather ironic that most specialists from developing countries strongly believe that high productivity can only be achieved by energy conservation along the development path of an economy. Presumably, !hey have difficulty in finding answers to highly complicated questions like "Why shou/d we decrease our energy consumption in order to deve/op while a/most al/ of the deve/oped countries have once increased their energy consumption?", "Is it possible to improve the economic and socia/ /eve/ of the developing countries in parlicu/ar, by climbing down the energy ladder?", or "What ifpoor nations actually catch up with rich ones?" as recently asked by Kenneth Rogofffrom Harvard University_(4) The journal of Cogeneration is the besi platform to discuss about such crucial issues concerning the energy productivity in Turkish economy.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=