Türkiye'de kojenerasyon tesislerinin kurulu güçleri, EÜAŞ'ın 31.12.2003 verilerine göre, 4.500 MW mertebesine ulaşarak, Türkiye'nin yıllık toplam elektrik enerjisi üretiminin %1 ?'sini sağlayacak bir düzeye gelmiştir. C02 tasarrufu hesap yöntemi: Kojenerasyon teknolojisi kullanarak kWh başına ne kadar az CO 2 emisyonu üretildiğini aşağıdaki şekilde hesaplayabiliriz. Achp : Avrupa Kojenerasyon Birliği (Cogen Europe) verilerine göre, doğal gazın kullanıldığı bir Kojenerasyon sisteminde, CO2 emisyon değeri 500-610 gCO/kWh arasındadır. Bu değer, kojenerasyon sistemlerinin genel verimini %63 olarak seçtiğimizde, 585 gCO/kWh olarak kabul edilecektir. Toplam verim değeri en az %70 olan Yüksek Verimli Kojenerasyon Tesislerinde bu değer 565 gCO/kWh olmaktadır. Belektr ik : Elektrik santrallerinde çoğunlukla kömür kullanılmaktadır. Ortalama olarak sistemde açığa çıkan CO 2 emisyonu kWh başına ortalama 700 gCO/kWh olarak alınabilir. C ısı : lsı kazanlarında kullanılan yakıt kömür ise CO2 emisyonu 410gCO/kWh, fuel oil ise 333gCO/kWh veya doğal gaz ise 225 gCO/kWh olabilir. Eski tip kazanlarda yakıtı fuel oil alırsak bu değer ortalama olarak 250 gCO/kWh olarak belirlenebilir. Dı sı/el ek : lsı/güç, yani faydanılan ısının üretilen elektriğe oranını ifade etmektedir. Bu değer %63 verimli bir kojenerasyon tesisi için ortalama olarak 1.1 kabul edilebilir. Bu durumda CO 2 Azaltımı (gCO/kWh] = 8 eıekt rik + (Cısı X Dısı/elek ) - A chp (Formül 1) ifadesini kullanarak, Kojenerasyon Sistemleri kullanıldığında kWh başına azaltılan CO2 Emisyonunu belirleyebiliriz: A chp = 585 g/kWh; Kojenerasyonda doğal gaz kullanıldığında kWh başına salınan CO2 Emisyonu Beıektrik = 700 g/kWh; Elektrik Santrallerinde kWh başına salınan CO2 Emisyonu C 151 = 250 g/kWh; lsı kazanlarında kWh başına salınan CO2 Emisyonu D ı sı/elek = 1 -1 CO2 Azaltımı [gCO/kWh) = B ele ktrik + (C ı sı X O ı sı/el ek ) -A chp = 700 + (250x1 .1) - 585 = 390 gCO/kWh Günümüze kadar kurulmuş olan kojenerasyon tesislerinin CO2 azaltımına olan katkısı "Kojenerasyon: Yüksek Verim, Temiz Çevre, Enerjide Yeniden Yapılanma" MAKALE / ARTICLE Kojenerasyon Sistemlerinin Toplam Yıllık Elektrik Enerjisi Üretimi 2003 yılı için 23.2 Milyar kWh olarak alındığında; 2003 yılında Kojenerasyon Sistemleri kullanılarak Üretilen Elektrik = 23.2 Milyar kWh CO2 Azaltımı (gCO/kWh) = 700 + (250x1 .1) - 585 = 390 gCO/kWh Bu durumda yalnız 2003 yılı içinde azaltılan CO 2 Emisyonu = 23.2 x 109 kWh x 0.390 kgCO/kWh = 9.048 Milyon Ton CO2 olur. Sonuç: 2003 yılı sonuna kadar kurulmuş ve işletmede olan kojenerasyon tesisleri sayesinde atmosfere yılda 9.048 Milyon Ton daha az CO 2 atılmıştır. Koienerasyonla C02 azaltımı uygulama önerileri iklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'nin sera gazı emisyonları azaltımında yetersiz olduğunun kabul edilmesi ile birlikte sanayileşmiş ülkelerin sera gazı emisyonlarını azaltma yükümlülüklerin daha da ağırlaştıran ve azaltımın belirli zaman dilimleri (birinci taahhüt dönemi 2008-2012 sonunda toplam sera gazı emisyon miktarını 1990 yılı seviyesinin en az %5 altına indirmek) içinde gerçekleşmesini hedefleyen Kyoto Protokolü Esasları, 1997 yılında Kyoto'da ortaya konulmuş, 16 Mart 1998 tarihinde New York'ta imzaya açılmıştır. Emisyon değerlerinin azaltılmasına ilişkin olarak aşağıda çeşitli senaryolar sunulmaktadır. Senaryoların düzenlenmesinde, Türkiye'nin sorumluluklarını en kısa zamanda yerine getirecek şekilde uygulamaya konulabilmeleri esas alınmıştır. 1. Yeni enerji üretimi yatırımlarının yüksek verimli kojenerasyon olarak gerçekleştirilmesi: 2004 yılından itibaren yapılması planlanan elektrik üretimi yatırımlarının sadece kojenerasyon ile yapılması durumunda, yıllık ortalama yatırım miktarını 3,000 MW olarak alırsak ve kurulacak tesislerin veriminin minimum %70 olması durumunda; Yıllık Elektrik Üretimi: 3.000.000 kW x 7000 h/yıl = 21.000.000.000 kWh/yıl (Formül 1 'den: 700 + (250 x 1 . 1 ) -565 = 41 o g/kWh CO 2 Tasarrufu) Yıllık co2 Tasarrufu = 21MİLYAR kWh x 0.410 kgCO/kWh = 8.61 Milyon Ton /yıl değeri elde edilir. 2. Toplu konutlarda kojenerasyon sistemi kullanılması: Türkiye'de kojenerasyon uygulamasının, kaliteli elektrik üretimini amaçlayan endüstriyel kojenerasyon şeklinde başlaması ve genişlemesi, Avrupa'da uygulanan yüksek çevrim randımanlı yerel kojenerasyonun ihmal edilmesi durumunu yaratmıştır. ENERJİ & KOJENERASYON DÜNYASI I 31
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=