38 MAKALE / ARTICLE Dünya doğal gaz rezervlerinin bugünkü dağılımı ve henüz bulunmamış rezervlerin muhtemel dağılımı Grafik 3.4'te gösterilmiştir. US Geological Survey'e göre: O Dünyada bugüne kadar kullanılan gaz miktarı 49.6 tem olmuş. Bu ise dünyanın bilinen ve bulunduğu hesaplanmış toplam gaz miktarının % 12'si demektir. O Dünyanın bilinen gaz rezervi 147,5 tem olup bunun % 25'i petrolle birlikte (associated gas), % 75'i ise kuru gaz olarak bu lunmaktadır. O Dünya gaz rezervlerinin 1/3'ü Rusya'da, 1/3'ü Ortadoğu'da kalan 1/3'ü ise dünyanın diğer bölgelerinde bulunuyor. Dünyanın bugün için bilinen gaz rezervleri aşağıda Grafik 3.9'daki gibi dağılmıştır. Figım r 9· Estimate ofStranded Gas by Region Austro!o sio 3% FSU 13% Alosko 5~o Latin Americo 8% ~r~. /.ew Dt,doprm:ııt Corporııion/l'cırocon:,ıılmııs-:ı.tAI (19991. 1.2.2 • Doğalgaz Fiyatları Gaz fiyatları büyük ölçüde dünya petrol fiyatlarına bağlıdır. Bununla beraber, 6 Nolu fuel oil'in ve kömürün de fiyat formülünde, az da olsa, ağırlıkları vardır. Gazda uzun süreli alım sözleşmeleri, başta petrol olmak üzere kömür ve fuel oil gibi alternatif yakıtların 1 O - 15 yıl içinde beklenen fiyat projeksiyonları ile yine o bölgede pazarlanabilecek diğer gaz üreticilerinin yaratabileceği muhtemel rekabet ortamına da bağlıdır. World Energy Outlook'un 2000 yılında hazırlayıp yayınladığı referans senaryoya göre, petrol fiyatının 201 O yılına kadar varil başına 21,0 dolar civarında seyredeceği (ki bu senaryonun, gerçekten uzak olduğu bu yılın ikinci yarısında gelişen petrol fiyatlarıyla kanıtlanmıştır.) ve 2020 yılına kadar da 28 dolar olacağı varsayılmıştır. Grafik 3.15'te Amerika'da 1998 -2001 arasında doğal gaz üretimi ve fiyatlarının değişimi gösterilmiştir. (kuyu başı fiyatları) li_~ıırr J /'i: \'ı:1dllıe:ıd G:ıs Price; 1 Dc,c:loırnmıı G:ı~-Wcll Conıplı:tion., and Gross Cas Productiorı in dıe Uniıed Stateı tı\lnnthh·, J.,nu.ıry 1998-M;ı)· 100!) : \ f ;: _ 7 • / 3COO i Ô· f \_ 2 500 !111111~ far 1998 J,n-ı-1999 Jorı-2000 Jao,.'200 1 ~ - Prodoc:ton {bcQ - DcH• op"lcrıı wotl, lııo) ......,.. )!.\ •,~,,.,,,I(.., ı:.., , ................. Bu grafikten görüleceği üzere, üretim hemen hemen sabit seyretmiştir. Fiyatlar 2001 kışına kadar fazla değişmemiş ( 2 - 4 $ / 1 000cf) ve fakat 2001'de tavan yapmıştır ( 8 $/1 000cf.). Amerika'daki bu fiyat değişim periyodunda, Avrupa Birliği'nde, 1 ENERJi & KOJENERASYON DÜNYASI Japonya'da ve Kanada'da gaz fiyatlarının nasıl değiştiğine, 'BP 2003 Statistical Review of World Energy'den bakacak olursak: Tablo 1 • Bölgelere göre Doğal Gaz Üretimi Artışı (milyar m3 ) Bölge adı 1992 2002 10 yıl içinde artış% USA 514 547 6 Güney/orta 61 103 69 Amerika Avrupa/Rusya 952 988 4 Ortadoğu 114 236 107 Afrika toplam 75 133 77 Asya pasifik 174 302 128 TOPLAM 1890 2309 22 Pricoı: LNG Nıturıl go Crııdıoll nll~Hrwmııllooo8ıı.ı ' ' 1 1 1 ı!:ourc• ,.;a-ıınE....,wwı t~.ouıcf' N::tuıtJG•<;\°'Ml)k ..... " - '23 410 3 3> 3 34 328 3&> 3 9') 362 3.~2 3. 18 346 3 66 391 30S 3.14 4.12 4 64 '2/ Not&: ı:ıf • co-:.••ır,ı.uraocc•'r09'ı w.ıc,390 ooeınt BP 2003 Statistical Review [Ufoe,ı&,'!l'ı "' Urııooc,f l'"WHMNd;ıitô'ı>dl 316 363 - 36.'> 2'0 - 236 - 209 - 2.02 - 3.18 - 2./6 - 2 S3 - 224 - 2.3/ - 2 43 1 B!> 26S 2.03 2 26 1 92 1.80 "'' 3.2~ 266 41S 3.22 34/ ,'.!'ı,13 Bu tablo'lardan şu sonuçları çıkartıyoruz: uSA c,"""' o,co -..,,, cAihemıı counııııı,~c,t - '00 - - .,, 2.!'ı/ - 309 - 266 ı.,o - 3 01 1!14 1 OS 3 82 1.49 ... 3 33 il/ 096 J.19 2.12 1 69 282 1.97 14S 210 L69 089 2 96 2.76 1.12 3.!>4 2.S3 1.36 320 "" 1.42 216 2.21 200 290 4.23 3.J~ 4.63 40/ 361 4 06 333 2 ~, 4" O 1990'dan beri (2003'e kadar) doğal gaz fiyatları Amerika'da % 100, Avrupa'da % 70 artmı ştır. Japonya'da LNG fiyatlarındaki artış sadece % 40 olmuştur. O 1990 - 2003 arasında petrol fiyatları da artm ıştır. Ancak bu artış doğal gaz fiyat artışının çok gerisinde kalmıştır.Yani doğal gaz talep artışı (yani üretim) daha hızlı seyretmiştir. Bu tablo bize şu bilgileri vermektedir: O 10 yılda Dünyada doğal gaz kullan ımı %22 artış göstermiştir. (Yani yıllık ortalama artış% 2,2) O Tüketim artış hızında Amerika ve Avrupa çok yatık bir seyir, Asya Pasifik ve Güney Amerika ise çok hızlı bir çıkış göstermektedir. Asya Pasifik'te, Orta ve Güney Amerika'da oluşan bu talep artışı, dünya doğal gaz fiyatlarının keskin yükselişini yaratan nedenlerden birisidir. (Asıl önemli neden olan sera gazı indiriminde uluslararası taahhütlerin ağırlıklı baskısını yukarıda kömür bölümünde izah ettiğimiz için burada tekrar etmeyeceğiz) Başlıkta, ülkelerin ekonomik gelişmesinin, enerji üretiminde kömür, doğal gaz, nükleer enerji ve yenilenebilir kaynaklar arasındaki dengelerin iyi kurulmasına bağlı olduğunu vurgulamıştık. Nükleer enerji ve yenilenebilir kaynakların Dünyadaki gelişmesine bakmadan sadece kömür ve doğal gaz analizi ile sonuca varamayacağımız için, 'sonuç' bölümünü gelecek sayımızda, nükleer ve yenilenebilir kaynaklar fotoğrafını birlikte inceledikten sonra tamamlayacağız. "Kojenerasyon: Yüksek Verim, Temiz Çevre, Enerjide Yeniden Yapılanma''
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=