48 GÜNCEL/AGENDA ortaya çıktığını, yabancı yatırımcıların diğer ülkelerin elektrik sektörlerine yatırım yapmasında esas belirleyici etkenin, piyasa ekonomisinin uygulanmasındaki kararlılık düzeyi olduğunu belirterek, Hükümetlerin politika oluşturma ve düzenleme sorumluluklarını ayrıştırmadaki başarılarının, yatırımcılar açısından risk tahminlerine veri teşkil ettiğini ifade etti. "Dağıtım faaliyeti yapacaklar için yatırım risklerine dikkat edilmeli" Düzenleyici çerçevenin istikrarlı veya tahmin edilebilir olmasını n, yatırımcılar açısından önem taşıdığını, düzenlemelerde sık sık değişiklikler yapılmasının, yatırım kararlarını olumsuz etkilediğin i belirten Erene!, özellikle dağıtım faaliyetlerine yatırım yapacaklar açı s ından dikkatle değerlend irilen riskleri şöyle sıraladı: O Tahsilat Riski (Tüketicilerin faturalarını ödememeleri, sayaçlarla oynamaları veya sayaç iç bağlantılarını kesmeleri, şirket çalışanlarının rüşvet alarak yasal olmayan bağlantılara göz yummaları veya ölçülen veya fatu ralan dırılan tutarlardan daha az tahsilat yapılması, ödeme yapmayan tüketicilere uygulanacak yaptırımların yetersizliği gibi) O Elektrik Alımına İlişkin Risk (Satın alınan elektriğin maliyetini karşılayacak fiyatların şirket tarafından tüketiciye yansıtılması nın Hükümet ve/veya düzenleyici kurum tarafından engellenmesi) O Talep Riski (Satılan elektrik m iktarının, düzenleyici kurum Bir yandan özelleştirmeleri başarıyla gerçekleştirirken, diğer taraftan hem gerçek maliyetleri yansıtan bazda bir gelir/tarife düzenlemesini uygulamaya koymak, hem abone grupları arasında, gerçek maliyetlerin yansıtılmasını gözetmek, hem de fiyatlarda herhangi bir değişime yol açmamak konusu, eğer yönetilebilirse, çok özenli ve çok meşakkatli bir çaba olacağından, söz konusu mekanizmanın, maliyetleri yansıtan bazda tarifelere esas verilerle birlikte birkaç kez ve ivedilikle test edilmesi ve ilgili kurum ve kuruluşların, muhtemelen söz konusu olabilecek bir geçiş dönemi için gerekli önlemleri almalarının çok büyük önem taşıdığı görülmektedir tarafından tarife tespitinde tahmin edilen satış miktarının altında gerçekleşmesi) O Arz Zorunluluğu Riski (Şirketin arz sorununun yetersiz üretim veya iletim kapasitesinden veya kuraklık gibi doğal nedenlerle ortaya çıkması durumunda şirketin lisansında belirtilen miktardaki gücü sağlayamaması nedeniyle daha az gelir elde etmesi veya bunun için ceza ödemesi) O İşletme Maliyeti Riski (Düzenleyici kurum tarafından gerçekleşmesi çok zor performans kriterleri konulması veya bazı işletme maliyetlerinin onaylanmaması) O Sermaye Maliyeti Riski (Tarife onayı sürecinde sermaye tutarının düşük tutulması, bazı yatırım harcamalarının onaylanmaması veya getiri oranının düşük tutulması nedeniyle sermaye maliyetlerinin karşılanamaması) O Enflasyon Riski (Tarifelerin genel enflasyon oranına göre ayarlanmaması) O Döviz Kuru Riski (Şirketi n döviz cinsinden harcamalarını karşılayacak şekilde gelir elde edememesi) O Konvertibilite Riski (Hükümet tarafından diğer döviz cinsleri ile oluşan maliyetlerin ödenmesinde ülke dışına para çıkışına müsaade edilmemesi) O Finansman Riski (Şirketin borç aldığı kurumların neden o labileceği riskler) O Düzenleyici Riski (Düzenleyici kurumların mevcut yönetmelikleri maliyetleri artırma veya gelirleri düşürme yönünde farklı yorumlamas ı veya yeni düzenlemeler getirmesi) O Politik Risk (Kamulaştırma, millileştirme, savaş, toplumsal tepki veya sözleşmelerin uygulanmaması) O Sübvansiyon Riski (Söz verilen sübvansiyon ların ödenmemesi veya geç ödenmesi) Konuşmasının sonunda, pek çok ülkede, dağıtım sektörünün başarılı bir şekilde özelleştirilmesinin, adil ve şeffaf bir düzenleme ile tarife rejiminin birinci uygulama döneminde ve devam eden tarife dönemlerinde kademeli olarak, ilkeleri ve prosedürlerinin başlangıçta belirlenmesi suretiyle gerçekleştiğini ifade eden Murat Erene!, başlang ıç verilerinin güvenilirliğinin, gerek özelleştirme sürecinde, gerekse özelleştirme sonrasında ortaya çıkması muhtemel sorunları asgari düzeye indireceğini belirterek, EPDK tarafından çıkarılmış bulunan uzun dönemli, maliyetleri yansıtan ve teşvik bazlı bir tarife sisteminin, yatırımcıların risk algılamasını önemli ölçüde düşürdüğünü belirtti. I ENERJİ & KOJENEAASYON DÜNYASI ♦ "Kojenerasyon: Yüksek Verim, Temiz Çevre, Enerjide Yeniden Yapılanma"
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=