Enerji ve Çevre Dünyası 30. Sayı (Kasım-Aralık 2004)

58 ARAŞTIRMA/ RESEARCH Yıllık yüzde 2.1 oranı ile gelişen taşımacılık sektörünün, 2020'1i yıllarda petrol ürünlerinin kullanı ldığı sektör haline geleceği bekleniyor. Taşımacılı ktan gelen talep başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere tüm dünyada artacağından OECD üyesi ülkelerde piyasa doymuş olduğundan taşımacılık yavaş adımlarla ilerleyecek. Diğer yandan hanehalkı ve hizmet sektörlerinde tüketimin ise, endüstrinin yıllık yüzde 1.5 artışından biraz daha hızlı olarak yıllık ortalama yüzde 1.7 oranında artacağı ifade ediliyor. Petrol ve doğalgaza talep artarken, kömür tüketimi azalacak 2000 yılında 75 mb/d'den 2030 yılında 120 mb/d'ye yükselecek olan dünya petrol talebi ise yılda yaklaşık 1.6 oranında artıyor. Petrole olan talebin yaklaşık 4/3'ü taşımacılık sektöründen gelirken, petrol hava, deniz ve kara taşımacılığında tercih edilen yakıt olarak kalacak. Bunun yanı sıra rapora göre, birincil gaz tüketimi de 2000- 2030 yılları arasında 2 katına çıkacak ve dünya enerji talebinde doğalgazın payı yüzde 23'ten yüzde 28'e yükselecek. 2030 yılına kadar payının azalacağı enerji kaynakları arasında gösterilen kömürde ise tüketim yüzde 9'dan yüzde ?'ye gerileyecek. OECD üyesi olmayan ülkelerde kömür kullanımı endüstrilerde yaygınlaşırken, hanehalkı ve hizmet sektörlerinde durgunlaşacak. Nükleer enerji üretimi azalacak Nükleer enerji üretiminin ise Avrupa'da azalırken, Asya'da çok yavaş artacağı öngörülüyor. Nükleer enerjinin toplam elektrik üretimindeki payında ise düşüşün daha hızlı olacağı ve 2000 yılında yüzde 17 olan payın 2030 yılında yüzde 6'a düşeceği bildiriliyor. Nükleer üretimde en büyük düşüşün ise Kuzey Amerika ve Avrupa'da yaşanması bekleniyor. Yenilebilir enerji önemini artıracak Enstitüsü'nden (DİE) alınan bilgilere göre, üretimin yüzde 36.50'si hidrolik ile çalışan santrallerde gözlendi. Hidrolikte üretim 2003 yılının ikinci çeyreğinde 10 milyar 134 milyon kWh olarak gerçekleşirken, bu yılın aynı döneminde 12 milyar 948 milyon kWh oldu. Aynı dönem içinde üretimde hidrolik santrallerini, yüzde 34.83 oranıyla doğalgaz santralleri, yüzde 13.24 oranıyla da linyit santralleri izledi. DİE'den alınan bilgilere göre, ikinci çeyrekte elektrik enerjisinin yüzde 42.41 'i Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) tarafından üretildi. EÜAŞ, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 20.62 oranında artış göstererek üretimini 12 milyar 475 milyon kWh'dan 15 milyar 47 milyon kWh çıkarttı. Üretimin yüzde 32.90'ını gerçekleştiren üretim şirketleri ise üretimini geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 5.87 oranında artırdı. Aynı dönem içinde elektrik tüketimi ise bir önceki yıla göre yüzde 3.25 oranında artarak 27 milyar 735 milyon kWh olarak gerçekleşti. 2004 yılının ikinci döneminde elektrik tüketiminin yüzde 47.69'u sanayide, yüzde 22.36'sı meskenlerde, yüzde 12.27'si ise ticarethanelerde gerçekleşti. Yine DİE bilgilerine göre, 2004 yılı ikinci döneminde 2003 yılı ikinci dönemine göre elektrik dağıtım şirketlerinin elektrik satış gelirleri cari fiyatlarla yüzde 8.26 oranında arttı. Yine rapora göre, yenilebilir enerji dünya birincil enerji kaynakları arasında giderek artan bir rol üstlenecek. Uzun dönem, elektrik üretiminde temel kaynak olarak kullan ı lan hidro gücün birincil enerji kaynakları içindeki payı sabit kalırken elektrik üretimi içindeki payı azalacak. Bir grup olarak hidro olmayan yenilebilir enerjiler, diğer birincil enerji kaynaklarından daha hızlı büyüyecek. Büyüme Enerji kaynaklarına göre il. Dönem elektrik enerjisi üretimi 2000- 2030 yılları arasında yıllık ortalama yüzde 4 olurken, rüzgar enerjisi ve biomass özellikle OECD ülkelerinde daha hızlı büyüyecek. Fakat hidro olmayan yenilebilir enerji kaynakları çok düşük düzeyden başladıklarından dolayı 2030 yı lı global enerji talebinde hala küçük bir paya sahip olacaklar. Türkiye'de İkinci çeyrekte elektrik üretimi arttı IEA (Uluslararası Enerji Ajansı) bünye~inde, "Türkiye'de Enerji Sektörünün Derinlemesine İncelemesi" ile ilgili olarak, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından geçtiğimiz Eylül ayında toplantı düzenlenmişti. IEA inceleme Heyeti'nin çalışmaları sonunda hazırlanan Türkiye Raporun 2005 yılı başında tamamlanarak yayınlanacağı belirtilmişti. Türkiye'de enerji sektöründe yılın ikinci çeyreğinde( Nisan, Mayıs, Haziran) elektrik enerjisi üretimi geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 7.73 oranında artış göstererek 32 milyar 933 milyon kWh'dan 35 milyar 479 milyon kWh'a çıktı. Devlet İstatistik Enerji Kaynağı Termik Taşkömürü Linyit Fuel-Oil Motorin Doğalgaz Jeotermal LPG Nafta Diğer Rüzgar Hidrolik (Su) TOPLAM Kaynak: DİE 2003 il. Dönem Miktar % 22 787.5 69.19 1 548.7 4.70 4 425.4 13.44 1 866.6 5.67 0.9 0.00 14 662.7 44.52 16.1 0.05 o.o 0.00 237.6 0.72 29.4 0.09 11.6 0.04 10134.7 30.77 32 933.7 100.00 2004 il. Dönem 2004 6 Aylık Miktar % Miktar % 22 519.0 63.47 45 941.3 63.39 2 630.9 7.42 4 987.2 6.88 4 695.60 13.24 8 812.7 12.16 2 249.5 6.34 4 291.3 5.92 o.o 0.00 14.2 0.02 12 358.8 34.83 26 727.9 36.88 26.3 0.07 56.5 0.08 99.4 0.28 195.8 0.27 446.3 1.26 831.4 1.15 12.2 0.03 24.3 0.03 11.8 0.03 28.3 0.04 12 948.3 36.50 26 502.3 36.57 35 479.1 100.00 72 471.9 100.00 1 ENERJİ & KOJENERASYON DÜNYASI ♦ "Kojenerasyon: Yüksek Verim, Temiz Çevre, Enerjide Yeniden Yapılanma"

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=