Enerji ve Çevre Dünyası 31. Sayı (Ocak-Şubat 2005) / Energy & Cogeneration World - Enerji & Kojenerasyon Dünyası

Kojenerasyon uygulamaları ilk etap da düşünülmemektedir. Muhtemel müşteriler, enerji işi ile uğraşmadığı için kojenerasyonun avantajlarının farkında değiller. Bu nedenle, "lndependence" semineri ile bir anlamda, Kojenerasyonun sağlayacağı faydaları tanıtıyoruz. Maliyet ve finansman konularını görüşüyoruz. Aslında, tüketiciye olan maliyetten bahsederken, iletim ve dağıtım hatlarına muhtaç olan büyük ölçeklerdeki kombine çevrim, hidroelektrik santrallerinin yatırım maliyetlerine, iletim ve dağıtım hatlarının ve Trafo merkezlerinin de yatırım tutarlarını katmak gerekir. Kojenerasyon yatırımları ile kıyaslamayı bu şekilde yapmak adil olur kanısındayım. Ama, Türkiye'de her yere kojenerasyon uygulaması yapmakta mümkün değil. Çünkü, yerleşim bölgelerinin alt yapı çalışmalarında biraz geç kaldık. Bugün İskandinav ülkelerine baktığımız zaman, şehirlerde ve kasabalarda yaygın bir şekilde kojenerasyon uygulamalarını görmek mümkün. Söz konusu uygulamalar ile, bir yandan bütün kasabayı ısıtırken bir yandan da elektrik üretiliyor. Türkiye'de altyapı eksikliğinden şehirlere bu işin uygulanması biraz zor görünüyor. Köklü değişiklikler gerekiyor. Ancak, büyük uydu kentlere kojenerasyon tesisi kurulabilirdi. Fakat, bugüne kadar, bu da yapılmadı. Bu konuda iki örnek var. Bir tanesi İstanbul Bahçe şehirdeki Doğa Enerji'nin yaptığı çalışma. Diğeri de Bil Enerjinin Bilkent Üniversitesi ve Kampüsündaki uygulamadır. Örneğin Soyak Yenişehir'de 5 bin konut var. Baştan yapılabilirdi. Ama, tüm kat maliklerine kombi aldırıldı. Kombi yatırımlarının toplamı ile çok rahat bir Kojenerasyon santralı kurulabilirdi. Bu tür büyük uydu kentlere baştan yapılmasında fayda var." "2004 yılını başarılı bir şekilde kapattık" Türkiye genelinde Wartsila'nın 2004 yılını başarılı bir şekilde kapattığına da değinen Berk, "Biz Türkiye'de 2004 yılında yaklaşık olarak 250 MW gücünde finansmanı sağlanmış enerji santrali satışı gerçekleştirdik. Aslında, bu rakam 300 MW ama, kontratı imzalanmış olup peşinatı alınmamış olan projeler olduğu için onları listelemedik. 250 MW kurulu güç bağımsız enerji santrali için ciddi bir rakam. Zaten bütüne baktığınız zaman, yaklaşık bin 250 MW'lara geldik ki Türkiye'de otoprodüktör şirketlerin, toplam kapasitesinin, %25'ni oluşturmaktadır. Ayrıca, Wartsila'nın Türkiye satış ekibi, 2004 yılında, diğer ülkelere nazaran, en çok satış yapan ekibi oldu. Kasım 2004 de ltalya Trieste de, yapılan yıllık olağan satış toplantısında, 12 kontratla SÖYLEŞİ / INTERVIEW başarı ödülünü almış bulunuyoruz. Aynı zamanda hedef rakamlarımızı da üçe katladık. 2004 yılında, enerji santralleri satışında yaklaşık 30 milyon Euro gibi bir ciro hedefliyorduk ama 80 milyon Euro ile tamamladık. Dünya genelinde ise Wartsila, 2004 yılında satış da başarı gösterdi. Enerji santralleri satış kısmı 2003 yılında yaklaşık 500 milyon Euro ciro yaparken 2004 yılında 1 milyar Euro ciroya ulaştı" bilgisini verdi. 2005 yılındaki hedeflerinin ise doğal gazın yaygınlaşması ile orantılı olduğunu ileri süren Berk, "Doğal gazın ulaşmakta olduğu yörelere doğru satış aktivitemiz hızlanıyor. Satış grafiğimiz oralarda yükselmeye başladı. 2005'te de 2004 yılındaki başarıyı yakalamak mümkün. Ancak bu başarıyı engelleyebilecek parametreler Enerji Bakanlığı'ndan gelecek gibi görünüyor. Piyasalarda, doğal gaza yüzde 20 daha zam geleceği söylentileri dolaşıyor. Eğer, bu zam gerçekleşirse, bırakın yeni yatırım yapmayı, mevcut otoprodüktörlerin dahi kapanma durumu söz konusu olabilir. O takdirde bizim de iş yapma durumumuz mümkün olmaz. 2005 yılında otururuz diye düşünüyorum" dedi. Özel sektörün konuyla ilgili bakanlıkla görüşmesi olacak mı? sorumuzu ise Berk, Zam gelmemesi için sanırım, "Otoprodüktörler Derneği bir mücadele veriyor. Kojenerasyon Derneği olarak sanıyorum doğal gaz fiyatını etkileyecek herhangi bir çalışma yapmıyoruz. 2004 yılında doğal gaz yüzde 30 zam gördü . Bunun üzerine, bir yüzde 20 daha görürse, piyasalar bunu kaldıramaz. Zaten, bu oranda enflasyon yok. Ayrıca, Yeni Türk Lirası dövizden daha kıymetli. Bu nedenle, Doğal Gaza zam yapılmaması gerekir kanısındayım." şeklinde yanıtladı. "Hava Kalitesi Yönetmeliği'nin denetimi yönünde sorun olabilir" Berk, enerji piyasalarında yaşanılan gelişmeler hakkında düşünceleri ise şöyle özetledi: "AB ile uyum yasası açısından Hava Kalitesi Koruma Yönetmeliği'nin değiştirilmesi konusunda çevre komitesi üyesi olarak Ben ve Sn. Gökmen Topuz'un ve diğer üyelerin, 2001 yılında başlattığı bir çalışma var. Bu çalışmayı bu yılki Kojenerasyon Derneği faaliyet raporunda görüyorsunuz. Bu raporda derneğin çevre komitesinde bulunan kişiler başta Gökmen Topuz ve ben olmak üzere iki senelik çalışmamızın sonucunda ve İTÜ'den Prof. Hasancan Okutan beyin de desteği ile bir Hava Kalitesi Koruma Yönetmeliği taslağı hazırlamıştık. Bunu 2001 yılının Ocak ayında tamamlamıştık. Daha sonra 2002 yılının Ocak ayında Çevre ve Orman Bakanlığı'na tekrar sunuldu. Çünkü bir yıl boyunca konuyla ilgili pek bir şey yapılmamıştı. Ama ,yeni hükümet zamanında yeniden incelemeye alındı ve en son 7 Ekim 2004 tarihi ve 25606 Resmi Gazete'de çalışmamız aynen yayınlandı. Bu konuda mutluyuz. Çünkü konu Çevre ve Orman Bakanlığı'nca kabul edildi. Ayrıca AB ile uyum çerçevesinde birçok AB ülkesinin kabul ettiği Hava Kalitesi Yönetmeliği'nin bizim de kabul etmemizi sağladı. Öte yandan AB'ye uyumda Hava Kalitesi Yönetmeliği yönünden bir sorun görmüyorum. Ancak denetimi yönünden bir sorun olabilir. Denetim mekanizmasının çalışmayacağını düşünüyorum. Çünkü denetimi yapacak yani ÇED raporunu veren bölgesel kuruluşların yeterli donanıma sahip olmadığını düşünüyor ve bu işi ciddiyetle yapmayacaklarına inanıyorum. Gerek enerji santrallerinde gerekse kirletici vasfı olan tekstil sanayi, kimya sanayi olsun hava kalitesini, suyun kirliliğini sürekli ölçen takip izleme sisteminin kurulması ve bunların çıktılarının haftalık veya en azından aylık şekilde bulunulan bölgedeki Çevre Müdürlüğü'ne verilmesi gerekir diye düşünüyorum. Bu mesele yönetmelikte yok. Bence bunun sağlanması şart." "Kojenerasyon: Yüksek Verim, Temiz Çevre, Enerjide Yeniden Yapılanma" ♦ ENERJİ & KOJENERASYON DÜNYASII 41

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=