12 °C olarak geri dönen su tekrar absorbsiyona giriyor. Dizel/gazla çalışan motor tarafından üretilen elektrik, sistemin ve baradan direkt bağlı müşterilerin ihtiyacı çıktıktan sonra TEDAŞ'ın 34,5 kV'luk şebekesine veriliyor. Kumanda ve Kontrol: Sistem 3 PLC ile her noktadan tam kontrollü otomatik kumanda ile donatılıyor. Elektrik üretimini sağlayan motorun her silindirinin basınç, sıcaklık ve akış değerleri ayrı ayrı otomatik olarak kontrol ediliyor ve sürekli bilgi akışı sağlanıyor. Çalışma sırasında motora zarar verebilecek anormal durumlar otomatik kontrol sayesinde hemen düzeltiliyor, düzeltilemez ise motoru otomatik olarak durdurarak tam koruma sağlanıyor. Sıcak su devreleri, soğutma sistemi, orta gerilim devreleri de yine tam otomatik kontrol ediliyor; lnterbus sistemi sayesinde bütün devre elemanları ve PLC'ler arasında iletişim sağlanıyor. Kojenerasyon tesisindeki her bir ünite tam otomatik kontrol altında olmasının yanında; ayrıca kontrol odasındaki iki tane bilgisayar ile operatör tarafından da kontrol ediliyor. Kontrol odasındaki panelde sistemin işleyişiyle ilgili, sistem çalışmaya hazır, sistem çalışıyor ve arıza olmak üzere 3 ayrı çeşit ikaz mesajı görülüyor. Arıza: Grup-3: Acil olmayan arıza (sistem çalışmaya devam eder), Grup-2: Önemli arıza {doğalgazdan mazota geçer), Grup-1: Acil arıza (Sistem devre dışı kalır. Acil durdurma sistemi devreye girerek sistemi durdurur). Senkron Çalışma: Sistem TEDAŞ sistemi ile otomatik olarak senkron çalışabileceği gibi ada modunda TEDAŞ'tan bağımsız olarak da çalışabilir. TEDAŞ'a verilen güç otomatik olarak ayarlanabiliyor. TEDAŞ sisteminden gelebilecek arızaların sisteme zarar vermemesi için en üst düzeyde korumalar mevcut. Black Start: TEDAŞ'ta elektrik kesik ve motor da çalışmıyorken; yardı mcı dizel jeneratör ile, sistem devreye alınabiliyor. Motorun güvenlik zinciri PLC'lere bağlanıyor. Güvenlik zincirine makine odasındaki yangın bildirim tesisi, gaz alarm, acil durdurma tuşu ve kazan güvenlik zincirinin güvenlik röleleri bağlanıyor. Güvenlik zincirinden ikaz gelmesi halinde motorun durdurulması dizel, gaz ve yanma havası sevkinin kesilmesi ve jeneratörün şebekeden ayrılması ile gerçekleşiyor. Dizel sevki, enjeksiyon pompası doldurma kolu üzerinden etkili pnömatik durdurma silindirinin kumanda edilmesi ile kesintiye uğratılıyor. Gaz sevki pnömatik işletilen valfler ile kesiliyor. Yanma havası sevki, silindirin emme kanallarında valf kapanması ile kesintiye uğratılıyor. Bu valf kapakları bir yay ile önceden geriliyor ve pnömatik idare edilen kollar tarafından açılıyor. Tüm pnömatik durdurma tertibatları, güvenli durumda bulunan manyetik valfler ile kumanda ediliyor. "Kojenerasyon: Yüksek Verim, Temiz Çevre, Enerjide Yeniden Yapılanma" TESİS TANITIMI/PLANT INTRODUCTION 2004 yılında yapılan 2003 yılı en başarılı tesis yarışmasında birinci seçilen Maksi Enerji'nin İşletme Müdürü Elektrik Yüksek Mühendisi Sadık Büyükyıldırım'dan şu bilgileri aldık: "Yarışmalar genel olarak başarılara yeni başarılar katmak için teşvik edici olmaktadır. Tesisimizi sürekli çalışır durumda tutmak için gayret gösteriyoruz. Örneğin, bizim Kojenerasyon tesisimizin yıllık çalışma süresi yüzde 97'dir. Bu değer bildiğim kadarıyla bir rekordur. Bu yıllık duruşlarımız ve bakım süremizin çok kısa olduğunun ve tesisin emre amade olduğunu göstermektedir. Kojenerasyon tesislerinde verimlilik için en önemli konu, üretilen ısıl enerjinin kullanılmasıdır. Bunun için elektrik ve ısıl enerjinin ikisinin de kullanılacağı yerlere kojenerasyon tesisleri kurulmalıdır. Projelerin fizibil olması çok önemlidir. Bizim tesislerimizde havaya atılan enerji minimumdur. İkincisi de arıza ve bakım için yapılan duruşların minimize edilmesidir. Hamoğlu Holding'e ait tüm tesislerin enerji ihtiyacı Maksi Enerji tarafından karşılanmaktadır. Santral kurulduktan �onra maliyetler yüzde 50'1ere varan oranda düşmüştür. Ozellikle ısıtmadan bahsetmek istiyorum. Daha önce ısıtma ihtiyacı için harcanan bedel tamamen sıfırlanmıştır. Önceden TEDAŞ'a ödenen elektrik parasının yarısına hem elektrik hem de ısıl enerji ihtiyacı karşılanmaktadır. Bu da hem şirketimiz hem de ülkemiz için bir tasarruftur." Maksi Enerji'nin, gelecek hedef ve projelerine de değinen Büyükyıldırım, "Enerji piyasasının sağlam aktörlerinden biri olmaya devam edeceğiz. Piyasanın daha iyi oturması ve dengelerin oluşmasıyla yeni yatırımlarımız devam edecektir'' dedi. ENERJİ & KOJENERASYON DÜNYASI I 61
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=