elektriği 8,00-9,50 YKr/kWh; Puant elektriği ise 12,00- 15,00 YKr/kWh mertebelerinde satılabilmektedir. Doğal olarak, özel yatırımcıya ait tesis bu saatlerde diğer özel şirketlere satmayı tercih etmektedir. Ancak, TEDAŞ kendisinin sadece gece elektrik aldığını ve bu durumdan zarar ettiğini belirterek, TEDAŞ'a satılacak elektriğin Gündüz, Puant ve Gece dönemlerinde eşit miktarda verilmesini koşul getirmiştir. Dikkat edilmesi gereken nokta, TEDAŞ'ın gece elektriğini de TETAŞ'a göre % 10 indirimli almakta olduğu ve yine daha ucuza elektrik aldığı, yani zarar etmediğidir. Ayrıca, Gündüz, Puant ve Gece elektriğinin eşit miktarda verilmesinin toplam verilen enerji nin kilovat-saat bazında mı eşit verileceği, yoksa Gündüz 11 saat, Puant 5 saat, Gece 8 saat olan saatler oranında eşit verileceği anlaşılmamaktadır. Takip eden dönem içersinde, TEDAŞ, Elektrik Satın Alma Sözleşmesine bir ek protokol yaptırarak, Yenilenebilir Enerji Kaynaklı tesislerin üreteceği elektriği ileriye dönük olarak bir program almaya çalışmıştır. TEDAŞ'ın tek yanlı olarak almış olduğu bu kararlar ve koymuş olduğu kurallar ile, ortaya çıkan sonuç şudur; Yenilenebilir Enerji Kaynaklı tesis, TEDAŞ'a istediği koşulda ucuz elektrik verecek veya serbest piyasa ile TEDAŞ arasında bir seçim yapmak zorunda kalmıştır. Aynı esnada, Kamu Dağıtım şirketlerinin özelleştirme sürecine girmiş olması ile, YEK tesisine yatırım yapacak şirketlerin, gelecekte satış garantileri için yeni kaygılarının doğmuş olduğu gözlenmiştir. YEK Kanunu ve Türkiye Ortalama Elektrik Toptan Satış Fiyatı Yukarıda bahsettiğim üzere, memleketimiz i çin faydalı bu tesisleri kurmak isteyen yatırımcıların aradıkları teşvikleri uzun yıllar için tesis edebilmek amacıyla, önde gelen yatırımcılar uzun yıllardır güvenilir bir mevzuat arayışı içindedir. Önerdikleri taslak kanunlar içinde satış fiyatının bir rakam olarak yazılması, hele bu rakamın yabancı bir para biriminde olması resmi makamlar nezdinde pek kabul edilebilir değildi. Bütün bu tartışmalara rağmen bu Kanunun çıkmış olması çok sevindirici bir gelişmedir. Son hali ile kabul edildiği şeklinde, yeni kanun, bu projelerin ilk kuruluş yıllarına (7 yıl), Türkiye Elektrik Toptan Satış Fiyatı üzerinden satış garantisi getirmiştir. Bir fiyat endeksi olan bu rakam, halen kimse tarafından hesap edilmemektedir. Dolayısı ile EPDK'ya bu fiyat endeksinin hesap metodunu belirlemesi ve bu endeks fiyatı her yıl belirlemesi görevi verilmiştir. Bu aşamada, bütün yatırımcılar, nasıl bir hesap metodu, nasıl bir formül kullanılacağını beklemektedir. Alınacak çeşitli parametreler ile, bu endeks fiyat düşük olabilir. YEK kanunun içeriğinde getirdiği diğer önemli hususlar ise, YEK belgesinin verilmesi ve arazi tahsis bedellerinin düşürülmesidir. YEK belgesi ile, ileri yıllarda Avrupa enterkonnekte şebekesine bağlandığımızda ve iklim-doğa anlaşmalarının kriter koşullarını yerine getirdiğimizde, CO2 ticareti yapılabilir ve ülkemize yeni gelir kapıları açılabilir. Bu noktada, benzeri bir belgenin yakıtı daha verimli kullanan ve yakıt emisyonunu MAKALE / ARTICLE azaltan kojenerasyon tesisleri içinde verilmesi gerektiğini belirtmek gerekir. Arazi tahsisi bedellerinin azalması ile, yatırımcıya kolaylık verilmiş, projelerin daha kolay gerçekleşmesi için yol açılmıştır. Ağaçlandırma fonları, Arazi tahsis bedelleri, kira bedelleri, ORKÖY fonu payı gibi kalemler yatırım öncesinde ve sonrasında yüksek meblağlara ulaşabilmektedir. Bu noktada ise, dikkati DSİ ile yapılacak olan, Su kullanım Anlaşmasına, ve bu anlaşmaya göre ödenecek olan su bedellerine çekmek istiyorum. DSİ, çeşitli sebepler ve senaryoların ışığında, stratejik olarak su gelirlerini arttırmak politikasını seçtiği takdirde, aslında yatırımcı bu gün yaşamış olduğu fosil yakıtların pahalılaşmasına benzer bir sıkıntıyı tekrar yaşayabilecektir. Yenilenebilir Enerji Kaynaklı Tesis, TEDAŞ'a istediği koşulda ucuz elektrik verecek veya serbest piyasa ile TEDAŞ arasında bir seçim yapmak zorunda kalmıştır. Aynı esnada, Kamu Dağıtım şirketlerinin özelleştirme sürecine girmiş olması ile, YEK tesisine yatırım yapacak şirketlerin, gelecekte satış garantileri için yeni kaygılarının doğmuş olduğu gözlenmiştir. Belki de YEK kanunun işlemediği en önemli konulardan biri bu olup, ileride EPDK gibi tarafsız bir kuruma bu bedelleri belirleme yetkisi verilmesi gerekebilir. Sonuç olarak, 4628 sayılı kanunun ardından Yenilenebilir Enerji Kaynaklı tesislere gerçek anlamda bir teşvik verilmesi sağlanamamış, verilen teşviklerde kısmen geri alınmıştır. 5346 sayılı kanun çok büyük umutlar doğurmuş, memleketimize çok faydalı olacak bir stratejinin gerçekleşmesini sağlayacak bir yol açmıştır. Umudumuz, 4628 sonrası ortaya konan ve sonra yavaş yavaş geri çekilen teşvikler gibi bir durumun oluşmaması ve 5346 sayılı kanunun tamamlayıcı mevzuatlarının tartışmalara yol açmamasıdır. Ek not: TEİAŞ'ın geçen yıl rüzgar kaynaklı enerji tesislerinin enterkonnekte şebeke üzerinde yaratabilecek yan etkilere karşı çekinceleri olduğunu belirtmiştir. Bu bağlamda bir çok proje askıda kalmıştır. UCTE, 31 Mayıs 2005 tarihli bir deklarasyon yayınlamış (Declaration of UCTE concerning the challenges and risks of integrating booming wind power in a reliable electricity system of continental Europe); ve rüzgar enerjisi santrallarına gelecekte artması ile ilgili çekincelerini belirtmiştir. Rüzgar enerjisi santrallarına yatırım ile ilgilenen kişilerin bu dökümanı okumasında çok büyük fayda vardır. 41 �--------------------- ♦ --============'---= E :.. N:.= E;_RJ:..l :..&K .:.:: O.::JE_: NE::::: RA=:SY=ON=D=ÜN=YA .::: S;_I t4-9- "Kojenerasyon: Yüksek Verim, TemizÇevre, EnerjideYeniden Yapılanma"
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=