Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının (YEK) Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin 5346 sayılı Yasa, 18 Mayıs 2005 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. TBMM Genel Kurulu'nda verilen önergeler doğrultusunda değiştirilerek benimsenen yasa, yenilenebilir enerji kaynaklarının elek trik enerjisi üreti mi amaçlı kullanımının yaygınlaştırılması, bu kay nakların güvenilir, ekonomik ve kaliteli biçimde ekonomiye kazandırılması, kaynak çeşitliliğinin artırılması, sera gazı emisyonlarının azaltılması, atıkların değerlendirilmesi, çevrenin korunması ve bu amaçların gerçekleşmesinde ihtiyaç duyulan imalat sektörünün geliştirilmesini amaçlıyor. Ancak yetkililere göre, yeterli düzeyde yenilenebilir enerji kayna ğına sahip olan Türkiye, bu kaynaklarını kullanmakta yetersiz kalıyor. Yaklaşık olarak yıllık 130 milyar kWh civarında hidroelektrik potansiyele sahip olan Türkiye, bu enerji kaynağının sadece %35'ini değerlendiriyor. Jeotermal enerjinin doğrudan kullanımında dünyada 7. sırada olan ve bu alanda 31500 MW toplam potansiyele sahip olan Türkiye bunun ancak %2.97'sini kullanabiliyor. Avrupa'nın rüzgar enerjisi potansiyeli yüksek ülkeleri arasında yer alan Türkiye'nin ekonomik rüzgar potansiyelinin 50 milyar kWh/yıl olduğu tahmin edilirken bu potansiyelinde yeterince değerlendirilmediğine dikkat çekiliyor. Öte yandan yıllık ortalama toplam güneşlenme süresi 2640 saat (günlük toplam 7,2 saat), ortalama toplam ışınım şiddeti 1.311 kWh/m2 - yıl (günlük toplam 3,6 kWh/m 2 ) olan Türki ye'nin güneş enerjisi potansiyelini de değerlendiremediği be lirtiliyor. Tüm bu olumsuzluklara rağmen, Türkiye'de yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılmasına yönelik bazı teşviklerin geliştirilmesi de sektör adına umut verici gözüküyor. Bunlardan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını artırmayı amaçlıyor. Bu bağlamda yönetmelik'in sağladığı avantajlar: Lisans Başvuru Ücreti İndirimi ve Lisans Ücreti Muafiyeti; Yerli doğal kaynaklar ve yenilenebilir enerji kaynaklarına bağlı tesislerin tasarımı için lisans başvurusu ücreti olarak, toplam lisans ücretinin sadece %1 'i öde necek. Yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanan üretim tesisleri, tesisin lisans sözleşmesinde belirtilen tamamlanma süresini ta kip eden ilk sekiz yıl için lisans ücreti ödemeyecekler. Şebekeye Bağlantıda Öncelik; Türkiye Elektrik Dağıtım Kurumu (TEDAŞ) ve/veya dağıtım lisansları, yerli doğal kaynaklar ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanıldığı üretim tesislerinin şebeke bağlantısı için öncelik sağlayacak. Ayrıca YEK kaynaklı elektrik üretimi yapan kurumlara 7 yıl süre ile enerjiyi kWh 5 cent USD az olmamak 6 cent USD geçmemek üzere %20 fazlasıyla alım garantisi veriliyor. Bunun yanında 9. Kalkınma Planı Enerji Özel İhtisas Komisyonu Taslak Raporu'na gore, özellikle hidroelektrik ve rüzgar enerjisi gelecek yıllarda üretimlerinde önemli artışların beklendiği yenile nebilir enerji kaynakları olarak öne çıkıyor (Tablo 1 ). Niçin Yenilenebilir Enerji? O Başta CO 2 olmak üzere sera gazı emisyonlarının azaltılması, O Enerjinin daha düşük maliyetle üretilmesi, O Yakıt giderlerinde tasarruf sağlanması, YENİLENEBİLİR ENERJİ / RENEWABLE ENERGY İletim kayıplarını önleyen ve sistemden daha esnek yararlanma olanağı sağlayan daha az merkezi elektrik üretim sistemlerine geçilmesi, O Enerji temininde yerel ve genel güvenilirliğin sağlanması, O Özellikle kırsal ve tarımsal topluluklarda istihdam olanaklarının arttırılması, O Tarım sektöründe ekonomik kalkınma ve büyüme sağlanması (Tarımsal Kaynaklı Biyokütle kullanımı ile), O Sürdürülebilir olması. Tablo 1.Birinci Enerji Kaynakları Üretimi (Orijinal Birimler) Birimler 2005 2007 2010 2013 Hidroelektrik GWh 41889 53195 57009 71770 Jeotermal GWh 122 Elektrik 384 384 384 Jeotermal ısı Bin Tep 976 1208 1650 2239 Rüzgar GWh 56 3841 4890 5938 Güneş Bin Tep 409 441 495 558 Hidrolik Enerji Elektrik üretiminde en önemli yenilenebilir enerji kaynaklarından biri olan Hidrolik enerji, birçok ülkede enerji ihtiyacının %25'inden fazlasını karşılıyor. Dünyada birçok ülke, gelecekteki ekonomik gelişmelerinin anahtarı olarak gördüğü hidrolik enerji konusunda strateji geliştiriyor. Yerli ve yenilenebilir bir kaynak olarak stratejik özelliği ile enerji alanındaki bağımlılığı azaltacak olan Hidrolik Enerji konusunda Türkiye ise, dünya ölçeğinde önemli bir yerde bulunuyor. Ancak Türkiye'nin hidrolik kaynaklarını değerlendirmede çok gerilerde kaldığı gözlemlenirken, Elektrik İşleri Etüt İdaresi (EİE) ve Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü Türki ye'nin hidrolik enerji potansiyelinin belirlenmesi konusunda ön etüt ve proje çalışmalarını yürütüyor. Teknik ve ekonomik yapılabilirlik sınırlamaları göz önüne alınmaksızın, Türkiye'nin hidrolik kaynaklarının teorik olarak, ortala ma debi ve düşü koşullarında hesaplanan brüt potansiyeli DSİ verilerine göre, 433 milyar kWh/yıl'dır. Yine aynı verilere göre, ekonomik yapılabilir olmasına bakılmaksızın, teknik yapılabilirlik koşulu ile bu kaynaktan sağlanabilecek teknik potansiyel 216 ♦ ENERJi & KOJENERASYON DÜNYASI · MAYIS-HAZIRAN 2000 ,----------- . -====-=-=-===:..::.:....::..=�61 "AB'ye Giriş Sürecinde Türkiye'de Kojenerasyon-Yeni Gelişmeler"
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=