kolaylıklar getirilmesi amaçlanıyor. Ege Bölgesi'nde yaşanan elektrik kesintileri sonrası EPDK'ya yazı gönderen Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ), elektrikte arz güvenliğinin ve sistem emniyetinin sağlanması için DUY'un uygulamaya geçirilmesi talebinde bulunmuştu. EPDK İkinci Başkanı Yusuf Tülek: "1 Ağustos itibariyle yürütülmeye başlanan DUY uygulaması, rekabet esasına dayalı bir piyasa gelişimi açısından son de rece önemli olmasının yanı sıra köklü değişimlerin de yaşa nacağı bir dönem olacaktır. Zira bu dönemde fiyat, piyasa koşullarınca oluşmaya başlayacaktır. Yani, piyasa, arz-talep denge sine göre fiyat eğilimi belirleyecektir. Bu dönemde, fırsatlarla külfetler değerini bulacaktır. Elektrik Piyasası Kanunu liberal bir piyasanın kurulmasını ön görmektedir. Kanunda öngörülen piyasa yapısının kurulması 4 temel aşamadan geçilmesini gerektirmektedir. Bu aşama lardan birincisi, elektrik piyasasında faaliyet gösteren tüzel kişilere lisanslarının verilmesidir. İkincisi, serbest tüketici uy gulamasının başlatılması, üçüncüsü, dengeleme ve uzlaştırma sisteminin yürürlüğe konulması ve dördüncüsü de, özel leştirmeler yoluyla özel sermaye şirketlerinin ağırlıklı konuma geldiği bir piyasanın işler hale getirilmesidir. Gelişmelerin ardından EPDK Başkanı Yusuf Günay, gazetecilerle yaptığı sohbet toplantısında 13 ilde yaşanan elektrik kesintileri konusunu değerlendirerek, elektrik sektöründe uygulamaya gi recek yeni sistem hakkında açıklamalarda bulundu. Kamu ku rumlarının sisteme dahil olmak istememeleri yüzünden Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği'nin (DUY) iki yıldır uygulamaya geçirilemediğini belirten Günay, elektrik kesintilerinin ardından herkesin DUY'un uygulanması konusunda hemfikir olduğunu söyledi. Günay, Ege Bölgesi'nde yaşanan elektrik krizinin sorum lusu olarak, barajların DSİ'den EÜAŞ'a devrini yapmayarak, gerçek maliyete dayalı tarifeyi ortaya çıkartmayan Enerji Bakanlığı'nı gösterdi. Bakanlığın 2001 yılında çıkan Elektrik Piyasası Ka nunu'na göre DSİ'ye ait hidroelektrik santralları kamunun elek- trik üretim şirketi EÜAŞ'a devretmesi gerektiğini hatırlatan UNIT lnternational İş Geliştirme Direktörü ve TÜSİAD Enerji Günay, bu devrin gerçekleştirilmemiş olmasının elektrik ta- Çalışma Grubu Başkanvekili Orhan Çıtanak: rifelerinin gerçek maliyeti yansıtmasına engel olduğuna dikkat "DUY'un uygulanması yaklaşık 5 yıldır devam eden elektrik çekti. Devir gerçekleşmediği için otoprodüktör ve özel elektrik sektörü reform süreci içerisindeki en büyük adımdır. Tarihi üreticilerinin de mevcut tarifeler karşısında rekabet edemediğini Jbir adım, dev bir adım. Bizler için son derece heyecan verici ifade eden Günay, Toprak Enerji'nin de 8 MW'lık santralını durdur- bir olay, cjesteklediğimiz bir uygulama. Bir süredir de beklemak için EPDK'ya başvurduğunu açıkladı. l diğimiz bir durum. 1 Niye bu kadar büyük bir adım? Çünkü ilk defa Türkiye elektrik Kamunun uyguladığı ve 3.5 yıldır değişmeyen tarifeler ile reka-J J piyasasıpiyasa fiyat mekanizması iletanıştı. Fiyatlara baktığınız bette zorlanan özel üretici kesimin kimseden tarifelere zam yap j zaman puanı saatlerinde 130 bin lira. Şunu anlıyoruz demek ki, masını beklemediğini belirten Günay, DSİ santrallerinin toplanı l taleple fiyat arasında doğru bir orantı var. Talep arttıkça fiyat elektrik üretim içindeki maliyetinin neye göre belirlendiği tartışma t artıyor, düştükçe de düşüyor. Bu çok önemli bizim için. Rezerkonusu oldu. Sorun buradan kaynaklanıyor. Eğer devir olsayd� vuarl�rın cİoluluk oranı da önemli. Yakıt fiyatları ile toptan satış 'barajların toplam değeri budur, hidroelektrik üretim maliyeti bJ- fiyatları arasında da bir korelasyon var. " dur' denilirdi. O zaman biz de derdik ki 'evet şu anda ülkedeki gerçek üretim maliyeti budur. Rekabet edebilen bu ülkede kalır üretime devam eder edemeyen de gider'. Ama şu anda bunu deme şansımız yok" diye konuştu. 1 ,.. DUY Yönetmeliği'nin yürürlüğe girmesiyle ilgili olarak kaqıu ve özel sektör yetkililerinden bazılarının görüşleri ise şöyle: TEİAŞ Genel Müdür Vekili Halil Alış: "TEİAŞ, 20 aya yakın bir süredir sanal olarak uygulanan Den geleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği'ni 1 Ağustos'tan itibaren fiili olarak uygulamaya başlamıştır. Sanal uygulama sürecinde ve bu süreçte devam eden mali uzlaştırma uygulamalarında hep birlikte büyük bir deneyim kazandık. Ancak unutmamak ge rekir ki; yeniden yapılanma ve reform süreci oldukça uzun bir süreçtir. Zaman zaman aksaklıklar, yanlış anlaşılmalar ve de tartışmalar olacaktır. Ama Türkiye enerjide serbest piyasayı tesis etmekte kararlıdır ve teşekkülümüz de bu doğrultuda gerekeni zamanın da ve kurallara uygun bir şekilde yapmak için çalışmalarına de vam etmektedir. 1 Ağustos 2006 tarihi itibariyle bütün önyargı ların ötesinde şu anda piyasanın dominant gücü olan kamu üretim santrallarının verdiği fiyatlar beklediğimiz fiyatlardır." Karadeniz Toptan Elekt;ik (KARTET) Şirketi Koordinatörü Nuray Atacık: "Piyasada yeni bir adım. DUY'dan ne bekliyoruz? DUY'dan çok ümitliyiz. Çünkü başlayan serbestleşme sürecinin adım adım ilerlemesi 'gerekiyor. Sözde kalmamalı. Bir adım daha ileri gittik. Sonuçta bizim isteğimiz alım garantisiyle üretim yap mak veya ıatırım yapmak değil. Bizim dileğimiz aslında bir pazar oluşsun, pazarda bir segment oluşsun, hangi seg mente satış 1 yapacağımızı görelim, buna · göre de yatırım yapa lım. Dolayısıyla serbestleşme devam etmeli, pazar genişlemeli ki biz ufkumuzu görelim. Türkiye'de tüketim artıyor ama biz o pazarın içerisinde nerelerde olabileceğiz dlye düşünüyoruz. DUY'dan beklentilerimiz neler? bncelikle sistem dengesizliğindeki en düşük maliyet gide rilecek, aynı zamanda da piyasa fiyatları gerçek maliyetler üzerinden bel rlenecek. Anladığımız bu. DUY'un ve sistemin ·temel amacı bır piyasa sinyali yaratmaktır. Piyasa sinyali de iki türlü anlaşılabilir, bir tanesi piyasa fiyatları diğeri de piyasa hacmidir. Yalnız burada da beklediğimiz, piyasa fiyatı dengeleye meye tabi bir piyasa fiyatıdır. Aslında dengesizlikten oluşan bir piyasa fiyatıdır. Gerçek piyasa fiyatı tabii ki nihai satışta uygulana cak piyasa fiyatıdır. " 4 ENERJİ DÜNYASI TEMMUZ-AGUSTOS 2006 31
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=