LERi/ENVIRONMENTAL TECHNOLOGIES Çöpteki nesneleri hammadde olarak kullandığımız vakit çevre kirliliğinin her geçen gün artmasını da önleyebiliriz. Hurda kağıdı tekrar kağıt imalatında kullandığımızda hava kirliliğini %74-94, su kirliliğini %35, su kullanımını %45 azaltıyoruz. Amsterdam Antlaşması'yla Topluluk programları arasına alındı. Bu amaçla 1 Ocak 1993 tarihinde yürürlüğe giren Sürdürülebilir Çevre için Beşinci Çerçeve Programı oluşturuldu. Sanayi, enerji, turizm, ulaştırma ve tarım gibi diğer sektörleri de kapsayan bu programla birlikte AB'de yürütülen tüm çalışma ve programlar çevre boyutunu da gözönüne almak zorunluluğunda bırakıldı. 2001 yılından beri uygulanmakta olan Çevre için 6. Çerçeve Programı ise 201 O yılına kadar çevre ile ilgili Topluluk önceliklerini ortaya koyuyor. "Çevre 2010: Geleceğimiz, Tercihimiz" adı verilen Program'da belirlenen öncelikli alanlar şöyle: t İklim değişikliklerinin önlenmesi t Doğa ve biyo-farklılıkların korunması t Çevre kirliliğinin insan sağlığına zarar vermesinin önlenmesi t Doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı ve atık yönetiminin geliştirilmesi Atık yönetimi konusundaki Topluluk programı üç tamamlayıcı başlığı içeriyor: t Ürün tasarımlarının geliştirilerek atıkların üretim aşamasında azaltılması; t Geri dönüşüm ve atıkların yeniden kullanımı; t Atıkların yakılarak yaratılan kirliliğin azaltılması. Topluluk yaklaşımı, atıkların yönetimi konusunda sorumluluğu üreticiye bırakıyor. Türkiyeile ilgili 2005 İlerleme Raporu'na göre, Türkiye'de AB Mevzuatının yürürlüğe girmesi ve idari kapasitenin güçlendirilmesi amacıyla, hava kalitesi, doğanın korunması, kimyasallar, gürültü kirliliği ve nükleer güvenlik ve radyasyondan korunma konularında bazı sınırlı ilerlemeler kaydedildi. Ancak gerek hukuki uyum, gerekse bu bölümdeki bütün alt-başlıklarda uygulama açısından Türkiye'nin daha büyük çaba harcamasına ve bu alana yeterli finansal kaynak ayrılmasına ihtiyaç duyuluyor. NEDENGERİDÖNÜŞÜM? Tükettiğimiz maddeleri yeniden dönüşüm halkası içine katabildiğimiz zaman öncelikle bunların tekrar ham madde ola rak kullanılmasını sağlamış oluruz. Böylece insan nüfusunun artışı ile paralel olarak artan tüketimin doğal dengeyi bozması doğadan aldıklarımızı tekrar doğaya vererek azda olsa engellenmis olur. Bununla birlikte yeniden dönüştürülebilen madde lerin tekrar hammadde olarak kullanılması büyük miktarda enerji tasarrufunu mümkün kılar. Bir örnek vermek gerekirse yeniden kazanılabilir alüminyumun kullanılması alüminyumun sıfırdan imal edilmesine oranla %35'e varan enerji tasarrufu sağlamaktadır. Çöpteki nesneleri hammadde olarak kullandığımız vakit çevre kirliliğinin her geçen gün artmasını da önleyebiliriz. Hurda kağıdı tekrar kağıt imalatında kullandığımızda hava kirliliğini %74-94, su kirliliğini %35, su kullanımını %45 azaltıyoruz. Örneğin bir ton atık kağıdın kağıt hamuruna katılmasıyla 20 ağacın kesilme sini engelleyebiliyoruz. Öyleyse, çevremize-doğaya, ülke ekonomisine ve de kendimize olan sorumluluğumuzdan dolayı günü müzde hepimizin yeniden dönüşüm projesi içinde yer alması gerekmektedir. ATIKTÖNETİMİ Atık, üretim için çok pahalıya mal olur. Sadece hammadde ve uzaklaştırma değil, enerji maliyeti, personel sağlama süresi ve kaybolan üretim kapasitesi de söz konusudur. Atık, iş veriminizi ve kazancınızı sizden çalar ve çoğu işyerleri şimdiye kadar gerçek maliyeti ölçememişlerdir. Atık üretildiğinde, tüm maliyet katkı maddesidir. Atık üretimi için hammaddelerin kullanılması; Ham maddelerin atığa dönüştürülmesi ; Atık arıtımı; Ticari atık vizitesi veya uzaklaştırma vergileri; Geri dönüşüm olmadığı için kaybe dilen değerler; Atık kaynaklı bakımlar kazanç kaybına neden olur. Atık minimizasyon programlarının başlıca amacı atıktan kaçın maktır, fakat bu mümkün değilse, yeniden kullanma veya geri dönüşüm, arıtım veya uzaklaştırma gibi son çare olarak dü şünülecek uygulamalara tercih edilmektedir. Böylece çevre yönetimi, uzun dönem için güçlü ve mali olarak verimli hale gel mektedir. ATIKLARDAN ENERJİ ÜRETİMİ Modern bir çöplükten amaç atıkların çevreye zarar vermeyecek şekilde uzun süre depolanmasıdır. Çöplüğün kapasitesi dolduğundauzeri kalın bir toprak tabakası ile kapatılır. Böylece çöplükte oluşan metan gazının havaya karışması önlenir. Çöplük gazı bir boru ağı ile toplanır. Çöplüğe delinen düşey kuyulara delikli borular yerleştirilir. Borular geçirimsiz tabakadan 2-3 m'ye kadar iner. Ana boruların bağlandığı pompalar vasıtasıyla gaz çöplükten az bir negatif basınçla emilir. Çöplükte metan gazi hacimsel konsantrasyonun %5'in altında olması gerekir. Elektrik Üretim Sistemi Çöplükten gelen ana boru ilk once kaba filtre ve nem alıcı sistemden geçer. Buradan, gaz özel pompalara gelir. Santral calışır du rumdaysa, gaz işlem sistemine girer ve motora gönderilir. Gaz, gaz motorunda veya türbinde yakılarak mekanik enerji ortaya çıkartır. Kolay Nakliye ENERJi OÜNYASI TEMMUZ·A�USTOS 2006 55
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=