Enerji ve Çevre Dünyası 44. Sayı (Eylül 2006)

/ RINEWABLE ENERGY General Electric tarafından 'Ecomagination' sloganı ile 'Temiz Çevre ve Temiz Enerji' kampanyası başlatılmıştı. Bu kapsamda cok düşük emisyonlu yeni sistemlerin sunulması yanında, eski kurulu sistemlerin de çeşitli modernizasyon ve upgrade yöntemleri ile hem emisyonları azaltılabilmekte ve hem de kapasite ve verimliliği artırılabilmektedir. Kömür'den sağlanan elektrik üretiminin güncel teknoloji ile birleştirilmesi sonucu 'Temiz Kömür' konsepti uygulamaya geçirildi. Aslında- insanlar, 'Temiz Kömür' deyimini başlangıçta biraz ütopik buldular, ancak, kömürün özel teknoloji ile kapalı çevrim içinde özel prosesle yanıcı gazların, karbondioksitin ve atıkların ayrıştırılması yoluyla bu hedefgerçek oldu. Bu teknolojide atmosfere kirletici toz veya karbondioksit salınması eski teknolojiye gore %90 azaltıldı. Bilindiği gibi, özellikle elektrik üretimi, dünyada insan eliyle yaratılan karbondioksit salınımının yaklaşık %40'ını teşkil ediyor. Karbon emme ve depolama yöntemi ile yakıt içindeki karbondioksitin %90'ı tutularak atmosfere girişi önleniyor. Bunu teknik açıdan açıklamak gerekirse; Bir hidrojen Güç Projesi, fosil yakıtı alıp hidrojen ve karbondioksiti ayrıştırıyor. Hidrojenle zenginleştirilmiş gaz, yakıt olarak türbinlerde yakılarak elektrik üretilir. Bu işlem öncesinde karbon emilip depolanır ve nakledilerek petrol ve doğalgaz kuyuları gibi derin jeolojik formasyonlara enjekte edilir. Örnek vermek gerekirse; İskoçya'daki Peterhead Santralinde yılda 1.8 milyon ton karbondioksit, açık denizde bulunan Miller petrol kuyusunun deniz dibinden 4000 m. daha derine enjekte ediliyor. Bu yöntem iki amaca hizmet ediyor Bunun sağladığı en önemli hizmet; Atmosfere karbondioksit salınımının önlenmesi. İkinci önemli kazanç ise verimi azalan kuyulardaki rezervlerin kurtarılması. Kullanılma süreci içinde her petrol veya doğalgaz kuyusunda hala var olan fakat çıkarılamayan bir artık rezerv söz konusu. Kuyu dibindeki boşluklara enjekte edilen karbondioksit, kuyuların dibindeki kullanılamayan rezervin yukarıya çıkmasını da sağlıyor. Böylece örneğin Miller petrol kuyusunda atıl kalmış olan 40 milyon varil kadar petrolün yeniden kazanılması mümkün olacak. Projenin 201 O yılında hayata geçirilmesi planlanıyor. GE lntegrated Gasification . . . . Key GE Technolo_gies Oxidant Supply Gasifıcation CleanUp Power lsland System lntegration Five Basic Steps SÖYLEŞİ / INTERVIEW "Bir hidrojen Güç Projesi, fosil yakıtı alıp hidrojen ve karbondioksiti ayrıştırıyor. Hidrojenle zenginleştirilmiş gaz, yakıt olarak türbinlerde yakılarak elektrik üretilir. Bu işlem öncesinde karbon emilip depolanır ve nakledilerek petrol ve doğalgaz kuyuları gibi derin jeolojik formasyonlara enjekte edilir." Ayrıca diğer hidrojen projesi olan Kaliforniya Carson santralinin 500 MW kapasiteli olması ve yılda 4 milyon ton karbondioksitin emilerek depolanması hedefleniyor. Burada çok daha fazla avantaj söz konusu. Bu projenin de 2010 yılında devreye girmesi hedefleniyor." Maliyet açısından da değerlendiren Aydın, "Özellikle petrol ve doğalgaz fiyatlarının şuanda bulunduğu konum itibariyle bakıldığında bundan 3 yıl öncesinde pahalı teknoloji olarak gördüğümüz "IGCC" ve "Carbon Capture & Sequestration" yöntemleri rahatlıkla fizibıl konuma geçmiş durumda. Ayrıca kömür gazlaştırma teknolojisinde kendi iç kaynaklarımızı kullanma imkanımız var. Fakat kullanılacak olan kömürün belirli bir kalorifık değer üzerinde olması gerekir. Bu açıdan her ülke şanslı değil. Pek çok ülkede zengin kömür rezervleri var ama bazı ülkelerin kömürleri kalorifik değer açısından oldukça avantajlı diyebiliriz. Bunun yanı sıra yeni projelerin lokasyonu neresi olacak sorusunun cevabı tamamıyla lojistik ağırlıklı bir seçime dayanıyor. Özellikle kömür rezervlerine ve karbon depolama lokasyonlarına yakınlık ön planda" diye konuştu. "Özel Sektör Kömür Gazlaştırmaya İlgi Duyuyor, Sıra Kamu Sektöründe" Aydın sözlerine şöyle devam etti: "Entegre Kömür Gazlaştırma (IGCC - lntegrated Gasification Combined Cycle) konusu Türkiye'ye ilk olarak Mayıs 2006'da ICCI Konferansı'nda aktarıldı. Konferansta GE Energy'den Klaus Payrhuber, IGCC temel felsefesini ve amacını açıkladıktan sonra nerede, ne şekilde kullanıldığını ve General Electric'in bu alandaki projelerinden bahsetti. Syngas Clean-up 1 Mercury 1 Cleaned Fuel El ectricity ENERJi OÜNYASI EYLÜL 2006 45

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=