22 �!!AGENDA Saatlik fiyat, birleştirilmiş alım tekliflerinin bir l eştirilmiş satış tekliflerini dengelediği seviyede belirlenmiş olur. Katılımcı 1 Katılımcı 2 Katılımcı 3 Katılımcı 4 F i yat Fiyat Fiyat Fiyat MWh MWh MWh MWh Birleştirilmiş Fiyat Arz ve talebin eşitlendiği noktadaki denge fiyatı Gmflk 3. Gün Öncesi Piyasası Fiyat Hesaplama Prensipleri Gün öncesi piyasanın amacı ise; O Şeffaf ve ayrımcı olmayan elektrik ticareti için pazar yeri oluşturmak; OTürkiye'de işlem gören elektrik için güvenilir fiyat endeksi üretmek; O İletim kapasitesinin kullanımını optimize etmek; O Komşu ülkeler ve Türkiye arasındaki ticareti kolaylaştırmak; O Türkiye elektrik sisteminde ilk dengeyi sağlamak için bir araç olmak; t6 Spot piyasa ne zaman uygulamaya geçecek? Spot piyasaların dünyada iki farklı uygulama modeli var. Bir tanesi tamamen tüm üreticilerin hem alış hem satış yönünde teklif verdikleri tüketicilerinde {belli limitlerle tanımlanan) katıldığı piyasa modeli. Diyelim ki 20 MW kurulu güce sahip tüketiciler, bizim ülkemiz için 20MW fazla yüksek bir çıta. Diğer bir yöntem İskandinav ülkelerinde kullanılıyor, Spot piyasalarda sadece üretici ve tüketicilerin alım ve satım yönündeki fiyat teklifleri değerlendirilmiyor ayrıca piyasalar sistem kısıtlarını yönetmek için de kullanılıyor. Bu gelişmiş ve bizim de hedeflediğimiz bir model. Bizim amacımız 1 ay sonra Basit Spot Piyasayı devreye sokmak. Bu konuda tek bir eksik var. Sistem saatlik çalışıyor, teklifler saatlik alınıyor. Ancak bildirimlerin saatlik yapılması demek, belki 10.000 sayacın okunarak sistem işleticisine ulaştırılması anlamına geliyor. Şu an saatlik okunan 56 firma için de olumsuz koşullar ortaya çıkıyor. Bildiğiniz gibi saatler 3 zamanl ı. Bunlar hafızada bekletiliyor. Hafızadan bir ara birimle alınması ve PMUM'a ulaştırılması gerek. 300 sayaçta bile zorluk yaşadık. Binlerce sayaç için bu gerçekten kabul edilemeyecek bir sistem gibi görülüyor. Bir yazıl ım hazırladık. Saatlik sistem ihaleye verilecek. RmQm 1 Vtsst sdild'lrt ·111 ; 1 1 S"ılı lı sıtlarının yönetilmesi konusu da benimsendi. Önümüzdeki yıllarda, Avrasya -Akdeniz Havuzu sözkonusu olacak. Bu bir ütopya değil. Bölgesel Ortak Spot Piyasasının oluşturulması ve güniçi dengelemesinin Balkan ülkeleri ile birlikte yapılması gerekecek. Türki Cumhuriyetler, Balkan Devletleri, İsrail - Lübnan gibi Akdeniz ülkeleri aynı havuzda işlem görecek. KaynaENERJi DÜNYASI EKiM 2006 O Elektrik piyasasının izlenmesi için bir araç olmak; . O Türkiye elektrik piyasasındaki rekabeti teşvik etmek. olarak özetlenebilir." Vadeli İşlemler Piyasası "Vadeli İşlemler Piyasası, ilerdeki bir tarihte elektrik teslimatının yapılması için yapılmış olan sözleşmelerin alınıp satıldığı· piyasalardır. İdeal piyasa koşullarında oluşan günlük fiyatlar, gelecekte oluşması mümkün olan fiyatlar hakkında bir fikir vermektedir. Ancak ileriye yönelik fiyatların oluşması ve gelecekteki fiyat değişimlerinin doğurduğu risklerden korunma ihtiyacı son derece önemlidir. Bu ihtiyacın karşılanabilmesi için Vadeli İşlemler Piyasası en uygun piyasalardır. Nihai dönem piyasa yapısı önerimiz ise: Gün öncesi piyasasının kurulması; tüketim tarafının piyasaya katılımı sağlanması, vadeli işlemleri piyasasının kurulması; dengeleme piyasasında fiyattan ziyade sistem güvenliğinin ön plana çıkartılması; Sınır ticareti bölgesel pazar." TEİAŞ yetkilileri, sunum sonunda katılımcıların, Dengeleme ve Mali Uzlaştırma Yönetmeliği (DUY) ve Uygulama/arı konusundaki sorularını yanıtladı. yan kazanın tam ortasında Türkiye var. Bakanlık, özel sektör aynı hedefe kilitlenirsek edilgen değil, bu konuda aktif bir rol edineceğiz. Dışında kalamayız. Bu yüzden, bizim sistemde dinamik bir yazılım kurulacak; Dünya Bankası'ndan alınan kredi ile teknik şartnamesi hazırlanan ihaleye çıkacak bir yazılımımız var. Neticede uzaktan okuma sistemi tamamlanınca ilk önce basit sistem, daha sonra gelişmiş sistem devreye alınacak. 10 ay sonra bu devreye girebilir diyebiliriz. Bu noktada "Gün Öncesi Piyasası" hakkında da bilgi vermek gerekiyor. Spot piyasa gerçek ticari piyasadır. Hem üretici hem tüketiciler rol alıyor. Görüşlere ve önerilere açmak üzere bir çalışma başlattık. Ancak birlikte hareket edersek uygulamalarda başarılı oluruz. Bazı açılardan kendimizi yalnız hissediyoruz. Modelleri birlikte tartışmal ıyız. Sizlerle başbaşa verip kararları birlikte almalıyız. Katılımcı eğitimini düşünüyoruz. Bu şekilde bir sinerji oluşturup en uygun sistemi kurmak amacındayız. Biz bir şeyi uyguladıktan sonra devreye girmenizi değil, gelecekle ilgili uygulamalar konusunda da bize yardımcı öneriler ve eleştiriler getirebilirsiniz. Karşılaşacağınız İlk ticari platform "Spot Piyasa"dır. Aranızdaki anlaşmalar için bir referens fiyat oluşturur. İletim kapasitesinin kulla- •pf u· ııI lı;1·; 1 b . . 1 1 1 i g16l Biz bunu uygulamak istiyoruz. örneğin, satılacak enerji miktarı üzerinden yapılan dış ticaret elektrik satış anlaşmaları var, şimdilik sadece 1 firma bu şekilde işlem yapıyor. Bir anlamda dış piyasalar zor piyasalardır. Sistem saatlik olsa bu şekilde zorluklarla karşılaşılmayacaktır. 2007'nin ilk aylarında tüm Kıta Avrupası ile UCTE şebekesine bağlanmayı düşünüyoruz. Artık tek bir ülke davranılacak. Biz standartımızı bu seviyeye getirince, bu enterkon-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=