30 11!!AGENDA Tablo 2. Güvenilir Üretim Kapasitesinin Kuruluşlara Göre Gelişimi GWh 2006 2007 2008 2009 2010 Elektrik üretim A.Ş. 88.896 92.690 96.708 101.150 105.506 (EÜAŞ) Santralları ve Ba�lı Ortaklık işletme Hakkı Devri 3.625 3.637 3.705 3.613 3.664 (IHD)Santralları Yap işlet (YI) Santralları 47.048 47.191 47.432 47.412 47.978 Yap işlet Devret (YID) 14.667 14.865 13.684 14.474 14.368 Santralları l'vlobil Santrallar 4.498 1.951 285 o o Otoprodüktör Santralları 23.136 23.136 23.136 23.136 23.136 Üretim Faaliyeti 21.381 23.876 25.683 27.434 29.756 Göstermek Üzere Lisans Alan Santrallar Türkiııe Toplamı 203.151 207.346 42.574 44.190 44.851 Sıcak Döner Yedek (%) -20.315 -20.734 -21.036 -21.122 -22.430 Güvenilir Enerji Arzı 182.836 186.612 189.596 195.497 201.877 Elektrik Talebi 175.000 189.000 204.120 220.450 238.000 Arz/ Talep Dengesi 7.836 -2.388 -14.524 -24.953 -36.123 (%4) Tablo 2'den Çıkan Sonuçlar: O EPDK'den lisans alan tüm yeni santrallar, EPDK web sayfasın da muntazam yayınlanmakta olan inşaat ilerleme performansına göre kurulup çalışsa bile, 2006 yıllık puantı kritiktir. Atlatılsa bile, 2007'de rakamlardan görüleceği üzere elektrik kesinti ve kısıtları başlayacaktır. O Dikkat buyrulursa, hep TEİAŞ rakamlarını kullanarak bu sonuca geldik. Yaptığımız iki kabul var: > Birincisi, 2006'dan itibaren elektrik talep artışının 201 0'a kadar yılda % 8 olması. (2006 ilk yarısında artış % 8.5 olmuştur.) > İkincisi, sistemde %10 sıcak yedek hesabı. Sıcak yedek, 1 Temmuz 2006'daki gibi sistem çökmesi (power block-out) yaşanmaması için bulundurulması şart olan "sıcak" yani hemen devreye alınabilir yedek güç demektir. Bunu hesaplamalarımızda %10 aldık. Bu minimum rakamdır. Avrupa ülkelerinde bu rakam, % 15- % 25 arasındadır. Nitekim TEİAŞ da 2006'da % 25 almış, 2010'da ise % 5'e düşürmüştür. O Dışarıdan elektrik alarak da enterkonnekte sistem güvenirliliğini sağlamak mümkün görünmüyor. Çünkü, ne bu kadar enerjiyi taşıyacak enerji nakil hattı var; ne de bu kadar fazla elektriği olan komşu var. Elektrik sistemimizde arz güvenliği veya güvenirliliğini noktalamadan önce, TEİAŞ'ın yaptığı kabullerin sadece bir tanesine dikkatlerinizi çekmek istiyorum. TEİAŞ kabulünde aynen şunları söylüyor: "2005 yılı sonu itibariyle işletmede olan EÜAŞ ve bağlı ortaklıklara ait doğa/gaz yakıtlı santral/arın 2006-2015 dönemi için ENERJi DÜNYASI EKiM 2006 güvenilir ve proje üretim kapasiteleri doğa/gaz arzında kısıt olmayacağı kabulü ile EÜAŞ tarafından, doğa/gaz yakıtlı otoprodüktör santral/arının 2006-2015 dönemi için güvenilir ve proje üretim kapasiteleri aynı olup lisanslarında ve TEİAŞ tarafından yapılan anketlerde doğa/gaz arzında kısıt olmayacağı kabulü ile şirketler ve EPDK tarafından verilmiştir. (2005 yılında doğa/gaz yakıtlı santral/arın yaptıkları maksimum üretim 70 milyar kWh olup bu miktar 2006 yılı programında 76 milyar kWh ve daha sonraki yıllarda ise yaklaşık 100 milyar kWh olarak alınmıştır.)" Yani bu kadar doğalgazı bulup bulamayacağımız da ayrı bir doktora konusudur. 5. Öyleyse Ne Yapmak Lazım? Türkiye Kojenerasyon Derneği olarak, yapılması gerekenleri kısa ve orta vadeli önlemler olarak şu şekilde düşünüyoruz: 5.1 En Kısa Zamanda Alınması Gereken Önlemler O 01.08.2006'dan itibaren uygulamaya konulan yeni "Dengeleme ve Mali Uzlaştırma Yönetmeliği", özellikle akşam puantında oluşan yüksek elektrik talebinin karşılanması yönünden çok faydalı olmuştur. Ancak "Dengeleme Birim Gücü"nün 50 MW ve üzeri olması, amade kapasite kullanımını sınırlıyor. Güç sınırı kaldırılırsa, güç olarak yaklaşık 2500 MW ve elektrik üretim kapasitesi yönünden de yılın son çeyreğinde, 6000 GWh elektrik üretimini sisteme katma imkanı olacaktır. O dYaıl,l ıbku p yuıal 2n7tı5n0 y0a işlea n2a8c0a0ğ0 ı Aralık 2006 ve Ocak 2007 aylarınMW ğımız en yüksek yük talebinin kaararşsıılnadnam oalsaıcnadğaı hniıd hreosliakp slaandtı ralların desteği şarttır. O tarihlerde bu hidrolik desteğin alınabilmesi için, gelecek iki ay içinde hidrolik üretim düşürülerek barajlardaki su seviyeleri korunmalı, onun yerine doğalgaz kombine çevrim santrallarına ağırlık verilmelidir. O Petrol fiyatlarındaki düşme, doğalgazfiyatlarına yansıtılmalıdır. 5.2 Orta Vadeli Önlemler O EPDK'den lisans aldığı halde, yatırım ortamı güven vermediği inşaata başlamayan, inşaata başladığı halde yasal veya bürokratik engeller yüzünden yürümeyen projelerin hızlandırılması için yeni yasal düzenlemeler ve teşviklerin çıkartılması gerekmektedir. Bunlar kısaca: > Doğalgaz da TRT payının kaldırılması; > Doğalgazda ÖTV'nin kaldırılması; > Çok yüksek iletim ve dağıtım yatırım ve işletme bedellerinin e i esi· > Gömülü güç (embedded power) için teşvik getirilmesi; > Enerjinin Verimli Üretilmesi ve Kullanılması Kanunu; > Yüksek Verimli Kojenerasyon Kanunu (Cogeneratıon Dırectıve) O EÜAŞ'ın yaşlı kömür ve linyit santralları rehabilitasyonları bir an önce tamamlanarak kapasite kazanımları sağlanmalı, emre amadelik oranları yükseltilmeli. t
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=