Enerji ve Çevre Dünyası 5. Sayı (Eylül 2001) / Ecogeneration World - Cogeneration, Waste Recovery, Renewables & On-site Generation - Kojenerasyon Atıktan Enerji, Yenilebilir Enerji, Yerinde Üretim

M. Mete GÜREL , t rt�1�mu wm� ı TPAO GENEL MÜDÜR YARDIMCISI ICCI 2001 BİLDİRİSİ Cogeııeratioıı,, Wasre rec.o'IJ.erıy; 'l{!!iıewJıbfes & OJı!,-si,U. fjtııuatioıı yatırım harcamalarımız süratle azalmış son yıllarda 45-50 milyon dolar seviyesinde kalmıştır. 2000 yılında Ortaklığımız'ın yatırım ödeneği 40 milyon $ olarak gerçekleşmiştir. Toplam yatırım içinde arama yatırımlarına %70 pay verilmiş olup, 28 milyon $ olarak gerçekleşmiştir Trakya'da özellikle son bir yıl içinde gerçekleştirilen doğal gaz keşifleri geleceğe daha ümitli olarak bakmamıza neden olmaktadır. 4 kuyunun üretime girmesi ile yıllık 25 milyon ABD $ gelir elde edilecektir. Ayrıca, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Yalankoz kuyusunda Perenco ile ortak (%50 hisse) 1 petrol keşfi gerçekleştirilmiştir. TPAO yıl içinde açılan 18 arama kuyusunda 1 petrol, 2 doğal gaz sahası keşfi gerçekleştirilerek, %1 O olan dünya başarı ortalamasının %17 ile üzerine çıkılmıştır. TPAO'nun Yurtiçi Ortak Arama Faaliyetleri Ortaklığımız, yabancı tüm şirketlerle yapılacak ortaklıklarla ülkemizin hidrokarbon potansiyelinin ortaya çıkarılması yönünde yatırımlarına öncelik etmektedir. Kara alanlarında; Güneydoğu Anadolu Bölgesinde; N.V. TURKSE PERENCO (FRANSA) ve CHEVRON (ABD), ARCO (ABD) Trakya Bölgesinde; AMITY OIL (AVUSTRALYA), Ege ve Akdeniz Bölgesinde; NORSK-HYDRO (NORVEÇ), firmaları ile ortak arama çalışmalarını, Deniz alanlarında ise; Karadeniz Bölgesinde; BP (INGİLTERE) Mersin ve İskenderun Körfezinde; ELPASO (ABD) Antalya Körfezinde; PETROM (ROMANYA) firmaları ile off-shore faaliyetlerini ortaklaşa yürütmektedir. Mersin-İskenderun Körfezi Petrol- Gaz Arama Projesi Mersin - İskenderun Körfezleri deniz aramaları yönünden önemli potansiyele sahiptir. İskenderun Körfezi'nde önceleri SalenTaurus ile sondajlı çalışmalar başlatılmış, 80'1i yılların sonunda açılan 2 kuyuda ticari olmayan petrol bulgusuna rastlanmıştır. Söz konusu deniz alanları ile ilgili olarak 19 Temmuz 2000 tarihinde EL PASO (ABD) ile bir ortaklık anlaşması imzalanmıştır. Ülkelerarası barışın korunmasındaki en etkili yollardan biri, işbirliğinin tesisi ve bu işbirliğinin sürekli olmasının sağlanmasıdır. Bugün Hazar Bölgesi'nde de işbirliği ortamının oluşturulmasına araç olacak en önemli alanlardan biri enerji ve enerjinin içinde çok büyük paya sahip olan petrol ve doğalgazdır. Geçtiğimiz yüzyılın son 10 yılında; Orta Asya Türk Cumhuriyetleri'nde meydana gelen yapısal değişiklikler ve dünyanın en büyük petrol ve doğalgaz rezervlerinin keşfi, bölge ülkelerini üretim ve pazarlama politikalarının oluşturulmasında birlikte hareket etmeye zorunlu kılmıştır. Hazar Denizi hidrokarbon rezervlerine yönelen dünya petrol şirketlerinin arasında, TPAO da yeralmıştır. TPAO için tek amaç sadece rezervlerden pay almak değil, tarih ve kültür bağlarımız olan Türk Cumhuriyetlerinde yatırım yaparak ekonomik ve sosyal kalkınmalarına da destek olmaktır. TPAO Azerbaycan'da 4 büyük ..iJ ECOGENERATION WORLO projede hisse sahibidir. Bunlar; Mega Proje olarak da adlandırılan ACG Projesinde %6.75, 1999 yılında doğal gaz keşfi yapılan Şah Deniz Projesinde %9, henüz arama döneminde olan Kurdaşi Projesinde %5 ve yine arama döneminde olan Alov Projesinde ise %10'dur. Ülkemizde doğalgaz ithalatı yıldan yıla artmaktadır. 2020 yılında doğal gaz talebinin 2000 yılına göre 5 kat artması beklenmekte. 16 milyar m3'den, 83 milyar m3 seviyesine ulaşacağı tahmin edilmektedir. Bu da gösteriyor ki önümüzdeki 10'ar yıllık dönemlerde doğalgaz ithalatı artacaktır. Bu nedenle şimdiden ilgili tüm alt yapının hazırlıklarının yapılması gerekmektedir. Türkiye'nin 2000 yılı doğalgaz arzının %4 'ü ortaklığımız tarafından karşılanmaktadır. Grafikten de görüldüğü gibi yaz aylarında endüstri ve santrallerde doğalgaz tüketimi en üst seviyelere ulaşmaktadır. • Şah Denizi'nde hissemiz %9'dur. • Gaz Keşfi Haziran 1999'dur. • Üretim potansiyeli yıllık 16 milyar m3'dür. • 12 Mart 2001 de Doğal Gaz alım-satım anlaşması (SOCAR-BOTAŞ) imzalandı. • 15 yıl süreli, ilk gaz 2004 yılında gelecek ve yılda 6.6 m3 tutarındadır. • Azerbaycan-Gürcistan üzerinden Türkiye sınırına 670 km yeni hatla gelecektir. • TPAO, Şah Deniz Projesi ile hem üretici, hem taşıyıcı, hem de satıcı konumundadır. Konutlarda ise tam tersi olmakta ve yaz aylarında daha az tüketim gerçekleşmektedir. Doğal gazın giderek artan önemi daha öncede vurgulanmıştır. Yoğun talebin sürekli olarak karşılanmasına yönelik olarak gazın ithali, dağıtımı, depolanması konularının önemi artmıştır. Depolamaya uygun koşulları taşıdığı belirlenen K. Marmara gaz sahasının üretim yanında azalan rezervuarının bu amaçla kullanılmasına karar verilmiştir. K. Marmara sahası 1988 yılında keşfedilmiş ve 1997 yılında üretime geçmiştir. Halen 5 kuyudan günde 530 bin m3 doğal gaz üretimi yapılmaktadır. Değirmenköy sahası ise 1994 yılında keşfedilmiş ve 1995 yılında üretime geçmiştir. 21 Temmuz 1999 tarihinde TPAO ile BOTAŞ arasında "Doğal Gaz Depolama ve Yeniden Üretim Hizmetleri Anlaşması" imzalanmıştır. Bu anlaşmaya göre Kuzey Marmara ve Değirmenköy Doğal Gaz sahaları, gerekli projeler kapsamında yeraltı gaz deposu olarak TPAO tarafından geliştirilip işletilecektir. Toplam 1.6 milyar m3 gaz depolama kapasitesi yaratılacaktır. Böylece TPAO Türkiye'nin biri denizde diğeri karada olmak üzere ilk yeraltı gaz depolama projelerini (K. Marmara ve Değirmenköy) gerçekleştirecektir. Uluslararası çeşitli projelerde yer alan TPAO çevre, iş güvenliği ve işçi sağlığı kapsamında geniş bir tecrübe edinmiştir. Bu deneyimler sonucu TPAO Çevre Bakanlığı'ndan ÇED ve ÇED Ön Araştırma Raporu hazırlama yetkisi veren "A sınıfı Yeterlik Belgesi" almıştır. TPAO Çevre, iş güvenliği ve işçi sağlığı kapsamında çalışmalarını uluslararası standartta sürdürmeye devam edecektir.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=