Enerji Kalitesinin iyi leştirilmesinde Kojenerasyon Katkısı Elektrik enerji sisteminde, kısadevreler, ani yük değişimleri ve lineer olmayan yükler enerji kalitesi problemine yol açar. Bu durum şebekeden direkt beslenen tesisleri olumsuz etkiler. Burada İstanbul Topkapı bölgesinde kayıt edilen şebeke olayları ve kojenerasyon santralinin bu şebeke olaylarına karşı davranışı, yapılan ölçümlerle Levent KILIÇ lkilic@sisecam.com Ayşen BASA ARSOY aba@kou.edu.tr G ünümüzde endüstriyel ve ticari etkinliklerin sağlıklı olarak yürütülmesinde kaliteli enerji temini büyük bir önem taşımaktadır. Artan enerji talepleri, elektrik üretim kaynakları (kömür, doğalgaz, su, nükleer vb.) en uygun şekilde seçilerek, güvenli ve kaliteli bir şekilde sağlanmalıdır. Arıza ya da ani yük değişimlerinden kaynaklanan kesintiler, gerilim çökmesi, gerilim yükselmesi ya da frekans değişimleri, elektrik şebekelerinde rastlanabilecek şebeke olaylarıdır[ 1 ]. Tüketici ya da bir endüstri tesisinin bu kesinti ya da bozulumlardan en az zarar görebilmesi için gerekli önlemler alınmalıdır. Bu önlemlerden biri de tesisin, kendine ait elektrik üretim birimini kurmasıdır. Küçük güçlü, orta gerilim ya da düşük gerilim dağıtım sistemine bağlanabilen, farklı birincil kaynaklarla elektrik üretimi giderek yaygınlaşmaktadır. Bu tip enerji kaynaklarının kullanımı ve tüketicinin enerji kaincelenmiştir. litesinden etkilenmeleri kaynak [2]'de incelenmiştir. Bu tarz üretim çerçevesinde değerlendirilebilecek yerel elektrik üretimi ile ısı üretiminin birleştirildiği kojenerasyon (bileşik güç-ısı) santralleri ile endüstriyel tesislerin bu tip şebeke olaylarından etkilenmeleri en aza indirilebilir. Kojenerasyon santralleri sayesinde; t Şebeke kayıpları ve gerilim düşümleri azalır, t Şebekede yük aktarımı, manevra kolaylığı ve aciliyeti sağlanabilir, t Fabrikalarda şebeke olaylarından etkilenmeler azalır, t Elektrik, buhar, sıcak, soğuk su kullanılarak tüm tesis verimliliği artar, t Enerji maliyetleri düşer ve verimlilik artar. Ülkemizde, kurulumu 1 995 yılından sonra sayıları hızla artan, güçleri I MW ile 1 88,5 MW arası değişen 200 civarında kojenerasyon santrali bulunmaktadır. Bunlardan biri de 1 2,2 MW kurulu gücüne sahip Camiş Elektrik Üretim A.Ş.'nin Topkapı'da bulunan kojenerasyon santralidir. Topkapı bölgesi elektrik şebekesi burada örnek bir bölge alınarak, o bölgede yaşanan şebeke olaylarının istatistiği verilmiştir. Şebeke ile paralel çalışan kojenerasyon santralinin, bu şebeke olayları karşısında Şişecam üretim tesisini ne kadar koruyup koruyamadığı alınan ölçümlerle incelenmiştir. Şebeke Olayları, Topkapı Bölgesi Örneği ve Alınan Ölçümler Elektrik enerji sisteminde oluşan kesintiler ve bozulmalar (gerilim düşmesi, gerilim yükselmesi frekans düşmesi, ani yük değişimi vb.) bu sistemden beslenen tesisleri olumsuz etkilemektedir. Bu etkiler üretim kaybı, ekipman arızası, ilave yatırım ihtiyacı, işçilik kaybı ve prestij kaybı olarak sıralanabilir. Enerji kalitesine yol açan.problemler o 1 ENERJi DONYASI MAYIS 2007 ♦ -4-6-----ı-:::.:..:.::.:..:.:=:==:==:::::=:::::::::':=::==-=========== il "Enerjide Sü rdürülebilir1ik ve Küreselleşme: Veirmlilik, Emisyonla r, YeniPiyasaOluşumlan"
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=