48 bölgedeki yükün karakteristiğine ve kablo hasarlamalarından kaynaklandığı düşürülebilmiş ve bunun üzerindeki şebeke değerleri kaliteli sayılmıştır. şebekenin ne kadar güçlü olup olmadı- görülmektedir. ğına bağlı olarak farklılıklar göstermektedir. Burada bu olayları tanıtmak için İstanbul Topkapı bölgesi örnek olarak alınmıştır. Tek hat şeması üzerinde BAC 904 hücresinden son altı yılda şebeke izleme rölesi (MRN2) tarafından kayıt edilen değerler, Tablo l 'de verilmiştir. Bu değerlere bakıldığında şebekenin maruz kaldığı bozunumlar kesinti sayısından genel olarak daha yüksek çıktığı gözlemlenmiştir. Bu bozulumları algılayan rölenin ayar karakteristik değerleri Tablo 2'de gösterilmiştir. Kesinti ve bozulmaların nedenleri incelendiğinde; ağırlıklı olarak atmosferik olaylardan, faz toprak kısa devrelerinden, bölgedeki sanayinin ekipman arızalarından (kesici, geçit izolatörü, akım trafosu kablo ... patlamalarından), yükTablo 1: Yıllara Göre Şebeke Olayı Sayısı Kesinti Bozulma Toplam 2001 49 119 168 2002 79 62 141 2003 38 94 132 2004 40 83 123 2005 38 32 70 2006 44 92 136 Tablo 2: Şebeke İzleme Rölesi Ayar Değeri İşlev Birim Ayarlar Süresi (s) U< V 0,75* UN 0,04 U<< V 0,70* UN 0,04 U> V 1,10* UN 0,1 f1 Hz 0,98* fN 0,1 f2 Hz 0,97* fN 0,1 df Hz/s 10 periyodu:2 Tablo 3: Şebeke Olaylarının Sınıflandınlması U<< f<< U>> f>> df 2005 34 4 o 1 31 2006 41 4 o o 91 Tablo l 'de verilen toplam şebeke olaylarının sınıflandırılması Tablo 3'te yapılmıştır. Genel anlamdaki sıkıntıların çok düşük gerilim (0,70 *UN ) ve frekans gradyeninden kaynaklandığı görülmektedir. Gerilim düşmesine genellikle kısadevreler neden olmakta ve bölgedeki şebekenin etkin topraklanmış olmasından dolayı da genellikle tek fazda görülmektedir. Her ne kadar kaliteli enerji sağlanmasında gelişmeler olsa da, bu kadar kesintili (güvenilir olmayan)ve kalitesiz enerji ile sanayicinin savaşması nasıl olacaktır? Şişecam Topkapı Bölge Santralı işletmede olduğu Haziran 1998 ve Haziran 2006 tarihleri arasında, şişe üretim tesislerinin şebeke olaylarından zarargörmesini en aza indirmeyi başarmıştır. Kojenerasyon Santralinin Kesinti ve Bozulmalara Karşı Etkisi Kojenerasyon santraller enerji alışverişi yapabilmek için enterkonnekte şebeke ile paralel çalışmak zorundadırlar. Paralel çalışma modunda, santral tamamen şebekenin etkisi altında bulunmaktadır. Bu tür durumda; elektriğin sürekliliği, Burada, kalitesi, frekansının düzgün olması, vb. fN = Anmafrekansı (Hz) gibi parametreler, tamamen, şebeke taTA = Generatörlerin (Şebeke) eylem- rafından kontrol edilmektedir. Elektrik sizlik zaman sabiti santralinin gücü sistem gücüne ne kadar ı'.iP= Güç Değişimi (p.u.) yakınsa, etkilenmeler o kadar az olmaktadır. Şebekeden herhangi bir arıza neFrekans gradyeni aşağıda görülen eşitlikte gösterildiği gibi şebekedeki aşırı yük değişimlerinden meydana gelmektedir[3]. Şebeke olayları incelendiğinde kesintilerin belli bir sayıda seyrettiği, frekans oynamalarına bağlı açmaların ise giderek arttığı görülmektedir. Bu, sistemin mevcut yükü karşılamakta zorlandığı anlamına gelmektedir. Tablo 3 gösterideniyle ayrılma durumunda çalışmaya, ada modunda çalışma denmektedir. Ada modunda çalışma, sistemden ayrı, tesis işletme şartları ile çalışma durumudur. Bu modda çalışmada şebeke olaylarından etkilenme olmayacaktır. Fakat tesis içerisinde herhangi bir arıza oluştuğunda şebeke desteği olmayacağından üretim duracaktır. Ayrıca, şebeke ile enerji alışverişi sözkonusu olmayacaktır. sek gerilim iş kazalarından, büyük yük- yor ki; düşük gerilimden dolayı, 2006 Şebeke ile paralel ya da gerektiğinde ada lerin sisteme girip çıkmasından, altyapı yılında 41 açma olmuştur. Burada, röle modunda çalışma, tamamen üretim duçalışmaları nedeniyle kazılan yollarda ayarları proses gereği, %70' ine kadar rumu, mevsim şartları, arıza gibi durum1 ENERJi OÜNYASI MAYIS 2007 ♦ -,.En-er-jid-e-S□.., rd -u..r-u··ı-ebi-lir-tik-v_eK_ürıı--se-lleş.--me:...,,V_eri_ml-ili-k,-Em..- i-sy_on_lar,-Y...,, e-ni -Pi-yas-a-01.... uş-u-ml-an'"
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=