ve bu teknolojiklerin üstünlüğü her geçen gün artmaktadır. Gazlaştırma teknolojisindeki gelişmeler geleceğin enerjisi olarak tanımlanan hidrojen ve yakıt pillerinin ticarileşmesinde ve hızlı bir şekilde kullanıma girmesinde çok önemli rol alacağını göstermektedir. Şekil- 1 'de kömür gazlaştırmada IGGC uygulamaları verilmiştir. Gazlaştırma Teknolojisindeki Gelişmeler ve Türkiye Açısından Önemi 1 995 yılından itibaren dünyanın pek çok ülkesinde yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanan Gazlaştırma Teknolojisi bugün en hızlı gelişen enerji teknolojilerinden birisi haline gelmiştir. 28 ülkede 1 1 7 ticari ölçekte çalıştırılan gazlaştırma tesislerindeki gazlaştırıcı sayısı 385 adettir. Toplam kurulu gücü 45000 MW olan bu gazlaştırıcı tesislerinde gazlaştırılan kömür, petrol koku, biyokütle ve atıkların yüzdesi sırasıyla %49, %36 ve I S'dir. Bu tesislerden elde edilen gaz ürünlerin %-27'si elektrik üretiminde %37'si kimyasalların üretiminde, %36'sı ise sıvı ve gaz yakıt olarak kullanılmaktadır 4,7 . Çeşitli ülkelerde IGCC teknolojisi kullanılarak kurulan lisanslı yüksek kapasiteli tesis örnekleri şöyle sıralanabilir: Api Energia IGCC İtalya (265 MW), Sarlux IGCC Sardunya, İtalya (545 MW), Piesma IGCC İspanya (800 MW), IGCC Normandiya Fransa (300 MW), IGCC Hatfield İngiltere (300 MW), IGCC Almanya (600 MW). Son on yıl içerisinde Çin Halk Cumhuriyetinde devreye giren Gazlaştırma Tesislerinin sayısı 30 kadardır ve bu tesislerin büyük çoğunluğu 2000 ton/gün kömür işleme kapasitesinde olup genellikle kimyasal madde üretimi için kurulmuştur [4,6,7,9]. Petrol fiyatlarının sürekli tırmanışta oluşu, doğal gaz fiyatlarının son iki yılda %95 artması ve enerji arz güvenliği tehKÖMÜR GAZLAŞTIRMA PROSESİ Kömür H,0 Kül Qtı_ Düş sıc. Gaz soğutma iftRx +H20;:::! O2+H, Asit gaz '!i:!!.!.S!. 8 J ıç.tiı ıoJ Kükürt Ayırıcı Çlaus/S� Kinyasal madde Kükürt H, COIH, �Yırma.. � Kimyasallar ..... Asetik� Asetik As i t, Metil Asetat, Metanol, .Amonyak Şekil 1. Entegre Gazlaştırma Kombine Çevrim (IGCC) Teknolojisi [7]. likesi nedenleriyle ülkemiz artan enerji ihtiyacının karşılanmasında, yerli linyit ve kömürlerimizin kullanımının önemi bir kez daha ortaya çıkmıştır. Ülkemizin bugün belirlenmiş toplam linyit rezervi 76 milyar ton iken, çıkartılmaya hazır rezervi 8.5 milyar ton olup, bunun yaklaşık %79 1u görünür, % l 5'i muhtemel, %6'sı mümkün rezerv sınıfı ile ifade edilebilir. Kullanılabilir linyit rezervi 8.5 milyar ton olarak tespit edildiğinden gazlaştırmayoluyla enerji ve kimyasal madde üretimi için uygundur. Mevcut linyit rezervlerinin ısıl değerleri 1 100-4500 kcal/kg olup nem içerikleri yüksektir. 100-500 MWe enerji üretim tesisleri için gerekli olan basınçlı gazlaştırıcılarda kullanılacak su buharı linyitlerin nem içeriklerinden gelmektedir. Bugünkü doğal gaz fiyatları ile bu projeksiyonun gerçekleşmesi söz konusu değildir. Ayrıca ülkemiz her yıl 35 milyar dolar civarındaki döviz rezervini metanol ve amonyak gibi temel kimyasal maddelerin ithalatına harcamaktadır. Diğer yandan gerek kimyasal madde üretimi gerekse elektrik üretimi için gerekli olan linyit kaynakları içerik ve miktar olarak ülkemizde büyük zenginlikle mevcuttur. Ülkemiz linyit kaynakları kullanılarak gazlaştırma reaksiyonları ile yüksek basınçta oksijen ve buharla üretilen sentetik gaz ile uygun reaksiyonlar çerçevesinde metanol, amonyak, nafta, dizel yakıtı ve kimya endüstrisinin temel hammaddelerini üretmek mümkündür ve bu teknolojilerin üstünlüğü her geçen gün artmaktadır. Ülkemizdeki linyitlerin kükürt miktarınınyüksek oluşundan dolayı, herhangi bir işleme tabı tutuImadan yakılarak değerlendirilmeleri büyük hava ♦ ENERJi DÜNYASI M� "Enerjide Sü rdürülebili rlikve Küreselleşme: Verimlilik, Emisyonla r, Yeni Piyasa Oluşum al n" ======�=====.....cC.....::.:.:.::.:..:.:.'.._;;;;_::..:.:::::__::,,,�;,:,.,,..;,:,J_ S_7_
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=