Azaltımda Liderliği, Gelişmiş Ülkelerin Yürütmesi Gerekiyor IPCC 4. Değerlendirme Raporu'nun Mayıs 2007'de yayımlanan 'İ klim değişikliğinin azaltılması' bölümünün nihai değerlendirmesi, eğer ki; dünya mevcut politika ve önlemlerle devam ederse, 2030'dan önce toplam emisyonların 2000 yılı değerinin %85-90 üzerinde olacağını ortaya koyuyor. Bu durumda, Kyoto sonrası dönemin şekillendirilmesinde yükümlülükler açısından daha ağır bir protokolün oluşturulması kaçınılmaz görünüyor. Rapor, seragazı emisyonlarının azaltılması için enerji arzında değişiklikler, enerji verimliliğine ve temiz yakıtlarageçiş, yenilenebilir ve nükleer teknolojilerin daha fazla kullanılması ile karbon yakalama ve depolama yöntemlerine başvurulmasını tavsiye ediyor. Son bölümün öncesinde, Şubat ve Mart aylarında yayımlanan bölümlerde ise 2 1 . yüzyılda 2 - 4.5°C'lik artış gözleneceğinden, en iyi tahminin ise 30°C'deyoğunlaştığından bahsedilmişti. İlgili bölüm raporlarına göre 1 ,5 - 2,5 °Clik artışın bugün nesli tehlike altında olan hayvan ve bitkilerin oranını %30 arttıracağı, 30 °C'iik artışın ise ekosistem servisleri ve su kaynakları üzerinde büyük etki yaratacağı bildirilmişti. Rapor söz konusu azaltımda liderliği, gelişmiş ülkel_erin yürütmesi gerektiğini bildiriyor. (IPCC, 2007). Türkiye BM-İDÇS'ye katılan son ülke olarak, bu momentumdaki yerini geç de olsa almaya başlamış, Kyoto Protokolü'ne taraf olmadığı, diğer bir deyimle hiçbir mali mekanizmadan yararlanamadığı halde, üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmiş bulunuyor. Türkiye bu alandaki çalışmalarına devam etmekle beraber, tedbirlerin öncelikle ve acilen gelişmiş ülkelerde uygulanması beklentisindedir. 1 ENVIRONMENTAL TECHNOLOGIES / Article Kyoto Protokolü ve Enerji Emisyonların %80'inden fazlasının fosil yakıtların kullanılmasıyla açığa çıkması, enerji sektörü ile ilgili hususlara protokolde ve eklerinde önemli oranda yer verilmesine sebep oldu. Bu çerçevede, protokolde yer alan ilgili maddeler aşağıdaki şekilde özetlenebilir. 2. Madde Taraflar, sürdürülebilir kalkınmayı desteklemek amacıyla, 3. maddedeki sayısallaştırı im ış salım sınırlandırması ve azaltım yükümlülüklerinin yerine getirilmesi için şunları yapacaktır: (a) Ulusal koşullarla uyumlu olarak, aşağıdaki politika ve önlemleri yürütecek ve diğerlerini özenle hazırlayacaktır: (i) Ulusal ekonominin ilgili sektörlerinde enerji verimliliğinin artırılması; (ii) İlgili uluslararası çevre anlaşmalarındaki yükümlülükleri dikkate alarak, Montreal Protokolü'nce denetlenmeyen sera gazlarının yutakları ve haznelerinin artırılması ve korunması, sürdürülebilir orman yönetimi uygulamaları, ağaçlandırma ve yeniden ormanlaştırma çalışmalarının desteklenmesi; (Dolaylı ilgi: enerji ormancılığı, biyokütle) (iii) İ klim değişikliği değerlendirmeleri ışığında, sürdürülebilir tarım yöntemlerinin desteklenmesi; (Dolaylı ilgi: enerji tarımı, biyokütle, biyodizel, biyobenzin) (iv) Yeni ve yenilenebilir enerji kaynakları, karbondioksiti gideren teknolojiler ile çevre dostu ileri ve yenilikçi teknolojilerin desteklenmesi, geliştirilmesi ve kullanımının artırılması ile ilgili araştırma yapılması; (v) Sera gazı salımlarına neden olan tüm sektörlerde, sözleşmenin amacına ve piyasa araçlarının uygulanmasına aykırı tüm piyasa uyumsuzlukları, mali teşvikler, vergi ve gümrük istisnalarını kademeli olarak azaltma ya da sona erdirme; (viii) Hem atık yönetiminde geri kazanım ve kullanım, hem de enerji üretimi, nakli ve dağıtımı yoluyla metan salımının sınırlandırılması ya da azaltılması. 1 0. Madde: (b) İklim değişikliğini azaltıcı önlemleri ve iklim değişikliğine yeterince uyum sağlayıcı önlemleri içeren ulusal ve uygun olan yerde bölgesel programlar yapmak, yürütmek, yayımlamak ve düzenli olarak güncellemek; (ı) Bu programlar, enerji, ulaşım ve sanayi sektörlerine yönelik, ek olarak tarım, ormancılık ve atık yönetimi sektörleri ile de ilgili olacaktır. Ayrıca arazi planlamasının iyileştirilmesine yönelik uyum teknolojileri ve yöntemler, iklim değişikliğine olan uyumu artıracaktır. İ klim değişikliği çerçevesinde, fosil yakıtların en çok kullanıldığı enerji ve ulaştırma sektörleri önlemlerin büyük çoğunluğunun alınması gereken birinci derecede sorumlu sektörlerdir. Dünya ülkeleri BM-İ DÇS çatısı altında örgütlenerek küresel ısınmaya sebep olan gazların atmosfere salımının azaltılması için 90'1ı yıllardan bugüne kadar birçok çalışma yaptıysa da geleceğe yönelik hesaplamalar dünya emisyonlarının 2030 yılında 1 990 yılı seviyesinin iki katına çıkacağını göstermektedir (EIA Energy Outlook, 2006). l 990yılından bugüne kadar, sera gazı emisyonlarının azaltılmasına katkı sağlayacak yöntemler BM-İDÇS çalışmaları kapsamında sözleşme taraflarınca oluşturulmakta ve duyurulmaktadır. Ancak emisyonların artış hızını yavaşlatacak veya engelleyecek anlamlı ve uygulanabilir tek bir çözüm yolu bulunmamaktadır. Sorun birçok alanda önlem almayı geENERJi DÜNYASI HAZiRAN 2007 73
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=