9177 8890 7 64 - Grafik 13: Temiz Kalkınma Düzeneği Projeleri Temiz Kalkınma Düzeneği çerçevesinde 2005 yılından itibaren toplam 1783 adet, 26.376 MW kurulu gücüne ulaşan projelerin büyük çoğunluğu Çin ve Hindistan'da yapılıyor (Grafik 13). Hidroelektrik santraller, rüzgar ve biyokücle en çok proje yapılan alanlar oldu. Sonuç ve Değerlendirme BM-İDÇS ve K.yoto Protokolü'nce önerilen önlemler, ülkelerin aynı zamanda sürdürülebilir kalkınmalarına hizmet eden araçlar olarak dünyada kabul görmüş bulunuyor. Kyoto Protokolü'nü imzalama aşamasına gelmeden önce, BM İDÇS'ye Türkiye'nin taraf olmasına ilişkin karar doğrultusunda başta enerji sektörü olmak üzere, tüm sektörler "Türkiye'nin özgün koşullarının" neler olacağını ortaya koymak zorundadır. Ancak, Türkiye'nin bu alanda orta ve uzun vadeli politika oluşturacak yeterli verıye ihtiyacı vardır. Türkiye gibi kalk111makta olan ülkelerde, küresel iklim değişikliği problemiyle mücadelede en etkili ve en ekonomik araç enerji verimliliğinin arttırılması, enerji 66 ENERJi DÜNYASI TEMMUZ 2007 4500 4000 3500 2832 3CXX) 2500 2CXXJ 1500 4149 798 300 178 • 173 70 21 20 20 --.., ,.... .., ,,,ı:::r � yoğunluğunun azaltılı11ası ve enerji tasarrufudur. Kyoto mekanizmaları, özellikle yenilenebilir enerji kaynakları ve verimlilik projeleri için önemli oranda yaurım hacmi yaratıyor. Bu konuda büyük potansiyele sahip ülkemiz için söz konusu mekanizmaların önemli bir kaynak, istihdam ve teknoloji seçeneği olarak değerlendirilmesi hususunda proaktif bir bakış açısıyla hareket edilmelidir. Hızla büyüyen enerji sektöründe, küresel ıs111ma ile mücadelede öne çıkan hidroelektrik, rüzgar ve güneş enerjilerine yönelik kullanılan ekipmanın üretilmesi için ülkemizde enerji endüstrisinin kurulması ve geliştirilmesi, bu amaca hizmet edecek uygun ortamların yaratılması gerekiyor. Böylece enerji ekipmanında dışa bağımlılık azaltılacak ve istihdam yara ula bilecektir. Ülkemiz için en önemli sorunlardan birisi 2006 yılında %71 seviyesine ulaşan enerjide dışa bağımlılığımız olarak görülüyor ve bu durum enerji arz güvenliğimizde tehdit oluşturuyor. Bu kapsamda yerli enerji üretimi, politikalarımızın en önemli maddesidir. İDÇS ve Kyoto Protokolü enerji arz güvenlibti.ne de hizmet eden, ülkelerin yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını ve enerji verimliliğini destekleyen bir yapıdadır. Bu yapı aynı zamanda sözleşme ve protokolün gereklerini yerine getiren ülkelerin dışa bağımlılıklarını azaltıyor. Dünya'da emisyon azaltımına yöneW, çeşitli çalışmalar ve uygulamalar yapılsa da, ileri sürülen politikalar mevcut enerji dengelerinde fosil yakıtların önemini azaltmaktan oldukça uzak kalıyor. Yenilenebilir enerji ve yüksek verimlilikli alternatif çözümlerin çoğu halen maliyet etkin değildir (IEA, 2005). Bu durumu tersine çevirecek teknolojik kırılmalara, bu doğrultuda yoğun AR-GE çalışmalarına ve teknoloji transferlerine, en önemlisi bu konuda kararlılığa ihtiyaç duyuluyor. *Hayati Çetin, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Proje Uygulama Daire Başkaıu Kaynaklar: 11] r;ncrji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, http:/ /www.enerji .gov.tr 12] Birleşmiş i\lillerler iklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi, http:// www.unfccc.inr 131 Kvoto Protokolü, lıttp:// www.unfccc.iııt 141 lPCC, 4th ı\sscssment Repon: Climacc Change ı\[irigation, 2007, hrrp:/ /www.ipcc.ch/SPı\'l040507.pc1f 151 US Encrgy lnfoı:nıarion ı\clminisrration, http://www.cloe.gov 16J lntcrnacional Encrgy Agency, Fncrgy Policy 2005, hrtp:// ,vw,v. i e a. org iTi PoinrCarbon, http:// www . poin tca rbon.coııı 181 TÜl3iTı\K, http:// www.tubitak.gov.tr ■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=