Elbistan'dadır. A ve B grubu olarak her biti yaklaşık 1400 iYIWe kapasiteli çok büyük kapasiteli termik santraller kurulmuştur. A santrali, projelendirme kapasitesinde çalışamamıştu:. Dünya Bankası raporlarına göre, ancak yaklaşık 500 MWe civarında devamlı azami yükte üretim yapabilmiştir çünkü yanma sistemi yanlıştır. Bu kömür pulverize kömür sistemiyle yanmaz, yanmıyor. 'Indirect fıring' (dolaylı yakma) sistemi denen yöntem uymadı. Dünyada çok az örneği var. Piyasada mevcut termik santral yazılımlarına bu kömür analizlerini girin, pulverize kömür kullanımı konusunda uyarı ınesajı alırsınız. Yazılımlar ayrı kurutma yolu ile ısıl değer yükseltilmesini veya CFB / IGCC uygulamalarının daha uygun olacağı uyarılarını verirler. CFB veya IGCC Intergrated uygulanmalı diyorlar. 20 yıl önce pulverize yakma sisteminden başka çözüm yoktu. Şimdi başka iki denenmiş çözüm ortaya çıktı. Mevcut pulverize kömür sistemiyle devamlı çalışabilmesi için kömür kalitesi yükseltilmeli; temizlenmeli, ayıklanmalı, nem oranı azaltılmalı. Bunlar yapılabilir. Afşin-Elbistan da hemen hemen aynı yanma sistemiyle B santrali kuruldu. İnşaat geçen sene bitti. İki yıllık deneme çalışması yapıyor. Deneme çalışması dönemi kesintili devam ediyor çünkü santrale kömür verilemiyor. K.ömür verilemeyen bir santral yapıldı. edilecek. İstanbul'da Olimpiyat Stadyumu yaparsınız, ancak oraya ulaşmak için yol yapmazsııuz. Olay aynen böyle. J<(ömür taşıma hatlarını yaparsanız, santrale kömür getirseniz bile santralin uzun dönem kesintisiz çalışması yine şüpheli. Neden? Çünkü AfşinElbistan kömür santralimizde Tüvenan topraktan olduğu gibi kazılıp çıkarılan kömür tüm taştoprak-yanmaz maddeler ile beraber santrale gönderiliyor. Tüvenan kömürde yanma öncesi bir ön ayrım yok. Kömür havzalarında öncelikle kömürün temizlenmesi-ayıklanınasızenginleştirilmesi gerekir. Buna akademik literatürde 'selective mining' (seçici madencilik) deniyor. İnternette arayınız, önünüze sayısız doküman gelir. Afşin A santral grubu işletmesinde plansız/acil devreden 1995'ten 1999'a kadar kayıtlarda 300'ün üzerindedir. 2000-2003 yılları arasında inişli· çıkışlı bir seyir izliyor; 2003 değeri, 220. 2004 ve sonrası bilgiler ise henüz kamuoyu ile paylaşılmadı. Afşin-Elbistan A santrali, tesis işletmecilerinin fedakar çalışmalarıyla devrededir. Plansız devre dışı alına ortalaması diğer ülkelerde yılda en fazla tek basamaklı rakanılardadır. Ayrıca yüzde 55 ve üzeri nem içeren düşük kalorili linyitler için önerilen akışkan yatak yakma teknolojisinin, külün kimyasal içeriği nedeniyle işletmecileri zorlayacağı göz önünde bulundurulmalıdır. Kolay çözüm yok; uzun, ciddi, bilimsel Afşin-Elbistan'da yapılacak iki yeni termik santral ihalesine katılıyor. Biz meydanı boş bırakınca, dünyanın aç şirketleri olaya katıldı. Toplamda 5 milyar dolarlık bit yatııiınla gerçekleştirilecek Elektrik Üretimi A.Ş., Afşin bölge_sindeki A ve B termik santrallerinden sonra iki yeni santralin kurulması için bir süre önce füale ilanına çıktı. Santraller, en az 1200 MW kurulu gücünde olacak ve mevcut A ve B santralleriyle bitlikte bu bölgede yılda 30 milyar kWh elektrik üretilebilecek. 30 yıllık işletme süresince C ve D santralleri için toplam 400 milyon ton kömür tüketilecek. Her iki santralin inşaatında toplam 15 bin kişinin çalışması, işletmesinde ise 8500 kişinin istihdam edilmesi planlanıyor. Afşin bölgesinin ilk termik santrali olan Afşin-Elbistan A Termik Santrali, Dünya Bankası'ndan sağlanan 280 milyon Euro'luk kredi ile rehabilite edilecek. Şu anda iki üniteyle çalışan sanu·al böylece 4 ünite yani tam kapasiteyle çalışabilecek. Sadece füaleye çıkınaz yetmez. Bu özel yerli kömürü hangi yakma sistemiyle hangi kapasitelerde inşa edilmis santrallerde yakılacaj:;>1 hakkında da bilimsel çalışma yapmak gerekir. Bizim akademisyenlerimizin AfşinElbistan ile ilgili olarak yaptıkları cok sayıda çalışma var. Ancak bu Yabancı müteahhit memnun. araştu:ma yapmak şart. akademik çalışmalar yetmez. Santral olduğu yerde duruyor, Sorulara cevaplar bulunmalı, ortak --_-_ _-__t•,ö- mi.r -sisterı:ıryok:-Ye-ıı:i�Q,alc,=ile-__ - B- ,nmıcl_,cı,:as1n- d a1coğı:encligiI11i·z-e-- aki1 ileolaya 'uJkuJkarları'"_-_-_-__-__-_ - - -- -- santrale kömür verecek sistem inşa göre, çok sayıda yabancı şirket doğrultusunda yön verilıneli. ■ ENERJi DÜNYASI TEMMUZ 2007 71
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=