2 Sunuş ■ Enerjide Tam Yatırım Zamanı ÖzkanAĞIŞ ozkan.agis@enerko.com.tr Bu yaz sıcaklar fena bastırc:lı. Barajlar boşalc:lı. Büyük şehirlerde su sıkıntıları başlac:lı. Buna bir de elektrikte bakım gezdirmesi eklendi. Bölgesel elektrik kesintilerine yeni bir ad bulundu: "Bölgesel bakım". Bu bakımlar, isim babasının tabiriyle, bölgeden bölgeye gezdiriliyor. Beklenmedik arızalara katlanmakta çok anlayışlıyız. Ancak iki yıldan beri geleceği bilinen elektrik sıkıntılarının cezasını, buna sebep olanların değil, halkımızın ve sanayicilerimizin ödemesi beni kahrediyor. Bu sütunlarda, tehlikenin gelı11ekte olduğunu en az onlarca defa, rakamlarıyla ve nedenleriyle yazc:lık. Bazı yetkililer bu uyarıları özel sektörün abartması gibi algılac:lı. Hatta bazıları, "201O yılına kadar sıkıntı yok" gibi politik demeçler verdiler. Demeçler süredursun, elektrik ve su sıkıntıları tokat oldu, yüzümüzde patlac:lı. Bu noktaya nasıl geldik? 59. Hükümet iktidara geldiği gün sistemde yüzde 25 kapasite yedeği vardı. Buna güvenilerek ne kamu yatırım yaptı, ne de özel sektör yatırıma yönlendirilebildi. Sen, hem doğal gaza yüzde 100 zam yapacaksın, hem de elektrik fiyatını arttırmayacaksın. Bu zorlama, başta otoprodüktörler olınak üzere, özel elektrik üreticilerinin maliyetlerini ve dolayısıyla zararlarını arttırc:lı. Bir kısmı kapattı. Kalan da kendi fütiyacı kadar üretti. Bu sefer de elektrik arzı azalc:lı. Sıkıntılar başlac:lı. Bazı yetkililer, özel elektrik üretim şirketlerini şalter indirmekle suçladılar. Bu kaos içinde, geçen Ağustos ayında, ·"dengeleme ve mali uzlaştırma" uygulaması başlatıldı. Sıkışık saatlerde elektrik arzı, fütiyacı karşılamakta zorlanc:lıği için piyasada fiyatlar yükseliyor, elektrik arzının bol olduğu saatlerde (dal1a ziyade gece) fiyatlar düşüyordu. Yine de günlük ortalama fiyatları, 1EDAŞ'ın sanayiciye satış fiyatı olan 11,8 Ykr/h'Wh'un üzerindeydi. Bu duıum tüm kapasitelerin üretime geçmesini teşvik etti. Böylece sıkıntıların elektrik krizine dönüşmesi geçici bir süre önlendi. ENERJi DÜNYASI AGUSTOS 2007 DUY uygulaması bir yılını doldurdu. Bu süre içinde Türkiye'nin elektrik talebi 15 milyar bvh arttı. DUY uygulamasının başlac:lığı Ağustos 2006'da sistemin puant gücü 27.500 MW iken, 25 Temmuz 2007'de sistem puantı 30.200 MW'a, sistem marjinal fiyatı da 17,4 Ykr/h'Wh'a çıktı. Geçen Temmuz ayının SMF ortalama fiyatı ise (gece/gündüz ortalaması) 14,8 Ykr/kwh oldu. Yani elektrik fiyatı, piyasada olması gereken değeri buldu. Bu durumda Sayın Bakanımızın 4 yılc:lır zam yapmayarak sabit bıraktığı 11,8 Ykr/ l,.'Wh1un bir kıymeti kalıyor mu? Sisterride talep artışı sürüyor. Temmuz ayının artışı, geçen yılın Temmuz ayına göre yüzde 9,4 oldu. Bu arada işletmeye girecek yeni kapasite de yok. Barajlarda su seviyesi kavitasyon sınırının altında. Bu arada bir mucize olmazsa (yağmur dualarının tutması gibi!) gelecek yıl bölgesel kesintiler başlayacak. Şimdi Sayın Bakanımızın, bize göstermeyip elinde saklac:lığı kartları göstermesinin tam zamanı değil mi?! Esasında Sayın Bakanımızın gösterecek kartı yok. Kart olınac:lığına göre, elektrik yatırımı yapmanın tam zamanı. Bu gerçeği yabancı elektrik şirketleri bizden daha erken gördü ve bizim enerji şirketlerimizi satın alınaya, ya da ortak oın1aya başladılar. Doğru da yapıyorlar. Gelecek yılların en değerli üretimi elektrik. Bu değerin hiç de düşmeyeceği kanaatindeyim. Çünkü bizde elektrik fiyatları, özellikle doğalgaz zamlarından sonra, Avrupa'ya nazaran düşük kalınıştı. Elektrik gibi malımız olsun. Hem kendi ihtiyacımızı karşılar, hem de tüm komşularımıza satarız. Komşularımızın hiçbirinin fazla elektriği yok. İşte o zaman Türkiye enerji terminali olur. Hem de katma değeri yüksek bir enerji terminali. Öyle bir coğrafyadayız ki, bizi yönetenler ne kadar hata yaparlarsa yapsınlar değerimiz artıyor. Bize de, bu güzel coğrafyayı bağışlayanları minnetle anmak düşüyor. Hoşça ve dostça kalın.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=