Enerji ve Çevre Dünyası 55. Sayı (Eylül 2007)

tarafından yapılan açıklamalardan, tüketici fiyatı belirlemenin temel amacının, rekabet ile tüketiciyi koruma arasındaki dengeyi sağlamak olduğu anlaşılmaktadır. Çoğu zaman kullanılmakta olan fiyat belirleme türü -azami fiyatdüzeyini belirleme şeklindedir. Fiyat belirlemede başka hangi yöntemler kullanılır? Ne yazık ki yapılan analizler kullanılan fiyat belirleme özel yöntemlerini kapsamlı bir şekilde karşılaştırma olanağı vermiyor. Yine ele bu önemli soruya cevap bulmak için Fransa, Danimarka ve İspanya'cla 3 örnek vaka incelemesi gerçekleştirildi. Önemli farkları belirleyen başlıca gözlem sonuçları şunlardır. ■ Fransa ve İspanya'da belirlenmiş fiyatın tedarikçinin maliyetlerini karşılıyor olması prensip olarak esastır. Ancak uygulamada bu gereklilik göz önünde bulundurulmaksızın BakanlıkOar) tarafından ayarlanıyor; Danimarka'da fiyat ayarlaması, rekabetçi piyasadaki kar marjları ile aynı seviyede tutulan marjlar ile ve tavan yaparak piyasa fiyatlarıyla bağlantılı durumda. ■ Fransa ve İspanya'cla belirlenmiş fiyatlar 'her şey dahil', yani enerji fiyatı, şebeke maliyeti, pazarlama harcamaları, işletim giderleri gibi şeylerin de dahil olduğu fiyattır. Danimarka'daki ise yalnızca enerji fiyatıdır. GAZ Nf i yi ha ta i bteülki reltei cmi e s i olan ülkeler ■ Evet .o J ., ,. İsveç �,orveç 1 Finlandiya O Hayır İri J< ı:.., �·�tr �/ 3, ( Birleşik \ 'I<,ra llık ) < �- ■ Fransa ve İspanyada, belirlenmiş fiyat konuya yakın bakan ve tavsiye niteliğiyle denetimcilerce belirlenir. ■ Danimarka'da, belirleme yöntemleri yanı sıra özel kar oranlarını belirleme tavanı ela yasal enerji faaliyetleri çatısı altındaki denetimcilerce kararlaştırılır. Belirlenmiş fiyatla hizmet alan tüketicinin serbest piyasa segmentleri içerisinde payı nedir? Nihai tüketici fiyatı belirleme ve serbest piyasa unsurlarının bir arada olduğu durumlarda, genellikle tüketicilerin yalnızca küçük bir bölümü belirlenmiş fiyatlardan rekabetçi serbest piyasa fiyatlarına dönüş yaptı. I Q .• . Estonya --ya 'Lirvanya ■k P ü a l iy k p a e a s l l a ı e s r o ı lan □Be diligl mi eelmdei ş ülkeler Kıbrı0 Pazar dilimlerinin çoğuna göre, belirlenmiş fiyatta kalmayı sürdüren tüketicinin payı yüzde 80'den fazla ve birçok segmentte yüzde 100 dür. Belirleme işlemi şeffaf mıdır? Genel tabloya göre, yöntemin yasal zeminiyle alakalı olarak belirleme işlemleri, bağımsız denetçilerin rolü ve ilgili yöntemleri yayınlanıp duyurulan kapsamı arasında ciddi farklılıklar var. Bununla beraber 28 ülkenin tamamı bu sorulara cevapvermedi. Nihai tüketici fiyat belirleme yöntemi, gaz ile alakalı olarak 7 ülkenin altısında; elektrikle ile alakalı olarak ise 15 ülkenin on birinde ulusal hukukta tanımlanmıştır. Elektrik için 14 ülkenin onunda, gaz için 9 ülkenin altısında tavan ENERJi DÜNYASI EYLÜL 2007 37

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=