Enerji ve Çevre Dünyası 58. Sayı (Aralık 2007)

Ülke Üretim Sıra , 1000 Varil % 1 Amerika 220,449 63,80 2 Rusya 66,449 19,16 3 Mck-,ika 14,051 4,fJI 4 Doğ"u Hin. Şirketi 12,172 3,52 s Romanya 1 ı,ıoı 3,21 6 G,ılya 10,485 3,04 7 Hindistan 6,451 1,87 8 Japonya 1,658 0,48 9 Peru 1,189 0,40 10 Almanyoı 995 0,2'J Dünya Toplamı 345,512 100,00 Dünya Petrol Üretimi, 1911 tanesi, o yakıtın fiyatlarının yüksek seyretmesidir. Aslında fiyat artışlarının temel dinamiğini geçiş süreçleri belirlemektedir. Fiyatlar yüksek tutulmalıdır ki; "eski" yakıtın yerini alacak olan "yeni 11 yakıt feasible hale gelebilsin. Dolayısıyla geçiş dönemlerinde, fiyatların belirlenmesi konusunda arz-talep dengelerini bir kenara bırakmak, onun yerine ekonomik ve siyası mülahazaları dikkate almak gerekiyor. Biz de bir geçiş dönemini yaşamakta olduğumuzdan, global dinamikler, önümüzdeki dönemde enerji kaynaklarının fiyatlarının oldukça yüksek olacağını göstermektedir. Petrol çağına baktığımızda, petrolün zirvesi hakkında uzmanların çok değişik görüşlere sahip olduğunu görüyoruz. Petrol zirvesi için 2005 yılından 2050 yılına kadar çeşitli rakamlar telaffuz ediliyor. Bunlar içinde en makul olanı -benim de yaptığım çalışmalardan vardığım sonuca göre- petrolün zirvesine 2013 yılı civarında erişileceği yönündedir. Kömür zirvesine 1913'te ulaşıldığı hatırlanırsa, iki zirve arasında 100 yıllık bir zaman dilimi olduğu görülecektir. Kömürün Hubbert piki ile petrolün Hubbert piki arasındaki bu inanılmaz benzerlik nedeniyle, kömür çağında 1901 ile 1913 yılları arasında ne olup 38 ENERJi DÜNYASI ARALIK 2007 bittiğini çok iyi bilmemiz gerekiyor. Zira yaşadığımız günler o günlerin bir benzeri olacaktır. Bu durum elbette insanı korkutuyor; eğer 2013'ten sonraki yıllar da 19131945 arasındaki yıllara benzeyecekse, önümüzde bizi çok hoş olmayan günler bekliyor demektir. Kritik Yıl: 1901 Grafikteki 1865-1901 dönemindeki dünya kömür üretiminde ülkelerin aldığı paylara bakacak olursak; o dönemde dünya lideri olan İngiltere'nin 1865 yılı kömür üretiminde yüzde 50'den fazla paya sahip olduğunu görürüz. Fakat İngiltere bu konumunu zaman içerisinde kaybediyor; İngiltere'nin kömür üretimi lineer bir şekilde düşüyor. İngiltere'yi takip eden Almanya'da çok az bir artış var. Ama ABD, önce Almanya'yı, 1901'den sonra da İngiltere'yi geride bırakarak, kömür endüstrisinde dünya lideri konumuna geliyor. Aynı yıllarda Avrupa'da, İngiltere ile Almanya arasında büyük bir rekabet söz konusudur. Küçük beyliklerden kurulu Almanya, şansölye Otto von Bismarck'ın (1871-1890) büyük katkılarıyla 1871'de imparatorluğunu kurduktan sonra giderek güçlenmeye başlıyor. Bu tarihten önce sadece kendi ülkesiyle ilgilenen Almanya, özellikle İmparator I. Wilhelm (2.1.1871-9.3.1888) ve II. Wilhelm (15.6.1888-9.11.1918) zamanında müthiş bir atağa geçerek, 1810'dan sonra dünya coğrafyası ve tarihi ile yakından ilgilenmeye başlıyor. Daha da önemlisi, tarih ve coğrafya bilgisinin ülkelerin geleceği için çok önemli olduğunu anlıyor. Hatırlarsınız Almanya, 1810'da Berlin Üniversitesi'ni kurarak dünyada ilk defa tarih-coğrafya profesörlerini yetiştirmeye başlıyor. 1820 yılından itibaren de ilkokullarda coğrafya ve tarih derslerini zorunlu kılarak dünyada bir ilke daha imza atıyor. Bu dönemdeki ilginç bir gelişme de, Friedrich Ratzel'in (1844-1904) özellikle, Darwin'in 1859'da yayımlanan "Türlerin Kökeni" adlı eserinden etkilenerek, "der lebensraum" denilen insanın yaşam alanı konseptini geliştirerek 1 901'de jeopolitik kavramını ortaya atmış olmasıdır. Biliyorsunuz, daha sonra 1905'te İsveçli bir hukukçu olan Rudolf Kjellen (1864-1922) "Politische Geographie"yi geliştirerek, "belli coğrafyalarda hakimiyet kurma mücadelesi" olarak tanımlayabileceğimiz "Geopolitik" kavramını ortaya atıyor. Görüldüğü gibi, jeopolitiğin gelişmesinin altında yatan nedenlerden belki de en önemlisi, ülkelerin enerji kaynakları konusundaki rekabetidir. Berlin-Bağdat Demiryolu Almanya'nın Osmanlı Planı: Bağdat Demiryolu Zaman içerisinde anlaşıldı ki; Almanya'nın ne coğrafya ve tarihle yakından ilgilenmeye başlaması ne de gözünü doğuya dikmesi tesadüf eseriydi. Almanya, emperyal

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=