nelik çözümleriniz nedir sorusuna vereceğimiz en kestirme cevap işin mahiyetine ve müşterilerimizle olan ilişkilerimize bağlı olarak bir bankanın yapabileceği her şey diyebiliriz. Enerji yatırımlarının finans nında ülkemizde karşılaşı m la a n zorluklar nelerdir? Öncelikli olarak aynı anda finansman ihtiyacıyla ortaya çıkmış yatırım projelerinin çokluğu, finansman anlamında bizlerin en fazla zorlandığı konudur. Sektöre olan ilginiıJ birden artması, yaşanma ihtimali yüksek olan enerji darboğazı, sayıları bazen şaşkınlığa sebep olacak kadar çok firmanın elinde finansman bekleyen projeler ile bankaları yüz yüze getirmiştir. Enerji sektörünün bu kadar ciddi ilgi görmesi elbette sevindiricidir. Ancak; başka iş kollarında yaşanan daralmaların sebep olduğu; geleceği olan ve karlı sektör arayışı, enerji sektörüne yönelik "efsaneler"i ortaya çıkarmıştır. Çok ciddi fizibilite çalışmalarının yanında, kulaktan dolma bilgiler, kulaktan dolma yatırım maliyetleri ile finansman arayan projeler havalarda uçuşuyor. Proje kirliliği diyebileceğimiz bir süreci yaşıyoruz. Temennimiz önümüzdeki dönemde burada bir durulmanın yaşanmasıdır. İnşaat sektöründe yaşanan ciddi maliyet artışları, aynı anda gelen yoğun yatırım malı talebine üreticilerin cevap BANKASYA 48 ENERJi DÜNYASI TEMMUZ-A<,USTOS 2006 verememesinin sebep olduğu ilave zaman maliyetleri, enerji sektörüne yönelik finansmanın vadesini uzatmaktadır. Değişen iklim şartlarının sebep olduğu yenilenebilir enerji kaynaklarında yaşanan olumsuz değişiklikler de yaurımın başa baş zamanını ve finansman vade ve maliyetini artıran unsurlardır. Enerji yaurımına girecek firmaların, bu sektördeki deneyimleri, mevcut ve ilave edecekleri özkaynakları, sağlanacak finansmanın şartlarını belirlemektedir. Sektöre yatırım yapacak fi maların finansman teminind r e dikkat etmesi gereken hususlar nelerdir? En önemli husus ortaklaşa hareket edilecek bankanın bu konuda daha önce deneyiminin olup olmadığıdır. Bizde genelde anahtar teslim iş, anahtar teslim finansman yapılmadığı için zaman zaman projelerin tamamlanmasında sıkıntı yaşanabilmektedir. Diğer bir husus yatırıma destek verecek banka ile yazılı mutabakat sağlanmadan yaurım mallarına ilişkin bağlantıların kurulmaması, hin işlemleri için Kamu Otoritesinden alınan izinlerin uzun süreye yayılması, bir anlamda teminat açığına, o da bankaların yeterince hızlı hareket edememesine sebep olmaktadır. Bu konuda bir düzenleme yapılabilir. Enerji yatırımlarının finansmanı açısından ülkemizin dünyada bulunduğu noktayı değerlend rebilir misiniz? iÖzel sektörün son yıllarda enerji sektörüne duyduğu ilgi beraberinde finans sektörünün de bu konuda dikkatini bu yöne çekmiştir. Hali hazırda bu projelere sağlanan kaynak, vade ve maliyet konusunda gelişmiş finans piyasalarına sipariş verilmemesi büyük enem ta_şıf. __göre makul seviyelerde şartların sağMutabakat sağlanmadan başlanacak !andığını görmekteyiz. Türk bankacılık yatırım, hesapta olmayan maliyetleri getirebilir. Enerji yatırımlarının finans na ilişkin olarak yapılmasımgaenreıken düzenlemeler var mı? Bu konuda yapılacak en önemli düzenleme projelere sağlanacak finansmanın teminatına yönelik olacaktır. Malumunuz bu projeler ciddi maliyetleri olan ve ciddi finansman gerektiren projeler olup, fizibiliteleri doğru yapılmışsa sisteminin en büyük özelliği esnek ve gelişmeye açık bir yapıya sahip olmasıdır. Dolayısı ile bilebildiğim kadarıyla bütün bankalarda bu konuyla alakalı birimler, servisler var. Yine bizim en büyük avantajıırnz karar mekanizmalarımızın hızlı oluşudur. Belki yeterince eskiye dayanmayan tecrübemiz dezavantaj olarak görülse de kısa zamanda bu konuda ciddi mesafeler kat edildi. Son olarak neler söylemek is- kendi teminatlarını oluşturabilecek tersiniz? mahiyettedir. Mevcut finansman ilişkisine giren bankalar genellikle proje sahibi firmanın hisselerini rehin almak suretiyle bu finansmanı sağlıyorlar. ReEnerji sektörü son derece dinamik ve ümit vaat ediyor. Biz de Bank Asya olarak sektöre destek vermeye devam edeceğiz. ■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=