Sunuş ■ ÖzkanAĞIŞ Türkiye Kojenerasyon Derneği Yönetim Kurulu BaJkanı ozkan.agis@enerko.com.tr 2001 yılında çıkartılan 4628 sayılı kanunun bazı maddelerini değiştiren 5784 sayılı kanunun Kojenerasyon Tesisleri ile ilgili bölümlerini geçen sayımızda yorumlamıştık. Bu sayımızda da 5784 üzerinde genel değerlendirmemizi sunacağım. Yeni kanun 4628'le EPDK'ya Elektrik Piyasasının İşletme ve Denetimi için verilmiş olan aşırı derecede geniş ve derin yetkileri kısmaktadJr. EPDK'nın özellikle rüzgar enerjisine dayalı tesis kurma başvurularında, önce başvuruları durdurmak ve sonra da bir günde (1 kasım 2007) hepsini almak gibi karar savurganlığı sergilediğini ve yetkilerini çok aştığını hep beraber gördük ve oluşan karmaşayı yaşadık.. Bir günde 78.000 MW'lık rüzgar enerjisine dayalı başvuru toplamanın mantığını anlamak mümkün değil. EPDK bu durumun içinden çıkamayınca da Eı::KB'dan ve Bakanlığa bağlı kuruluşlardan yardım isteme yoluna gitmiştir. Yeni kanun, EPDK'nin rüzgar enerjisi başvurularında, ETKB'na bağlı Elektrik İşleri Etüd İdaresi Genel Müdürlüğü ile işbirliği şartını getirmiştir. Yeni kanuna göre teknik değerlendirmeyi Elektrik İşleri Etüd İdaresi Genel Müdürlüğü yapacaktır. Aynı şekilde, belirli bir yer için birden fazla başvuru olması hal.inde, Ti.irk.iye Elektrik İletim Anonim Şirketinin devreye girerek yarışma yapması hükmü de son derece isabetlidir. Yani sonuçta, değerlendirmeleri EİEİ ve TEİAŞ yapar, tesisi kuracak tüzel veya özel kişiyi TEİAŞ seçer, EPDK da lisans verir. Çok önemli bir husus da, kanunda madde 4 'te ifadesini bulan Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın yetkilerinin azaltılınasıdır. 24.11.1994 tarih ve 4046 sayılı "Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun", Elektrik Tesislerinde, 14 yıl içinde bir arpa boyu yol katedememiştir. 5784 sayılı yeni kanunla, Özelleştirme İdaresine bağlı olarak oluşturulan Anonim Şirketlerin, Yönetim Kurulu Başkanlığı ve üyelikleri , denetim ve tasfiye kurulu üyelikleri ve Genel Müdürlüklerine yapılacak atamalarda yetki, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'na verilmektedir. Bu hüküm bürokrasiyi azaltacağı ve iki başlılığı ortadan kaldıracağı için, Üretim Tesisleri Özel2 ENERJi DÜNYASI EYLÜL2008 Yeni Elektrik Piyasası Kanunu Ne Getirecek, Ne Götürecek? Kanunun Genel Değerlendirilmesi !eştirme İhalelerinin bundan sonra hızlanacağına inanıyoruz. 5784 sayılı kanunun kanaatimizce en ağırlıklı getirisi, Madde 6'da bütün boyutlarıyla anlatılan, "Arz Güvenliği" yolunda alınacak önlemlerdir. 4628 sayılı kanunda zamanın Hi.ikümeti tarafından adeta yüzeysel değin.ilen arz güvenliği önlemleri, bu kanunla açıklık kazanmıştır. Yeni kanunun arz güvenliğinin sağlanmasında getirdiği yeniliklere göz atarsak: ■ TEİAŞ, iletim kısıtlarını asgari seviyeye indirecek şekilde iletim şebekesinin planlanmasından, tesisinden, işletilmesinden, Sistem Güvenilirliğinin muhafaza edilmesinden sorumludur. ■ TEİAŞ ayrıca, yeterli kapasite olmaması nedeniyle oluşabilecek bölgesel sistem ihtiyaçlarını karşılamak i.izere,Yan Hizmetler Anlaşmaları kapsamında yeni Üretim Tesisi yaptırmak veya mevcut Üretim Tesislerinin kapasitelerini kiralamak amacıyla ihale yapabilir. " TETAŞ'a, 2. paragrafta verilmiş olan yetkinin, birinci paragraftaki kadar masum olabileceğine inanmak için kendimizi zorluyoruz. Bu maksatla, bu paragrafın açılımını alırsak; ■ TEİAŞ, EÜAŞ'a ait eski ve yaşlı santrallerin kapasitelerini ve sürdürülebilirliğini arttırmak için ihale açar ve özel sektöre bu yolla kiralarsa bu madde hükmü doğrudur. ■ Bunun yerine, TEİAŞ "Arz Güvenliği Tehlikede" diyerek, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Özel Enerji sektöründen yıllardır esirgediği yatırım teşviklerini EÜAŞ'a verirse bu yanlış olur. O zaman bu madde, esasen 4628 sayılı yasada da ifadesini bulan "arz güvenliği tehlikeye girerse,EÜAŞ yeni yatırım yapabilir" cümlesindeki üstü kapalı hükmüne, yeni kanunla açıklık ve netlik getirilmesi anlamına gelir ki, bu hüküm, heni.iz emekleme aşamasında bulunan Özel Elektrik Sektörünü öldürür. İnanıyoruz ki, Kamu Santralleri rehabilitasyonları yapıldıktan sonra, Temel Yük Santralleri olarak çalışırken, özel sektör tesisleri günlük ve mevsimsel sivrilikleri karşılayan ve arz güvenliğini sağlayan üretim tesisleri olarak kendinden beklenen işlevleri yerine getirecektir. Elektrik Arz Güvenliği, Kamunun eski ve
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=