Tablo-2 : OrtalamaTürk Linyitleri için BGL Gazlaştırıcısı için Tasarlanan Üretim Değerleri. Türk Linyitleri Analiz Değerleri Karbon ¾(a) 35,4 Hjdrojen ¾(a) 2,2 Oksijen ¾(a) 4,9 Azot ¾(a) 0,6 Kükürt ¾(a) 1,9 Klor ¾(a) 0,1 Kül ¾(a) 39,1 Nem ¾(a) 15,8 Toplam ¾(a) 100 Linyit Isıl Değeri AlD kcal/kg 3.210 ÜID kcal/kg 3.420 Besleme miktarı 67 t/ saat komplike olan bu tür gazlaştırıcıların tasarımında çok dikkatli olmak gerekmektedir. Özellikle mekanik tasarım, ısı çekişi, katı yakıt beslenmesi, gaz çekişi sızdırmazlık gibi özel tasarım isteyen konular tamamen patentli tasarımlardır ve heni.iz dünyada bu konuda çalışma yapan dört veya beş büyük üreticinin lisansındadır. Bu çalışmada, ortalama özellikteki Türkiye Linyitleri için Alınan Lurgi-Envirotherm GmbH lisansı ile BGL yöntemi kullanılarak linyitleri gazlaştıran, elde edilen gazdan elektrik ve ısı üretilmesi için gerekli tesisin ekipmanlarını ve işletmenin fizibilitesini araştırmak üzere hazırlanmıştır. Şekil 1 ve Şekil 2'de Em,irotherm GmbH Firması tarafından patent ve lisansı ile üretilen BGL Gazlaştırıcısının şematik ve gerçek görünümleri verilmiştir. British Gas Lurgi (BGL) Envirotherm basınçlı gazlaştırma sistemi kömürden enerji ve kimyasal madde üretimi konusunda son teknoloji olup özellikle bir alt model teknolojisi Lurgi Prosesi olarak çok geniş şekilde Güney Afrika'da SASOL LURGI Prosesi şeklinde, ABD'de Kuzey Dakota'da kullanılmaktadır. Güney Afrika'da 44 ENERJi DÜNYASI EYLÜL 2008 BGL Syngaz Analiz Değerleri co, % (v) 20,5 co % (v) 40 H2 % (v) 25,3 CH, % (v) 7,5 C,ll m % (v) 0,5 H,S & COS % (v) 1,3 N2 &Ar % (v) 4,9 Toplam % (v) 100 Isıl Değeri ÜID kJ/Nm3 11 .085 Sıcaklık 30 °C Basınç bar 21 Gaz miktarı Nm3/saat 75.000 ti.im elektrik enerjisi ve sıvı yakıt ve kimyasal maddeler Lurgi Gazlaştırıcıları ile elde edilmektedir. Lurgi Gazlaştırıcı Prosesi Kuzey Dakota'da günde 14.000 ton kömür kullanarak elektrik ve doğal gaz üretmektedir. Kuzey Dakota'da ilave 7 yeni BGL rektörü ile 1.2 milyar USD yatırımla gaz üretimi yapılacaktır. Konusunda en gelişmiş teknoloji olan BGL gazlaştırma prosesi lisans ve patentleri Envirotherm GMBH Firmasınınındır. BGL gazlaştırma prosesi lisans ve patentlerine sahip olan Envirotherm GMBH Firması Türkiye lisans kullanım hakkını DETES ENERGY Firmasına vermiştir. BGL prosesi yıllarca denenmiş, teknolojik ve ticari başarılı sonuçlar alınmış ve bu teknolojinin şimdi ülkemize getirilmesi konusunda çalışmalar tamamlanmıştır. Bu kömür gazlaştırma prosesi yakma tesislerinden daha verimlidir. Birim elektrik üretim maliyetleri termik santrallere göre daha ucuzdur. BGL prosesi Ti.irk linyitleri için çok uygundur ve benzer linyitler ve yakıtlar için yıllarca denenmiştir. Birim yakıt başına daha fazla elektrik enerjisi üretir. Külü vitrifıye camlaşmış halinde olduğu için külü çimento ve asfalt sanayiiinde kullanılır. SOz' NO: dioxsan, foran problemleri yoktur. ı----1<...,...,.,.,+ı-·k le çevredo-sttrprasesti:r. Üretilen syngaz sadece elektrik üretiminde değil metanol, dizel yakıtı, uçak yakıtı, ve diğer kimyasal madde üretiminde kullanılabilir. Tablo 1 ve 2'de BGL gazlaştırıcısında kullanılacak Türk Linyitleri için gazlaşma kriterleri ve üretilecek syngaz değerleri için tasarım kıstasları verilmiştir. Kaynaklar - Higmaıı, C., Bıırght, lVI., "Gasiftcatio11", GPP, Elsevieı; Neıv York, 2003. -Johıısoıı, ].L, "Kiııetics of Coaf Gasificatioıı ", Johıı lPilv, & Soııs , Neııı York 1979. -U.S. Departıııeııt Of Energy, 2004 Natioııal Eııergy Techııofogy LaboralOIJ\ Gasifter Techııologies. - Atakıil, H., '.5411 Overııieıv of Coal Resoıırces of Tıırkey; TUBITAK, MRC, Apni 19, 2007, Gebze, Kocaeli. - Tolay, i\ıl., "Gasiftcatioıı Techııologies'. Adııaııced [Porkshop oıı 'Energyfor Fııtııre ; rru, Istanbııl, 7-9 Decevıber 2006. - Okııtıııı, H., Tolay, M., YamaııkaradeııiZı H., Ekiııcı; E., "Gasiftcatioıı: The Importaııce of 15O Yeaı:r Techııology iıı 21. Ceııtııry; Coal aııd Eııergy Seıııiııaı; General Maııagemeııt of TKİ, Ankara, 15-16 Dece111ber 2006. (iıı Tıırkish) - Tolt!J', M., "Cleaıı Eııeıgy aııd Cheıııical Sııbstauce Productioıı f!)i Coal Gasiftcatioıı, ICCI 2007,· 13. Iııterııatioııal Eııeıgy, CoGeııe/'(ltioıı aııd Eııııiroıımeııtal Techııology Conftreııce, 30-31 May 2007, Istaııbııl. (ı'ıı Tıırkish) - Tolay, lVl., "Coal Gasiftcatioıı S_)'steıııs aııd Desigıı ; Eııeıgy IVorld Magaziııe, Issııe 51, May 2007, Istaııbul.(iıı Tıırkish) - Tolay, M., "Gasiftcatioıı of Solid IVaste', Recycliııg Magazine , Issııe 2, Jııııe 2007, Istanbııl. (iıı Tıırkish) - Tolay, M., '.54n Agıicııltıı/'(11 aııd Forest IVastes Recycling Methods: Gasiftcatioıı of So!id IVaste', Recycliııg Magaziııe , Isme 3, jtı!J 2007, Jstaııbtıl. (in Tıırkish). - Da/'(ldiıııos, G., Vostaıı, P, Hirschfeldeı; H., YaıııaııkaradeııiZı H., TolqJ, ıvl., ''fhe BGL Gasiftcatioıı Technologyfor T11rkish Ligııites", The ICCI 2008; 14th Eııergy & Enviroıııııeııtaf Coııgress, 15-17 May 2008, Istaııbuf. ıııııııv. deteseııergy. com ıvıvıv.gasificatioıı.oıg ■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=