ihracat yaptığı AB ve OECD ülkelerindeki büyümenin düşmeye başlamasıydı. 2007'de OECD bölgesi 65,6 Milyar Dolar idi ve doğrudan yabancı sermaye girişlerin.in % 66.3'i.i bu ülkelerden gelmekteydi. Eyli.il 2008 itibariyle AB bölgesi 60,4 i\ıWyar Dolar ile ihracatın % 56.3'i.ini.i oluşturmaktaydı. Kriz ile birlikte 2008 yılı AB'ye ihracattaki pay % 48-50'lere gerilem.iştir. Ti.irk.iye için önenıli bir pazar payına sahip olan AB'de yaşanan tüketim yavaşlamasıyla birlikte talep azalmakta dolayısıyla otomotiv ve tekstil sektörleri başta olmak üzere ihracat rakarnları aşağılara çekilmektedir. Bu olumsuz tabloya karşın komşu ve çevre ülkelerin ihracat payı da azımsanmayacak oranlarda artış göstermektedir. Kriz ile birlikte enerji fiyatlarında hem tavan hem de taban rekoru aynı yıl içinde görülmüştür. Enerji fiyatları 2008'in son çeyreğinde düşmüştür ancak belirsizlik ve likidite sıkıntısından dolayı yıl bazında rekor kırmasına rağmen ihracat oranları düştüğünden sanayi i.iretim.i de azalıTIJş dolayısıyla elektrik tüketim.inde ciddi bir düşüş trendi gözlenmektedir. Grafik 2'de görüldüğü üzere iktisadi faaliyetlerdeki yavaşlamanın etlusiyle sanayi üretimi 2008 yılında geçen yıla göre azalmış ve Ti.irkiye'nin 2008 yılı sanayi üretim.i yüzde 0,9 gerilemiştir. Söz konusu gerileme imalat sanayinden kaynaklanmaktadtr. Hal böyleyken ÖnLimüzdeki dönemde sanayide çarklar frenlenmeye devam mı edecek yoksa çarklar greslenerek yola devam mı denecek göreceğiz. Krizin aşılması için tüm ülkeler birbiri ardına ekonomik paketler açıklarken (Mart 2009 itibariyle toplam açıklanan 14,1 Trilyon Dolar) Ti.irluye de ekonomisini canlandırmak amacıyla Ağustos 2008-Mart 2009 tarihleri arasında dört adet can suyu paketi açmıştır. KOBİ'lere ihracata yönelik olarak 1 Milyar Dolarlık can suyu kredisi verilmeye başlanmıştır. Açıklanan 5,5 42 ENERJi DÜNYASI MART 2009 18,0 13,0 8,0 3,0 -2,0 -7,0 -12,0 -17,0 -22,0 Grafik 2. Sanayi üretiminin seyri [2J. Milyar TL değerindelu son paket ile sadece 3 ay için sanayiyi canlandırmak adına elektrikteki gece tarifesi hafta sonu ve resmi tatillerde de uygulanacaktır. Buna ek olarak 2009 yılında yaklaşık 1,5 Milyar TI.,'lik sıfır faizli kred.i desteği sağlanması planlanmaktadır. Yapılan bir başka çalışma olan yurcdışında ve yastık altında tutulan paraların ekonom.iye kazandırılması için çıkarılan Varlık Barışı ile şubat ayında 16 i\ıWyar Lira ekonomiye kazandırıldı. Kriz Öncesi Elektrik Sektörü Ülkenı.izin son dönemlerde enerji çeşitl.iliğine özellikle de yenilenebilir enerji kaynaklarına önem vererek enerji koridoru olma çabaları sayesinde enerji sektöründe iyi bir ivme oluşmuştur. Ayrıca mali sektör reformlarını gerçekleştirmiş olması Ti.irk.iye'ye önemli bir dayanıklılık sağlamıştır. Ancak Ti.irkiye'n.in yüksek oranlı bi.iyümesiıı.in de etkisiyle ortalama % 6-8 civarında ti.iketirn.i artan bir enerji sektörüne her yıl yaklaşık 3000 MW ek güce ve yaklaşık 5-7 Milyar Dolar civarında ortalama yıllık yatırım miktarına ihtiyaç duyulmakta fakat bu yatırımlar gerçekleşememekted.ir. 2000-2008 yılları arası aylar veya yıllar bazında elektrik tüketim miktarlarına bakıldığında 2001 yılı hariç Ti.irk.iye enerji üretim ve tüketim.inde sürekli bir artış görülmektedir (Grafik 3). Senaryolara göre 2008-2010 yıllarında elektrikte sıkıntı olacağı tahnı.in ecWmekteydi. Talebin yılda ortalama % 7.9 oranında gelişmesi durumunda, mevcut ti.im kapasitenin kullanılması halinde dalı.i 2012 yılında güç yedeği kalmamaktadır. Enerji Bakanlığı, 2020 yılına kadar elektrik sektörüne % 150 ek kapasite yatırımı gerekeceğini belirtmektedir. 2004 yılında kabul edilen Enerji Strateji Belgesi'ne göre, bu yatırımların özel sektör tarafından yapılması benimsenrn.işti. Ülkemizde, 2008 yılı yaz aylarında pik saatlerde (saat 17.00-22.00 arası) elektrik talebiıı.in karşılanmasında yaşanması beklenen sıkıntı, 2007 yılının yaz aylarının çok sıcak ve kurak geçmesi nedeniyle klimalar, elektrik tüketimdeki payını % 13'lere çıkarmış bunun sonucunda da Haziran ve Temmuz aylarında yaşannuştır. Fakat beklenen sıkıntı pik saatlerde değil, genellikle saat 11-12 ve 14-15 saatleri arasında olmuştur. 2007 yılında saatl.ik puant değeri 29.150 M\.X/ olarak 27 Aralık güni.i saat 18:00'da ölçülıı1üştür [3]. Kriz öncesi dönemde hal böyleyken kriz dönem.inde elektrik ti.iketimiııdelu düşüş nedeniyle yıl puant değerin.in ölçüldüğü kış aylarında özellikle de 2008 yılının aynı döneminde bu denli yüksek puant değerine ulaşılmamıştır. Özetle; kriz öncesi elektrik sektörü sancılı bir dönem geçirmekteydi.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=