ALP ZOR TOPKAPI ENDÜSTRİ A.Ş. / MAKİNA MÜHENDiSİ Cogenerotwn, Waste ra.orıug, Y{tııetuıwfe.s & Otı►sife (JpıuatiJl.11ı kapasite ve kullanılan işletim sistemine bağlıdır. Yaklaşık 50.000 kişinin atıksuyunu arıtacak bir atıksu arıtma tesisi üç üşlem basamağına ayrılır. Atık Su işlemi Çamur İşlemi Arıtma Gazı desülfrizasyon tesisi Arıtma Gazı Kullanımı Atıksu işlemindeki ana elektrik tüketicileri Kaldırma işlemi için pompalar Mekanik Temizleme Biyolojik arıtma havalandırması için sıkıştırıcı Çamur pompaları Yaşam mahalleri aydınlatma, klimatizasyon vs. Çamur İşleminde ise Artık Çamur için Pompalar Çamuru sudan arındırmak için band filtreleri Atık Gaz desülfrizasyon tesisi elektrik ihtiyacı S<!ıv.ıgc sludgc Oigr.·,I ıur ıınk �udııı- ıı r; 6 L l ohd l'\"J.::ll' Ut.at ft,1111 lhr c�gtııt•r,ıtion pl.ınl L.ı :ırrıc�,_•r i � iJ·I Şekil 3: Kojenerasyon Ünitesine haiz tipik bir arıtma tesisi şeması Bir arıtma tesisinde ayrıca aşağıdaki lsı tüketicileri bulunur : D Atık Çamur için atık kapları O Arıtma Çamuru için kurutucu O Çürütme kulesi O İşletme Binası □ Merkezi su işleme tesisi Atık gaz ile çalıştırılacak bir kojenerasyon tesisinin kapasitesi, ilke olarak yukarda belirtilen tüketicilerin elektrik ve ısı ihtiyacını tek başına karşılayamaz, ancak dışardan alınan elektrik ve ısı enerjilerine takviye olarak kullanılmalıdır. Bu suretle tüm ürettiği enerjinin kullanılmasıyla, kojenerasyon ünitesi en rantabıl noktada çalıştırılabilme imkanına sahip olmaktadır. Sistemin üreteceği elektrik ve lsı, Kojenerasyon tesisi olmadığı hallerde dışardan alınacak elektrik ve birincil enerji kaynakları ( Doğalgaz, Fuel-oil, Kömür gibi ) nı ikame edeceğinden, tesisin işletme giderlerinde hatırı sayılır bir tasarrufsağlar. Tecrübeye göre bir arıtma tesisinin işletme giderlerinin yaklaşık 1/3 bölümünü enerji giderleridir. Atıksu Arıtma Tesisi kojenerasyonu ve Türkiye Türkiye'nin ilk atıksu arıtma kojenerasyonu Alman Müteahhit Brochier tarafından Alman KFW kredisiyle tesis edilmiş olup 1999 yılından buyana ASKİ tarafından işletilmekte olan Ankara Atıksu Arıtma Tesisindedir. 2MW seviyesinde elektrik üretilen bu tesisle ilgili detay verilere sahip değiliz; ancak 2002 yılı sonlarını: doğru devreye alınacak ve bu tür projelerin Türkiye'deki ikinci örneği olacak Jenbacher Motorlu 800 kW'lık Adana Atıksu Arıtma Kojenerasyonu ile ilgili detayları 2002 yılındaki bir yazınır konusu olarak ele alacağız. Bu bakımdan bu cins tesislere örnek olarak yabancı bir tesisin verilerini incelemenize sunuyoruz. Atıksu Arıtma ve Enerji Üretim Tesisi Örnek Proje : Annacis lsland -Kanada Bu tesis, 350.000 kişinin atıksularını arıtmak üzere dizayn edilmiştir. Tesise akan atık su ilk önce iki otomatik taraklama tesisine yönlendirilir. Burada tekstil, kağıt gibi iri maddelerin parçaları toplanır ve çeşitli aralıklarla mekanik olarak ayrıştırılır. Annacis lsland arıtma tesisinde kumdan ayırma işlemi taraklama tesisiyle birleştirilir ve havalandırılan uzun süreli kumdan ayırmaya gönderilir. Buradaki akım hızı 0,2 ile 2 mm. arasındaki büyükteki parçaları da tutabilecek kadar düşük tutulmuştur. Havuz kenarlarındaki tortu ayrıştırılır ve bir toplama oluğuyla taşınır. Orada toplanan kum çeşitli aralıklarla küreme aletleriyle çukurlara doldurulur. Diğer mekanik olarak ayrılabilen maddeler sonraki üç ön arıtma havuzunda tortulaştırılır ve yavaş hareket edebilen küreme kepçesiyle taze çamur olarak çamur hortumuna gönderilir. Ön arıtması yapılmış atık su bir kaldıraç yardımıyla karbondan ayırma ve azot eliminasyonu yapılan biyolojik aşamaya gönderilir. Burada biyolojik temizleme aşaması olarak çamur canlandırma işlemi yapılır. Burada 5 çamur canlandırma havuzu vardır. Demir2sülfat yardımıyla fosfat eliminasyonunun düşüşü gerçekleşir. Biyolojik olarak temizlenmiş su, daha sonra canlandırılmış çamurun ayrıştırıldığı temizleme havuzlarına gönderilir. Ortaya çıkan çamurlar, stabilizasyon ve kütle azaltılması amacıyla iki kapta anaerob-mezofil şartları altında yaklaşık 32Resim 2 : Annacis lsland- Kanada Arıtma Gazı Gaz Motorlu Enerji Santralı ECOGENERATION WORLD 14 7
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=