veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi miktarı ile YEK listesindeki fiyatların çarpılması suretiyle, fatura tarihindeki Türkiye Cumhuriyet 1vierkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk Lirası olarak hesaplanan bedellerin toplamını ifade etmektedir. Bu tanımdan YEK toplam bedelinin, yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen toplam enerjinin değerine tekabül ettiği anlaşılmaktadır. PMUM YEK toplam bedelini bu yöntemle tespit ettikten sonra, her bir tedarikçinin ödemesi gerekli olan miktarı tespit etmesi gerekmektedir. Bu miktar ise tedarikçilerin ödeme yükümlülüğü oranı ile tespit edilmektedir. Ödeme yükümlülüğü oranı tasarıda, tüketicilere elektrik enerjisi satışı yapan tedarikçilerin ödemekle yükümlü olacağı tutarın hesaplanmasında kullanılacak olan, her bir tedarikçinin tüketicilerine sattığı elektrik enerjisi miktarının, bu tedarikçilerin tamamının tüketicilere sattığı toplam elektrik enerjisi miktarına bölünmesi suretiyle hesaplanan oran olarak tanımlanmıştır. Belirtilen usulle tespit edilecek oran kullanılarak her bir tedarikçinin ödemesi gerekli miktar belirlenecektir. Ancak ödeme yükümlüğü oranının belirlenmesi sırasında, YEK kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilerek YEK destekleme mekanizmasına tabi olmaksızın serbest piyasada satışı yapılan elektrik enerjisi miktarı hesaplamalara dahil edilmez. Ayrıca tedarikçiler kendileri de yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak üretim yapıyor olabilir. Bu durum tasarıda dikkate alınmamıştır. Böyle bir durumda, tedarikçilerin, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak yaptıkları üretim miktarı tedarik miktarından düşülmek suretiyle söz konusu oranın belirlenmesi gerekir. Yukarıda izah edilen usule göre belirlenen tutar ilgili tedarikçiye fatura edilir. 76 ENERJi DÜNYASI MART2009 Tahsil edilen bu paralar YEK destekleme mekanizmasına tabi tüzel kişilere payları oranında ödenir. Bu payın nasıl tespit edileceği konusunda ise tasarıda hiçbir hüküm bulunmamaktadır. Dengeleme sistemindeki uygulamalara ilişkin usul ve esaslar, EPDK tarafından çıkarılacak yönetmeliğe bırakılmıştır. Ancak aynen tedarikçilerin ödemesi gerekli miktarın tespitinde olduğu gibi, YEK belgeli tesislere ödenecek miktarın tespitinde de belli müesseselerin tasarıda düzenlenmesi daha yerinde olurdu. 11- Denetim Tasarıda yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim yapacak tesislere kuruluş aşamasında uygulanacak denetim mekanizması konusunda yeterli bir düzenleme bulunmamaktadır. Söz konusu tesislerin büyüklüğü, önemi, tehlikesi dikkate alındığında bu konuda özel bir denetim mekanizması kurulması gerekmektedir. Ayrıca bu mekanizmanın bütün elektrik üreten tesisler için uygulanması ve denetimin tek bir kurum tarafından koordine edilmesi gerekmektedir. Jvievcut denetimlerin yeterince verimli ve etkin yapılmadığı diklrnte alındığında, özel olarak yetkilendirilmiş şirketler aracılığıyla bu denetimin yapılmasında fayda olacağı değerlendirilmektedir. 12-Çantacılığın Önlenmesi Türk enerji sektörünün en önemli sıkıntılarından biri çantacılık diye ifade edilen faaliyettir. Bu faaliyet gerçek yatırımcılar bakımından enerji yatırım maliyetini önemli ölçüde artırmaktadır. Gerçekte enerji yatırımı yapmayı düşünmeyen ve/veya mevcut birikimi, sermayesi yatırım yapmaya müsait olmayan bir çok şirket, farklı enerji kaynaklarından elektrik üretmek amacıyla lisans başvurusunda bulunmaktadır. Bu şirketler üretim lisansı aldıktan sonra lisans almak için ödenen meblağların onlarca katına, üretim lisansına sahip ancak içi boş şirketleri, gerçek yatırımcı firmalara devretmektedirler. Bu durum mutlaka engellenmelidir. Ancak tasarıda bu konuda hiçbir düzenleme bulunmamaktadır. Çantacılık faaliyetini engellemek amacıyla ön lisans müessesi öngöri,ilebilir. Belli bir yerde belli kaynaktan elektrik üretmek isteyen kişilere ön lisans verilir ve yatırımı başlatma aşamasına ilk gelene üretim lisansı verilir. Yatırım aşamasına gelmiş fırına, tesisle ilgili bütün anlaşmalarını yapmış, gerekli finansal güce ulaşmış ve üretim lisansını alır almaz tesisi kurmaya başlayabilecek olan firmadır. Böylece, elektrik üretim tesisi kurma ve işletme konusunda hiçbir tecrübesi ve mali gücü olmayan firmaların lisans alması ve gerçek yatırımcılar için lisans maliyetini artırması imkanı ortadan kaldırılmış olacaktır. Ön lisans müessesesinin işlediği takdirde sadece gerçek yatırımcılar lisans başvurusunda bulunabilecektir. 13- Diğer Yenilikler a-Ek Kapasite Kurma Tasarı ile kanuna eklenen 6/C maddesinde, yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretimi faaliyetinde bulunan tüzel kişilerin, lisanslarında belirlenen sahaların dışına çıkılmaması ve işletme anında sisteme verilen gücün lisanslarında belirtilen kurulu gücü aşmaması kaydıyla ek kapasite kurabileceği düzenlenmiştir. Bu düzenleme ile tesis sahiplerinin lisanslarını daha verimli kullanmaları ve uygulamadaki belirsizlikleri ortadan kaldırılması sağlanmış olmaktadır. b-Sistem Kullanım Tarifelerinde İndirim Bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=