Söyleşi Girişimciler Yatırımlarında Akademik Çevrelerin Teknik Danışmanlığından Faydalanmalı Yaz geliyor. Güneş hep yanımızda. Enerji sektörü için güneş buyaz dahaanlamlı. Gerek sektörel yatırım ilgisi, gerek beklenen güneş elektriği alım fiyatı umut verici. Güneş enerjisini İTÜ Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Figen Kadırganile konuştum; Filiz Karaosmanoğlu İTÜ I<Gmya Müh. Sayın Prof. F. Kadırgan, öncelikle bize enerji kaynağı olarak güneşi tanıtır mısınız? Güneşin enerji potansiyeli nedir? Güneş çekirdeğiı1de hidrojenin helyuma nükleer füzyon ile dönüşmesi sonucu sıcaklığı 20 000 000 Kelvine ulaşan sıcak bir gaz küredir. Güneşin iç çekirdeğiııdeki radyasyon yüzeyinde bulunan hidrojen atomu tabakası ile absorbe edildiği için görünti.ilenemez. Buna karşılık ısı bu hidrojen atomu tabakası tarafından konveksiyon ile transfer edildiği için güneş yüzeyi yaklaşık olarak 6000 K'i (fotosfer) bulan bir sıcaklığa ulaşır. Güneşin toplam yüze)� dikkate alındığında güneş tarafından saçılan enerji 9.5 x 1025 W/ dır. Bu enerjinin bir kısmı uzayda, bir kısmıda atmosferde tutulur. Sonuç olarak güneş yer yüzünde tüketilen toplam enerjiden 10 000 kez daha fazla enerjiyi yer yüzüne yollar, çevre dostu bir enerji kaynağıdır. Aynca şu anda vergilendirilmeyen bir enerji çeşididir. EİE tarafından yapılan çalışmaya göre Türkiye'nin ortalama yıllık toplam güneşlenme süresi 2640 saat (günlük toplam 7,2 saat), ortalama toplam ışınım şiddeti 1311 kWh/m2-yıl (günlük toplam 3,6 kWh/m2) olduğu tespit edilmiştir. Ancak, bu değerin, Türkiye'rıi.ı1 gerçek potansiyelinden daha az olduğu, daha sonra yapılançalışmalar ile anlaşılmıştır. 1992 yılından bu yana EİE ve DMİ, güneş enerjisi değerlerinin daha sağlıldı olarak ölçülmesi amacıyla enerji amaçlı güneş enerjisi ölçümleri alı11aktadırlar. Devam etmekte olan ölçüm çalışmalaımın sonucunda, Türkiye güneş enerjisi potansiyelinin eski değerlerden %20-25 daha fazla çıkı11ası beklenmektedir. Güneş enerjisinden nasıl yararlanabiliriz? Endüstride (fabrikalar ve organize sanayi bölgeleri) ile yerleşim alanlarmda (evler, siteler) termal (sıcak su, radyatör ön ısıtma, havuz ısıtma) ve fotovoltaik uygulamalar ile yararlanabiliriz. Ayrıca uydu ve uzay istasyonlarında güneşten elektrik elde etmek için k'Ullanılan güneş pili teknolojilerindeki gelişim, bunlarm verimlerindeki artış sayesinde daha ekonomik hale gelınektedirler. Termal dönüşüm verimli bir şekilde 7 8 ENERJi DÜNYASI MAYIS. HAZiRAN 2009 yapılabilirse güneş ile soğutmada,gıda malzemelerirıi.ı1 k'Ufutulı11asında (sebze-meyva kurutma, normal k'Ufutmaya göre çok hızlı olacağı için aflatoksin oluşumuna engel bir kurutma), deniz suyundan tatlı su eldesinde, çöpleri yakmadan önce nemlerinin güneş enerjisi ile alınmasında, 60-SOOC arasında ısıya ihtiyacı olan tüm proseslerde düz kollektörlerin, 120-1800( arasındaki proseslerde ise vakum tüplü termal toplayıcıların lmllarumı ile bu sıcaklıklarda çalışan proseslerde, ayna ile yoğuşturarak SOOOC !ere yükselen sıcaklık eldesi ile buhar türbinleri yapımında (termal elektrik) uygulama alanı bulur. Ayrıca güneşten elektrik eldesinde fotovoltail, piller.in k'Ullamını da bilinen bir yararla11L11a yoludur. Güneş elektriği hangi yöntemlerle elde edilmektedir? Teknolojinin ulaştığı konum nasıl? Güneş enerjisinin elektriksel dönüşümünün uygıılama aracı fotovoltaik piller olabildiği gibi termal enerjiden elektrik eldesi de olabilir. Yarı iletken malzemelerin güneş ışığının uyansı ile elektron sıçramalaıı sonucunda elektrik üretmeleri temel prensibine dayanır. Aşağıdaki tablo ticarileşmiş teknoloji hakl=da bir fikir verebilir. Bu hücrelerin modül verimleri ile yatırım maliyetleri ve üretim maliyetleri arasında sıkı bir bağıntı vardır. Ticari açıdan ilginç olabilecek şey, yüksek verimle ancak düşük İTÜ Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Figen Kadırgan
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=