Sunuş ■ ÖzkanAĞIŞ Türkiye Kojenerasyon Derneği Yönetim Kurulu Başkanı ozkan.agis@enerko.com. tr "Nabucco'ya "in", Teşviklere "Out" Reva mı? Hoşgeldin Nabucco 13.07.2009, artık tarihi günler arasında anılacak. Coğrafi durumu Türkiye'ye, gaz zengini ülkeleri, Avrupalı tüketicilere bağlayacak bir gaz boru hattına, transit ülke olma misyonunu yüklüyordu. Coğrafi avantajımızı, politik ve stratejik unsurlarla tatlandırmayı çok iyi beceren Sayın Başbakarumızdan bu güzel fırsatı kaçırması beklenemezdi. Yan.ına Avusturya, Macaristan, Bulgaristan ve Romanya Başbakanlarını alarak, vitrine de Barosso'yu oturtarak, "Bu hat sadece gaz taşımayacak, ayn.ı zamanda Türk.iye')ri de AB'ye taşıyacak" havasını çok güzel verdi. Bundan sonra, AB girişim.ize güçlükler çıkardıkça sıkı sıkıya Nabucco'ya sarılır umutlarımıza umut katarız. Proje çok çok abartıldığı için biz de Nabucco'ya biraz tatlandırıcı katarak başladık. Projen.in ekonomik ve politik önemi ortada. Ayrıca Türkiye sınırları içinde 5 milyar $'lık bir yatırım yapılması da çok güzel. Halen AB içinde olan dört ülke ile Türk.iye'nin öncülük ve ortaklık yaparak böyle bir dev projeyi gerçekleştirmesi her türlü övgüyü hakediyor. Ayrıca, gaz üreten Azerbaycan, Irak, 1vfısır'la, gaz tüketen Avrupa arasındaki güçlü konumu, her iki gruptaki ülkelere, Türk.iye ile iyi geçinme ve dost kalma sorumluluğunu da yüklüyor. Bütün bunlar Nabucco vitrin.ini çok güzel süslüyor. Amma ve lak.in: Hangi gazı nakledeceğiz? Azerbaycan şu anda 7 bcm gaz üretiyor. Bunun 4 bcm'ini bize veriyor, kalarunı kendi kullanıyor. Şah Den..izi'nden çıkartacağı gazın projeksiyonu şöyle: Her şey yolunda giderse, Nabucco'nun işletıneye alınacağı 2015 yılında 15 bcm çıkartacak. Bunun 7 bcm'ini Botaş'a taahhüt ettiği için verecek. 6 bcm'in..i, son Karabağ krizini kullanan Rusya kopardı. Bu durumda Azerbaycan'ın değil Nabucco'ya, kendine bile gazı kalmıyor. Bu konuda Sayın Aliyev, Rusya ile Türkiye arasında kaldığı için, imza tören.ine katılmadı. Bakan.ıru gönderdi. İran, bize olan 10 bcm'l.ik taahhüdünü yerine getiremiyor. Ayrıca, Amerikan hükümeti Nabucco'ya İran'ın gaz vermesine karşı. Amerika'dan çekinilerek 2 ENERJi DÜNYASI TEMMUZ-ACUSTOS 2009 törene İran temsilcisi bile çağrılamadı. Amerika'da törende bir şey yapmadı; sadece bayrak gösterdi. Nabucco'ya gaz verebilecek ülkelerin başında Irak var. Irak'ın bugün için verecek gazı yok ama rezervleri çok. Bu rezervlerden gaz çıkarma işleri, Amerika'nın birliklerini çekeceği 2011 yılından sonra iyice hızlan.ır ve 2015 yılına kadar 10 bcm'l.ik gaz üret.irn..i başlayabilir. Zaten Nabucco imza tören.inde en net taahhütte bulunan da Irak Başbakanı Sn. Mal.iki idi. Suriye'n..in gazı kendine yetmiyor. O'da Mısır -Türkiye gaz hattından gaz alıyor ve dahasını bekliyor. Mısır gerek rezervleri gerekse gaz çıkarma (explorat.ion) çalışmaları bakımından ümit veriyor. Ancak şu anda çıkartılan gaz miktarı Nabucco için çok cılız. Ayrıca Mısır gazını Türk.iye'ye ulaştıracak, Akdeniz geçişli boru hatlarının daha projesi bile yok. Türkmenistan yılda 80 bcm gaz çıkarıyor. Bunun 60 bcm'in..i Rusya önceden kapattı. Belki de Rusya bize, Mavi Akım hattından Türkmen gazın.ı veriyor. Şu anda satacak gazı yok. 2015 yılına kadar rezervlerini geliştirerek yeni gaz kuyularını açarsa, önce Türk.iye'ye olan 16 bcm'lik taahhüdünü yerine getirsin. Ayrıca bu gazın Nabucco'ya ulaştırılabilmesi için Hazar Den.izi geçişli yaklaşık 2500 kın'lik bir hat yapmak lazım ve Nabucco projesin.in yarısı kadar finans lazım. Bu parayı kim bulacak? Yani Nabucca'nın ismi, fizibilitesi, cazibesi güzel de bir de gazı olsa, gazı olmayan bir projenin fizibilitesi olur mu? Nabucco Rus gazına rakip mi? Nabucco'nun Avrupa'da gaz güvenliğini sağlama ve Rusya'ya gaz bağımlılığını azaltınak için yapılmakta olduğunu herkes gibi Rusya'da biliyor. Rusya, Nabucco ismi ortaya atıldığı günden itibaren, bu projeyi öldürmek için çeşitli planlar hazırladı. Önce Karadeniz geçişli, Novorosisk-KöstenceTrieste güzergahlı "Güney Akım" projesini geliştirdi. Mavi Akım'da olduğu gibi, kendisine yatırım ortağı olarak ENİ'yi seçti ve proje çalışmalarına başladı. Nabucco projesi ilerledikçe Gazprom,Nabucco'yu besleyebilecek ti.im gaz kaynaklarırun (Azerbaycan, Türkmenistan, Özbekistan ve İran) üzerinde baskı ve manevralarını arttırarak bütün delikleri tıkayacaktır. İkinci mavi akım projesi yapılmaz ve 2011 yılında satın alma sözleşmesi dolacak olan 6 bcm'lik
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=