ziilanarak 1997 yilında imzaya açıldı. İ<)'oi:O Ptoi:Okôfü'riü tik ôiıajİarri.a i998 de başladi ve 2ÖÖ4 yılııida Rüsya Federas}1dhti'iıüri aa Oiia)rlayarak protdkbİe tirat blli:ıasi; protdkôlüii 2005 yilincia yüt:ili:lüğe girmesini sağiadi: r(yoto Prorokoiü; tefüikeli bir seviyeye uiaşriiiş oian sera gazi Saİiriıihi aengeieyerek, iİ<liii:ıSel değiŞikİil<leri ônieyebiimesi, pi:ôtbkôie tarar ölaô. ülkelerin yükümlü!ill<ler doği:riİb.isıında hareket etmesi ile riiüiiıküıii:iür. iiM:ti:içs ile Kyoro Protokolü arasiiidaki ı:enı:ei fark, birincisi gelişmiş üİ.keleri sera gazi Saliililarırıi azaiti:riairu:ı iÇili cesaredendirirkeri, ikiriciSi bü illkeierı raalliiüt aihria sükrriuşb.ii. Protokole 183 taraf iilkecleri, geliŞiniŞ ve geçiş ekoiibrn.iSiride dliii. 37 üike kariunen Sera gazi salim limitleri Ve azali:irri i:aahiıütlerine saliipier. Kyotb Protokoiü, İDÇS'nih Ek-I'inde yet aıari geİiŞmiş ve geçiş Ckoilomisi üllceie!iıiiii toplam sei:a gazi silirrilatlni, 2oos- 2bi2 yılları arasında; i990 yılı sevi)'eSiıiiıi f:iı aZ %5 altıria iridirinesirii öngormektedir. Bu indii:iirü sağlayabilmeleri içiri, İDÇS ; nin Ek-İ'iiıde yer aian üikeıerirt her biri� Sera gazi salımlarını, 2008- 2012 yılları arasında, 1990 yılı seviyesine kıyasla ne oranda 3.zaltaciklah yi da arttıracaklirı Pfotokolün Ek-B'sinde listelenmeki:eôir. Ek-I dışı üikeleriıi ise Sahmİid indirme zorunluluğu Olrriayıp, gönüllülük esaSına göre sera gazlarinı azali:mala.Ii öngörülüyor. Kyoto Protokolü'nde üstleriileri )'üküinlülükle!'iri )7erihe g'etiriliriemesi ô.ili:ı.irriUi:ıda; diğer bir d'efişie raahhü, dönemi olari 2öö8- 2012 arasında bir ülke Ek-B•de kendisine tali.sis 'edilmiş miki:ardan daha fazia sera ğiZi salirriirida büfüriiiiiiş is"e, Ü<lri'ci i:aihhüt döneminde berri b\ı aradaki tark kadir aZilcinii ger-çekİeŞtiri:iiek, hehı de iİive %30 dfanii:ıda bir aZalt:irii ge!'çekieştlrriıekle yükümlüdür. Yukürrilülük altiridaki üikeierili Sera gazi sa1ıhliarıru 52 ENERJi DÜNYASI EYLÜL 200, iziltabilniele±i içiri Uygun ffiaiiyetli projeieı:e finansman sağiayarak bu yükÜhilüiükteririi )r'erihe gecirebilliıeied inüriiküh: İ<.yöto Protokoiü bu ilişkiler çerçevesinde Bir karbon piyasasının doğmasını sagiahliş ve bu piyasanın cia sera gazı salimiarüü uzun c:ionemde azaitabileceğiiii ön görmüştür. i<ybto Proıokolü; Ek-İ ülkelerinin yükümüiiüklerüii ieririe getlrıneierine yahİirrici biad.k ekorıoniik piyasa iiiçiiti ğerirmekte; Ekdribrnik piyasa hiekahiZmaİaiiiıiri ıiıai:ıtigi: iklim değiŞikiiğiiıe nedei:ı Olaii sera gazı saİimiari, dünyanın iiei:esfrıcie azaltilırsa azaiüisiri, kütesei açıdın aynı etkiyi sagiayacağidii. Burada öı:ielnli bir nokta da aynı hıikhirdi seri gazi izall:manın maliyeci; gelişrri.iş ülkelerde diğerlerine göre daha fazladır. b halde gelişmiş i.nkeier, Teriı.iZ Kilkihina Mekihizması (CDM); Ortak Uygııİariialar arı ile diğer ülkelerde bazı projeler gerçekleştirerek küresel sera gazi saiimiaHiiii:ı azaihlinaSiria katlci sagiarken, bü pröjeietddi Siğİariai:ı sera gazı salim azaırım kotaları ile de yiikümıüı<lideHrii yb'.iifr getlrriıekteclirler. Bıi faaliyerler Ek-B üikeleririii:ı yükümİÜlükierini yedhe getirtneleriiıde hesaba katılırken; gelişmiş ülkelerden de gelişmekte blan ülkelere doğru finansal bir akışi sağlayacak ve gelişmekte olan ülkelerde ele i:erriiZ enetji projel'e!iniri gelişineSiriin önü aÇrhaktadii:. Ay!ica, Ek-B'd'e yer ilin h'erhaI1gi bir Ek-I ülkeSi, sefa gazı Salıinlarını proi:ökülde kendisi içih belirienen hedeften daha f'a'Zfa azaliliiışsa; salımiadndal<l bu ilave azaii:irrii başka bir tirat ülkeye satabilmektedir (Salirri Ticareti\ tic'it'el:e k'oıiü bü salıiriiru: cia tk-ii iilk'etefüıiri yükuriiÜilükieHni feririe gerırmeieık·de hesaba katı.lir. Piyasa mantığını iİe çalışan kyotô Pr'dtokoiü rriekaiıiZriiaiarı sera gazı sallin b'eCİ'eliriiri uygüri maiiyedeı:e Ç'eldliriesifü Sağiamaki:ad.ır. İ<yoto Protökoiü'nüi:i mekahizrriaiari )riikürriiüiük aiti.ifa glı:ei-i. üikeleriiı silihi izaİtiİri l.iınitldini karşiiama.ıaririi bir taraftan hedeflerken; diğet taraftan da prorbkole tirat dİrii.üş ülkeierde i:emiZ eiierji Yal:frlrhiari; agaçiaiicİfrrrii çahşma.lari, kai:bbii tütriia ve Bü:ikiliriie projeleri; enerji veHmiiliği projeieri gilii çevresel sürdürüieİ:iilir kaÜciiiriii oianaidarim teşvik ei:mekteciir. Bü tatz projelerde elde dilen karİ:lbii lci:ediiednin hestlplanrriaSi sera ğizi Salii:ri ri.zri.ltımı yapan projeli ve projesiz üike salımı arasındaki farktan bultlhiiıiktadlt. Piyasa mekanizmaları çerçeVeSirid'e Kyoto Protokolü'ne taraf ülkeler nezdinde karbon ticaretini kapsayan üç tane senaryo geliştirilebilir: Senaryo i: Üretimi nedeni ile sera gazı salımı yapan bir şirket, üretime devam edebilmesi için sera gazı limitini aşmak durumunda kaldığinda bir başka salım yapan şirkeite11 salim hahi alarak liiniiliii ğenişierır ve sera gazı salımına rağın·en ütetirriÜie devam eder. Senaryö 2: sera gazı salim.iria neden Olah bir Şirket sera gaZi limii:irü işrifadığirida; geri kalan kOtasıhi öir Söriraki )rıla Saklayabilir ya 'da karbon piyasasında saiabilir. Senaryo 3: Sera gazi salımına rıeô.eiı olan şirket farklı ülkeler ve bölgelerde sera gazi azalcitn pi:ojelerihe yai:iHfü yaparak elde edebileceği krecliierle kotasını geruşietebilir Jra da Buriiari piyasada satabilir. Karbon Fihansmaiıiliıri enerji sektörilrid'e faaliyet gösiereri fire malafa kazaricİii:cİı.İ<ları nelerdir? İ<iibOri ciCai:eci füekiriizıiiiSHiiri i:emeİiiiô.e; Kyöto Prol:okölü•nün sera gazi saiiliiıai:iru a'ialiliıa fıki:i yatar. Gelişmiş üıke1erde sera gazı satın azaırihii bedeli yüksek b!duği.iiıdaii ekbriömik açıdan
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=