Makale ■ ten gelen monopol yapı nedeniyle ulusal elektrik üretimin % 5'inden fazlasııu tek başına üreten firma sayısı oldukça sınırlıdır ve 1 ila 7 arasında değişmektedir. AB ülkelerinde ulusal üretime % 5'den daha fazla katkısı olan firma sayıları ve bu firmaların piyasaya hakimiyet yüzdeleri ve en büyük şirketin piyasa oranı Tablo 2' ele verilmektedir. % 5 elen fazla katkısı olan şirketlerin pazar payları da Şekil 2'deki grafikte gösterilmektedir. Grafikten görüldüğü gibi AB ülkelerinde elektrik piyasasında liberalleşme Tablo 3. AB Ülkelerinin kurulu güçleri ve yıllık brüt füetimleri, (Kaynak: curosıaı). Üretim Kurulu Güç (milyar (1'[\XI) (2007 k\Xlh) verileri) (2007 verileri) Belçika 16.630 88,8 Bulgaristan 9.700 43,3 Çek Cumhuriyeti 17.558 88,2 Danimarka 12.608 39,1 Almanya 128.780 637,1 Esıonya 2.760 12,2 İrlanda 7287 28,3 Yunanistan 13.677 63,5 İspanya 88.246 303,3 Fransa 116.284 569,8 İtalya 93.198 313,8 Kıbrıs 1 . 139 4,9 Letonya 2.131 4,8 Litvanya 4.588 14 Lüksemburg 1.638 4 Macaristan 5.842 40 Malta 571 2,3 Hollanda 23.677 103,3 Avusturya 19.424 63,4 Polonya 32.497 1 59,4 Portekiz 14.970 47,3 Romanya 20.203 61,7 Slovenya 3.035 15 Slovakya 7.324 28,0 Finlandiya 16.698 81,3 İsveç 34.294 148,9 ingilıere 81.998 396,1 r-Jırvatistan 3.906 12,2 Türkiye 40.835 191,6 Norveç 29.500 137,5 461 ENERJi DÜNYASI EKIM2009 % 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 o =I ı ı � � ,. :, ,. C: > > i C: C: C: o � g � Şekil.3 AB ülkelerinde elektrik üreten en büyük şirketin pazar payı, (%). --------- konusunda her ne kadar büyük ilerlemeler kayıt edilmişse de geçmişten gelen yapı nedeniyle Fransa gibi bazı büyük ülkeler dahil 6 ülkede % 5'den büyük şirket sayısı sadece bir tanedir. Kıbrıs ve Malta gibi ülkelerde hala bir monopol durumu hakimdir. Bu durumun tersine, serbest rekabetin en iyi işlediği ülkeler İtalya ve Avusturya'dır. İtalya'da 5 büyük şirket ülke ihtiyacının % 66'sını üretmektedir. Geri kalan miktar, her biri % 5 den daha küçük orana sahip hiçük firmalar tarafından üretilmektedir. Avusturya'da ise 53 üretim şirketi toplam % 95'ini karşılarken bunlardan sadece 4 tanesinin kapasitesi % 5'in üzerindedir. Bu dört firmanın toplam üretim oranı ise % 51,7'dir. AB ülkelerinde en büyük şirketin pazar payı oranı Şekil 3'de verilmektedir. Görüldüğü gibi 15 AB ülkesindeki en büyük elektrik üreten şirket Türkiye'nin en büyük şirketinden daha büyüktür. AB ülkeleri ve Türkiye'nin toplam kurulu gücü 2007 yılı verilerine göre 735 096 M\'v' dır. AB'de üretilen yıllık elektrik enerjisi miktarı ise 2007 verilerine göre 2 806 milyar kWh'dir. AB ülkelerinin sahip oldukları. kurulu güçleri ve yıllık üretim miktarları Tablo 3'de verilmektedir. Yıllık kişi başına elektrik tüketimi AB ortalaması 6800 kWh iken Türkiye ortalaması 2500 kWh'dir. AB ortalamasını yakalayabilmesi için Türkiye'nin kurulu gücünü ve üretilen enerji miktarını yaklaşık üçe katlaması gerekmektedir. Bununda önümüzdeki 15-20 yıl içinde gerçekleşeceğini tahınin ediyoruz. AB içinde kurulu güç açısından 125 000 M\X/ ile Almanya birinci sırada gelmektedir. Almanya'yı 117 000 MW ile Fransa takip etmektedir. Almanya'da kurulu gücün% 61'ini konvansiyonel termik santrallar oluştururken, Fransa'da kurulu gi.icün % 53'ünü nükleer santrallar oluşturmaktadır. Kıbrıs ve Malta'da elektrik üretimin tamamı konvensiyonel termik santrallarla gerçekleşirken bu oran Estonya'da %98, Hollanda ve Polonya'da % 90'nın üzerindedir. Bunların tersine konvansiyonel termik santral oranı Avusturya'da % 33 ve Norveç'de % 1 den daha azdır ki bu ülkenin hidro-elektrik kapasite oranı % 98'in üzerindedir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=