PMUM'un üzerinde olmalıdır. EPDK burada finansal denge kurgusunu piyasa katılımcılarının sırrına ek bir yükümlülük getirerek sağlamaya çalışmaktadır. Bizce kanunda düzenlenmeyen bu tip bir 3. kişinin borcunun t.aahhüdünün yönet melikle düzenlenmesi, yönetmeliğin bu düzenlenmesinin açtl,ça hukuka aykırılığı sonucunu doğurur. Bunun da ötesinde, P.MUM'un gerekli teminatı yatırmayan bir piyasa katılımcısının piyasa faaliyetini gerçekleştirmesine göz yumması, PMUM'un tarafsızlığı ve eşitliği hususunda akıllarda soru işaretleri oluşnuur. Bu durumda, yani bir şirketin teminatı borçlarını karşılamadığında, tartışılması gereken esas konu, PMUM'un bu şirketin faaliyetlerine hangi nedenle göz yumduğudur. PMUM yürüttüğü gün öncesi planlama ve uzlaştırma faaliyetleri dolayısıyla şirketlerin ticari ve iktisadi sırlarını da öğrenmektedir. Ve fakat bu ticari ve iktisadi sırların korunması için etkin bir düzenleme piyasa katılım anlaşmasında bulunmamaktadır. Piyasa katılım anlaşmasının gizlilik maddesi şirketlerin ticari ve iktisadi sırlarının gizliliğini sağlamaktan ziyade PMUM'un gizliliğin sağlanması hususundaki sorumluluğunu minimize etmeye yönelik bir düzenleme olduğu görülmektedir. Şirketlerin iktisadi ve ticari sırlarının gizliliğinin temin edilmemesi piyasada haksız rekabetin oluşmasına sebebiyet verecektir. Şirketlerin ticari ve iktisadi sırlarını PlvfUM ile paylaştlmak zorunda olduğu ve fakat bu sırların gizliliğinin temini hususunda PMUM'un etkin bir şekilde sorumlu tutulmadığı bu düzenlemelerle, EPK'nın hedeflediği rekabete dayalı piyasaya yapısına ulaşmak mümkün olmayacaktır. Yeni DUY, Piyasa Yönetim Sisteminin (PYS) arızalanmaması için gerekli önlemeleri alma yükümlülüğünü PMUM'a yüklemiştir. Ve fakat hemen ardından, PYS arıza prosedürleri yürütülmesi sonucunda ortaya çıkan ilave ınaliyetler70 1 ENERJi DÜNYASI EKIM2009 den ve zararlardan PMUM'un sorumlu tutulamayacağını da eklemiştir. PYS'nin sağlıklı işlemesi - yani sürekli, gizliliği sağlayabilir, erişilebilir ve güvenilebilir alınası- hususunda şirketlerin ne bir hakları ne de yükümlülükleri varken, bu durumları temin yükümlülüğü PMUM'un üzerindeyken, bu sorumluluğun hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi dolayısıyla maıuz kalınacak zararlara şirketlerin katlanmasını beklemek hakkaniyete uygun olmayacakrır. Şirketlerin piyasada faaliyet göstermek için yükümlülükleri, yukarıda da bahsettiğimiz gibi, yeterince ağırken, idarenin tek taraflı sözleşme hazırlamanın avantajlarından yararlanıp kendi yükümlülüklerini bu şekilde kaldmp tüm sorumluluğu şirketlerin üzerine yüklemesi, piyasada devamlılığının sağlanması ve yeni yarırırnların yaptlması böylelikle arz - talep dengesinin kolaylıkla sağlandığı rekabete dayalı piyasa yapısının oluşturulmasının önündeki en önemli engellerden biridir. Türkiye'de henüz elektrik piyasası ala nında içtibat oluşmamış olmakla bir likte, piyasa katılım anlaşması gibi karşı edimler arasında önemli bir uygunsuzluk yaratan sözleşmelerde, Yargıtay sözleşmede tarafların edimleri ve menfaatleri arasındaki dengeye, eğer bir dengesizlik varsa artık tarafların sözleşmeye bağlılığının beklenmesinin hakkaniyete ve objektif iyiniyet kurallarına aykm olup olmadığına bakmakta ve edimler arası dengesizliğe yol açan kayıtların geçersiz kılınması veya tadili yoluna gitmektedir, Bir hubık devletinde TEİAŞ'ın bu şekilde, iltibaki sözleşmelerin avantajlarını kullanarak tek taraflı sözleşme hazırlaması bizce haklın durumunun kötüye kullanılmasını teşkil edecektir,, Yeni DUY düzenlemeleri uyarınca, PMUM yük alma ve yük aırna talimatlarını sebepsiz olarak yerine getirmeyen şirketlere öncelikle yazılı ihtarda bulunmalı daha sonra halen ihlallerin devam eırnesi halinde durumu EPDK'ya bildirmelidir. EPDK ise EPK uyannca bu şirketlere yapıırım uygıılayacakrır. Fakat Yeni DUY düzenlemesinde bu şirketlerin hangi sebeplerinin geçerli sebep olacağı, kaç ihlale kadar PMUM'un EPDK'ya durumu bildirir raporu suna cağı gibi konular aynnrıh olarak düzenlenmemiştir. Şirketleıın PMUM talimatlarına uymaması TürkTicaret Kanunu anlamında haksız rekabettir ve fakat yük alma ve yük aırna talimatlaıına uyulup uynlmadığı hususunda PMUM'un ciddi bir takdir yetkisine sahip olması ve talimatlara uymayan şirketlerin EPDK tarafından ilan edilmeyecek olması sebebiyle diğer şirketlerin bu haksız rekabeti yaratan şirketlere karşı yargısal yollara başvurma olanağı kalmamaktadır. EPDK'run bir nevi ihtisas borsası olacak DUY piyasasında, hangi karılııncırun hangi mevzuatı ne şekilde ihlal ettiğini net biçimde açıklaması gereklidir. Bir menkul kıymet borsası olan İMKB'nin yasal düzenleyicisi SPK'nın web sitesinde hangi aracı kurum veya yatırımcı veya şirketin hangi mevzuatı nastl ihlal ettiğini ve bu kişiler hakkında ne gibi işlemler yaptldığını nastl açıklanmakta ise EPDK'nın da hangi piyasa karıhmcılarının yukarıda bahsettiğimiz ihlallerini ve ayrıntılarını açıklaması gereklidir. Türk Ticaret Kanunun 57. maddesinin 1O numaralı bendi aynen şu şekildedir; "Rakipler hakkında da cari olan kanun, nizamname, mukavele yahut mesleki veya mahalli adetlerle tayin edilmiş bulunan iş hayatı şartlarına riayet etmemek." Piyasa katılımcıl.111 haksız rekabette bulunan bir rakibinin haksız rekabetinden haberdar olmaları halinde kendi haklarını TTK Madde 58 ve devamı uyarınca takip edebileceklerdir. Özetle yukarıda açtldadığımız hususlardaki eksile düzenlemelerin yapılması ve hukuk,. aykm düzenlemelerin giderilmesiyle, elektrik piyasası EPK'da hedeflendiği rekabete dayalı bir piyasa yapısına daha fazla yaklaşacakrır. ■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=