değişimidir. Flywheel, bakımsız tip manyetik yataklar üzerinde, vakum tüp içinde çalışmaktadır. SEl\l sisteminin toplam verimi (enerji çıkış/enerji giriş), elektrik ve elektronik ekipmanlardaki, yataklardaki, flywheel üzerindeki ve diğer tüm kayıplar dahil olmak üzere -1 l\Iw'tan + 1 l\lw'a kadar toplam değişim içerisinde %85 mertebesindedir. Boştaki (stand-by) kayıpları ise %2 den düşüktür. Kayıp enerji için gerekli make-up enerji tahmin edilebilir yapıda olup sistem marjinal fiyaandan saan alınabilir. Frekans regülasyonu, şekil-7 da göüileceği üzere, gün içerisinde saatlik teklif verme sistemi üzerine kurulu bir yan hizmettir. Sistem operatörleri, bir sonraki gün için ne kadarlık bir regi.ilasrona ihtiyaç olduğunu belirlerler ve regi.ilasyona girecek olan firmalardan teklifleri toplarlar. Sistem operatörü, teklifleri ve enerji miktarlarını en düşük fiyat verenden başlamak üzere alttan yukarıya doğru ve ihtiyaç duyulan enerji miktarına ulaşılıncaya kadar sıralar. Gerekli enerji miktarına ulaşan marjinal enerji teklifi, marjinal fiyat olarak adlandırılır ve tüm teklif verenlere bu fiyat uygulanır. Figür-7, senaryoyu çok açık bir şekilde göstermektedir ki düşük fiyat veren firmanın şansı çok daha yiiksektir. Yeni düşük fiyatlı bir teklifin sisteme dahil olınası, yüksek firatlı bir teklifin sistemden çıkmasına ve böylece marjinal fiyatın düşmesine neden olacaktır. l\larjinal fiyaan düşmesi sistem operatörlerinin ana amacı olması gerektiğinden, frekans regülasyonu için alternatif çözüm arayışları sürecektir. Diğer Üstünlükler SEl\l Sisteminin en önemli özelliği düşük fiyatlı frekans regülasyonu yapabilme özelliğidir. Ancak, SEi\l sisteıninde, kullanılan üstün elektronik teknikCalctı ated on an hour-a�ead basıs 45 40 )( 35 c., 25 ':i 20 et: 10 � ::ı 5 c., 3 5 7 9 1 1 13 15 17 19 21 23 Hourof Oay Figür-7 Regi.ilasyon için marjinal fiyaan oluşması. 1 Roacıivo Powor (MV•rJ Capacltıwı 3, Overlo:ıd ,, ıt CRled .ıpacıı , CBpaeıty ',,___,) PCS =7 ıı+---r' ..:c�;e�;t:wcr Ratıng ., "" eıeııve ., l�A� ., ., .,. �:e�from MYAR MW ' 1 (MW) - Cont ıs miıı ' ,. , Elecuon,cı .._ ___IMVARI C!.llll'ZI Steondç .. lnducııve Reıl Powe-r [MWI from Energy Sıorage FtUlCUOll \'oh R,g Fr,q R,g Figür-8 Aktif ve reaktif güç arasındaki ilişki. !eriyle, reaktif enerji kompanzayon özelliği de öne çıkmaktadır (figür-8). Aktif enerjiden bağımsız olarak, kontrollü bir biçimde, reaktif enerjinin tüketilmesi veya üretilmesi sayesinde ciddi voltaj regi.ilasyonu sağlamaktadır. Ayrıca, yüksek hızlı kontrol elektroniği sayesinde şebeke salınımlarına damper oluşnırmaktadır. Bu sistem, kısıtlı iletim şebekesine doğrudan bağlanması durumunda, üstün teknolojik özellikleri sayesinde aşağıda belirtilen imkanları sunmaktadır; Dinamik reaktif güç kompanzasyonu sağlar. Jeneratörleri reaktif güç üretme gerekliliğini azaltır. Düşük fiyatlı frekans regülasyonun sağlar. Şebeke salınımlarına damper etkisi yapar. 15 dakikalık yedekleme özelliği ile sistem güvenilirliği ve acil durum kriterlerine rahatlama getirir. İletim şebekesindeki sıkışıklığı düşürür. Voltaj kararlılık sınırlarını )'likseltir. Tüm bu servisleri yakıt kuJJanmadan ve herhangi bir emisyon üretıneden yapar. Bugi.inkü tarif yapısında bu özellikler tanımlanmaınıştır. Ancak, tüm bu özellikler şebeke güvenilirliğinin geliştirilmesinde çok önemli rol alı11aktadır. Eğer SEl\l sisteıni, gelişen yapı içerinde yer alabilirse, iletim şirketleri, frekans regülasyonu sağlarken, şebeke güvenilirliğinde de iyileşme sağlayacaklardır. Şebekeye dahil olan yenilenebilir enerji kaynaklarının ,·e dağıalmış jeneratörlerin çoğalması neticesinde, şebeke üzerinde daha fazla olumsuzluk yaşanacak ve SEl\l sisteminin haiz olduğu özellik1 ENERJi DÜNYASI NiSAN 2010 101
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=